یادداشت/ وحید عابدینی

اهمیت استراتژیک روابط فرهنگی ایران و عراق

آنچه امروز بیش از گذشته در کنار روابط مستحکم سیاسی و روابط رو به توسعه اقتصادی دو کشور ایران و عراق اهمیت دارد، روابط فرهنگی دو همسایه است، این روابط به خصوص با توجه به اشتراک هویت شیعی از قدمت و عمق بسیار زیادی برخوردار است.
کد خبر: ۳۳۷۴۳۲
تاریخ انتشار: ۲۱ اسفند ۱۳۹۷ - ۰۹:۵۶ - 12March 2019

اهمیت استراتژیک روابط فرهنگی ایران و عراقبه گزارش گروه سایر رسانه‎های دفاع‎پرس و به نقل از ایرنا، وحید عابدینی در یادداشتی نوشت: سفر رئیس جمهوری کشورمان به عراق یکی از مهمترین اتقافات در سیاست خارجی دولت دوازدهم محسوب می‎شود.

ایران و عراق بیش از هر زمان دیگری امروز به یکدیگر نیاز دارند؛ با پایان کار داعش، عراق خسته از جنگ داخلی امروز بیش از گذشته به همسایه قدرتمند خود نیاز دارد تا ضمن تثبیت امنیت داخلی به بازسازی و ترمیم زخم های باقی مانده از جنگ بپردازد؛ ایران نیز تحت فشار شدید تحریم های آمریکا به همسایه غربی خود می نگرد و امیدوار است روابط خوب دو همسایه فرصت تنفس اقتصادی ایران را فراهم کند.

در کنار روابط مستحکم سیاسی و روابط رو به توسعه اقتصادی دو کشور آنچه امروز بیش از گذشته اهمیت دارد روابط فرهنگی دو همسایه است. دو سرزمین ایران و عراق از نظر تاریخی و فرهنگی در هم تنیدگی های فراوانی دارند و علایق و سلایق فرهنگی مردم دو کشور از نزدیکی بسیاری برخوردار است.

تسلط حکومت بعث بر عراق و جنگ تحمیلی البته وقفه ای براین روابط انداخت اما با فروپاشی حکومت صدام،‌ دوباره دو ملت ایران و عراق روابط نزدیک و صمیمانه خود را از سر گرفته اند.

این روابط به خصوص با توجه به اشتراک هویت شیعی از قدمت و عمق بسیار زیادی برخوردار است. اماکن متبرکه ائمه شیعه در عراق همواره زیارتگاه ایرانیان بوده است و نجف و قم چونان دو برادر، کانون اندیشه اسلامی و مرجعیت شیعه در طول تاریخ بوده اند. اما آنچه ممکن است به اشتباه صورت گیرد این است که این روابط به روابط صرفا مذهبی یا شیعی فروکاسته شود.

تقلیل روابط فرهنگی ایران و عراق به روابط شیعی اشتباه استراتژیکی است که می تواند عواقب سیاسی و امنیتی به دنبال داشته باشد. شکی نیست که راهپیمایی بزرگ اربعین و حضور پررنگ ایرانیان در مراسم سوگواری ائمه اطهار نشانه ای بسیار پررنگ از نزدیکی و همدلی مردم عاشق اهل بیت در دو سوی مرز است و در سالهای گذشته به درستی و به دلایل هویتی و سیاسی بر حضور پررنگ ایرانیان از هر قشری در مراسم اربعین تاکید شده است.

از سوی دیگر نیز حضور زائران عراقی در اماکن متبرکه ایران نیز از جمله موارد مهم تبادل فرهنگی دو کشور بوده است. اما آیا این تمام ظرفیت فرهنگی این روابط است؟ خیر.

روز گذشته خبری در رسانه ها منتشر شد که برهم صالح رئیس جمهوری عراق در دیدار با هیات رسانه ای ایران ضمن ستایش از هنر ایرانی از علاقه شدید خود به موسیقی سنتی ایران به خصوص استاد شجریان سخن گفته بود. بیان این نکته از سوی رئیس جمهوری عراق تذکری است به صاحبان امر در روابط دو کشور که از غنای فرهنگی کشور غفلت نشود و روابط فرهنگی دو کشور به صرف تبادل زائران فرهنگی تقلیل داده نشود.

آیا در این سفر دولت دوازدهم به توسعه روابط علمی، فرهنگی و هنری دو کشور توجه دارد؟‌ آیا دانشگاه های دو کشور برای تبادل استاد و دانشجو به صورت دوره های کوتاه مدت اقدام می کنند؟‌ آیا دوره های آموزش فارسی در عراق و آموزش مکالمه عربی در ایران توسط مراکز مرتبط به صورت گسترده صورت می گیرد؟‌ در سال چند کنسرت، تئاتر، شب شعر، رونمایی از کتاب و نمایش فیلم ایرانی در عراق صورت می گیرد و بر عکس؟‌ دولت دوازدهم تا چه اندازه این موضوع را در دستور کار خود قرار دارد؟‌ چرا جای وزیر ارشاد و علوم و یا فعالان فرهنگی و هنری و علمی در هیات همراه رئیس جمهوری خالی است؟

رئیس جمهوری کشورمان قرار است در این سفر با آیت الله سیستانی دیدار کند. اگرچه این کار مفید و بسیار پراهمیت است ولی آیا دیدار با هیچ شخصیت فرهنگی غیرشیعی یا حتی غیرمذهبی در دستور کار رئیس جمهوری قرار دارد؟‌ آیا در کنار مشهد، اصفهان و شیراز و سنندج و ... نمی توانند میزبان عراقی های غیرشیعه باشند؟‌ آیا در این مسیر هیچ برنامه ریزی و تلاش جدی شده است؟

اهمیت این موضوع از اینجاست که دشمنان ایران تلاش می کنند که رابطه ایران و عراق را در راستای فرقه گرایی در سیاست خارجی ایران ترسیم کنند. در حالی که در عمل اینگونه نیست و ایران روابط سیاسی خوبی با گروههای غیر شیعی عراقی به خصوص کردها برقرار کرده است و از همه گروههای سیاسی در این کشور برای ثبات و امنیت این کشور حمایت می کند. اما متاسفانه به نظر می رسد در سطح روابط فرهنگی به دلایل مختلف ما از همه ظرفیت های دو کشور استفاده نکرده ایم و این روابط بیشتر به روابط شیعی محدود مانده است.

اگر ایران نتواند روابط فرهنگی غیرشیعی با عراق برقرار کند بخشی از جامعه عراق را نادیده گرفته است و در درازمدت این می تواند آثار سیاسی،‌ اقتصادی و امنیتی به دنبال داشته باشد. اگر بخش های غیر شیعی و حتی غیرمذهبی جامعه عراق احساس کند از روابط بین دو کشور کنار گذاشته شده است ممکن است این بخش را در درازمدت وادار به واکنش کند و این خطری مهم برای روابط دو کشور است.

از این رو از نظر استراتژیک اهمیت دارد که ایران و عراق بیش از گذشته به توسعه روابط فرهنگی به خصوص در بخش‎های غیرمذهبی_ غیرشیعی اقدام کنند. در حالی که تمام تمرکز رسانه های خبری بر رابطه اقتصادی ایران و عراق است آنچه که از نظر استراتژیک برای دو ملت حائز اهمیت است نزدیکی فرهنگی دو ملت با تمام غنا و ظرفیت های آن است.

انتهای پیام/ 341

نظر شما
پربیننده ها
آخرین اخبار