عملیات بدر و کسب تجربه برای طرح‌ریزی والفجر هشت

اینگونه بود که طرح ریزی عملیات بدر به عنوان مهمترین عملیات سال ۱۳۶۳ انجام شد.  

همانگونه که اشاره شد، عملیات خیبر در اسفند ماه سال ۱۳۶۲ در عین اینکه با حفظ جزایر مجنون همراه بود و همچنین زمینه را برای پیشبرد اهداف نظامی ایران فراهم کرد، اما در مقابل سبب امتداد و افزایش فشارها به ایران برای صلح تحمیلی بود؛ بنابراین در آن برهه زمانی، ایران به شدت به یک عملیات سرنوشت ‌ساز برای احقاق حق خود، تنبیه متجاوز و خاتمه دادن به جنگ به صورت شرافتمندانه نیاز داشت.

تیر ماه ۱۳۶۳ و برای نخستین بار، عملیاتی با عنوان «بدر» در نشست فرماندهان نیروهای مسلح مطرح و باز هم توجه ها به سمت منطقه هور، جلب شد؛ چراکه ایران در این منطقه، هم تجربه به دست آورده بود و هم اینکه دشمن در این منطقه، آسیب پذیر نشان می داد؛ به بیان دیگر، دلیل انتخاب منطقه هور برای عملیات آبی بدر، علاوه بر ویژگیهای مثبت زمین هور از جمله شناخت و تجارب حاصل از عملیات خیبر، آشنایی رزمندگان نسبت به هور و منطقه شرق رودخانه دجله، اهمیت استراتژیک هور، عدم حساسیت دشمن به منطقه هور و آسیب‌پذیری نسبی دشمن نسبت به آن منطقه بود؛ البته با وجود نکات مثبت منطقه هور برای عملیات، تردیدهایی هم برای انجام عملیات وجود داشت که از این رو و برای افزایش روحیه و نیز غلبه بر تردیدها، ترتیب ملاقات فرماندهان نظامی با حضرت امام در حسینیه جماران داده شد.

آنجا بود که امام باز هم روحیه دادن به فرماندهان دفاع مقدس را در صدر توجه خود قرار دادند و فرمودند: «با اطمینان قلب حرکت کنید و مطمئن باشید که مرکز قدرت که خدای تعالی است نسبت به شما عنایت دارد. قدرت ‌های دیگر پوشالی هستند؛ قدرت خداست که باقی است و خداست که وعده کرده است اگر نصرت دهید او را، او شما را پیروز می‌کند و شکی نیست که اکنون شما حق تعالی و کشور اسلامی و اسلام را نصرت می‌کنید ... آن روزی هم که انقلاب شروع شد ما هیچ نداشتیم؛ اما پیروزی ما با دست خالی به دست آمد و بحمد اللَّه تا بدین جا رسیده‌ایم ... هیچ نگرانی به خودتان راه ندهید. شما جنود خدا هستید و پیروزید.»

به هر حال، ایران به یک عملیات آبی می اندیشید و به قایق های فراوانی نیاز داشت؛ بدیهی بود که اگر این قایق‌ها از کشورهای دیگر تهیه و تأمین می شد، امکان لو رفتن عملیات بود؛ از این رو، فرماندهان نظامی کشور، تمرکز خود را بر استفاده از قایقهای فرسوده ارتش و سپاه گذاشتند؛ قایق‌هایی که در آن شرایط در انبارها خاک می خورد و استفاده ای از آن نمی شد.

اینچنین بود که در شامگاه یکی از روزهای میانی اسفند ماه سال ۱۳۶۳، عملیات بدر با فرمان و رمز «یا الله یا الله یا الله؛ و قاتلوهم حتی لا تکون فتنه؛ یا فاطمه الزهراء» آغاز شد.

هدف اصلی این عملیات، انجام عملیاتی در تکمیل عملیات خیبر و به منظور عبور از هورالعظیم و تصرف ساحل شرقی رودخانه دجله و تسلط بر بزرگراه بصره – العماره بود تا استان ‌های بصره، ناصریه و العماره، در دسترس نیروهای اسلام قرار گیرند؛ البته این هدف قرار بود در عملیات خیبر به دست آید که با وجود مشکلات متعدد، به دست نیامد و به آینده موکول شد و از این رو، اهداف عملیات بدر نسبت به عملیات خیبر محدودتر گردید و محور طلائیه هم از دستور عملیات حذف شد.

شروع عملیات بدر مانند بسیاری از عملیات‌های لشکر اسلام با موفقیت همراه بود و رزمندگان تحت فرماندهی قرارگاه مرکزی خاتم الانبیاء و در قالب قرارگاههایی مانند کربلا، نجف، ظفر و نوح، توانستند از رودخانه دجله بگذرند و تلفات سنگینی به دشمن وارد سازند.

ادامه عملیات اما نشان داد که دشمن، هوشیاری لازم را در این منطقه به دست آورده است و البته همچنان به قوانین بین المللی و بشردوستانه پایبند نیست.

اینجا بود که دشمن باز هم استفاده از سلاح‌های شیمیایی را در دستور کار خود قرار داد و البته کمبود امکانات در جبهه خودی هم به چشم آمد تا عملیات بدر به تمامی اهداف خود دست نیابد؛ عملیاتی که البته تجربیات مهمی برای لشکر اسلام به همراه داشت و این تجربیات در طرح ریزی عملیات بسیار موفق و غرورآفرین والفجر هشت به کار آمد و پیروزی مهمی را نصیب لشکر اسلام کرد.

عملیات بدر در عین حال با عروج تعدادی از فرماندهان لشکر اسلام همراه شد. یکی از آنان، شهید مهدی باکری فرمانده لشکر ۳۱ عاشوراست که پیکر مطهرش هم درون قایق و در حال انتقال به پشت جبهه، مورد اصابت آر پی جی دشمن قرار گرفت و به قعر دجله رفت.

عباس کریمی فرمانده لشکر ۲۷ محمد رسول الله (ص) هم یکی دیگر از سرداران شهید عملیات بدر است.

این عملیات در عین حال به شهادت برخی دیگر از فرماندهان تیپ و فرماندهان گردان هم انجامید که از آن جمله می توان به شهید عبدالحسین برونسی فرمانده تیپ جواد الائمه(ع) و همچنین شهید حجت الاسلام شاه آبادی، فرزند عارف بالله آیت الله شاه آبادی (استاد عرفان و اخلاق حضرت امام) اشاره کرد.

و اینگونه بود که عملیات بدر به عنوان تنها عملیات مهم سال ۱۳۶۳، در اسفندماه انجام شد تا گام دیگری از سوی رزمندگان اسلام برای غلبه بر دشمن متجاوز برداشته شده باشد؛ گامی که اگرچه ایران را به همه اهداف از پیش تعیین شده نرساند؛ اما تجربیات فراوانی با خود به همراه داشت و به طرح ریزی عملیاتهای مهم سالهای پایانی دفاع مقدس منجر شد.

 

منبع: مهر