مطالعه خاطرات سیاسی و فرهنگی، تجربهای برای دیپلماتهای آینده است
به گزارش خبرگزاری دفاع مقدس، آیین رونمایی از کتاب «تاریخ شفاهی سیاست خارجه جمهوری اسلامی ایران» نوشته محمد حسن روزی طلب با حضور جواد منصوری معاون اسبق وزارت خارجه در سالن یاس نمایشگاه بین المللی کتاب برگزار شد.
وی با اشاره به اهمیت گزارش نویسی و ثبت خاطرات بیان کرد: در حال حاضر در کتابخانه وزارت خارجه حدود ۷۰۰ گزارش سفیر این کشور در ۱۵۰ سال گذشته گردآوری شده است. این کتابها بهترین منابع مطالعاتی تاریخی، جامعهشناسی وحتی شناخت افراد است.
منصوری با بیان اینکه ما به دلایلی در این کار اهتمام نداشتهایم افزود: تنها تعدادی از سفرنامههای دیپلماتها را در دوره قاجار داریم. در دوره پهلوی به دلیل اینکه دیپلماتها جرات نوشتن نداشتند اثری نداریم. برای مثال دکتراحمد بینا از دیپلماتهای باسواد، زحمتکش در وزارت خارجه دوران پهلوی است که پس از ۳۰ سال خدمت بعد از سقوط پهلوی سفرنامههایش منتشر شد.
معاون اسبق وزارت امورخارجه عنوان کرد: پس از انقلاب به دلایلی به نوشتن خاطرات و گزارشها جدیت نداشتیم. از سال ۷۲ تحولی به وجود آمد و خاطرات، مشاهدات و گزارشات دوران دفاع مقدس نوشته و تدوین شد. از این تاریخ به بعد بود که آرام آرام جریانی شکل گرفت که معتقد بود چرا خاطره نویسی را تنها به مسائل جبهه خلاصه کنیم و در جبهه فرهنگی و سیاسی دست به قلم نبریم؟
وی با تشریح عملکرد وزارت خارجه از ابتدای انقلاب اسلامی بیان داشت: زحمات مدیران وزرات خارجه کمتر از دستگاههای دیگر نیست و چه بسا بیشتر است. در دوران دفاع مقدس هفتههایی را سپری کردیم که حتی نمیتوانستیم به خانوادههای خود سر بزنیم.
معاون اسبق وزارت خارجه با اشاره به اینکه نوشتن خاطرات مربوط به سیاست خارجه از حساسیت ویژهای برخوردار است افزود: در ظرف ۳۰ سالی که در وزارت خارجه مشغول به کار بودم شاید اولین کسی باشم که خاطرات خود را نوشته باشد. این خاطرات در ۳ جلد است که جلد اول آن با نام «چین نگاهی از درون» در ۴۵۰ صفحه سفرنامه کاملی از زمان حضور من در چین است.
منصوری با اشاره به پیشنهاد برخی از همکاران برای ثبت خاطرات مسئولان وزارت خارجه گفت: پیشنهاد دادم این کار را تنها به ۱۰ سال اول انقلاب محدود کنیم تا کار راحتتر صورت بگیرد. کاری که شکل گرفت تجربه جدیدی است که طبیعتا باید نقد جدی شود تا نقاط ضعف آن واضح و برای ادامه کار آماده گردد.
وی افزود: بسیاری از کسانی که در وزارت خارجه کار کردهاند گمنام هستند. کسانی هم جان خود را در این کار از دست دادند و شهید شدند اما حتی اسمی از آنها شنیده نمیشود.
منصوری بیان کرد: این گونه کتابها باید با احتیاط نوشته شود. برخی از مطالب ممکن است به زیان منافع ملی باشد. در عین حال نباید مطالب خلاف واقع نوشته و حیثیت افراد نیز حفظ شود. اگر نقدی به سیاست است باید عاقلانه نقد شود تا امتیاز و ارزش نوشته از بین نرود.
وی با اشاره به مسائل زیادی که اوایل انقلاب وجود داشت تصریح کرد: برخی وقایع مثل تسخیر سفارت آمریکا برجسته است. برخی موضوعات با وجود اهمیت آن مشهود نبودهاند. خاندان پهلوی در چندین مورد قسمتی از اراضی مملکت را به کشورهای دیگر دادند و ما برای بازپس گیری آن زحمات زیادی کشیدیم. این موضوعات باید به صورت خاطره نوشته شود.
وی در پایان با اشاره به کتاب «تاریخ شفاهی سیاست خارجه جمهوری اسلامی ایران» عنوان کرد: باید این گونه کتابها زیاد نوشته شود تا هم مردم صرف نظر از اینکه با خدمات دیپلماتها آشنا شوند تجربهای برای سیاست مداران و دیپلماتهای آینده باشد.
