مروری بر مفاد قطعنامه مداخله جویانه اتحادیه اروپا در قبال ایران

به گزارش خبرگزاری دفاع مقدس، پارلمان اروپا روز گذشته قطعنامهای را تصویب کرد که در آن آمده است؛ اتحادیه اروپا باید از فرصت مذاکرات هستهای و توسعه داخلی در ایران بهرهبرداری کند. این قطعنامه وانمود میکند در راستای آنچه که ایجاد اصلاحات داخلی و روابط بهتر ایران و اتحادیه اروپا میخواند، است.

این قطعنامه همچنین میگوید که با دستیابی به توافق جامع که متضمن صلحآمیز بودن برنامه هستهای ایران است، اتحادیه اروپا باید به تدریج تحریمهای هستهای علیه ایران را رفع کند.

بر اساس این قطعنامه، اگر پیشرفت مهمی در موضوع هستهای کسب شود، اتحادیه اروپا باید روابط بهتر ایران و اتحادیه اروپا را طراحی کند. اتحادیه اروپا همچنین حوزههای همکاری خود با ایران را در زمینه توسعه جامعه مدنی و بخش خصوصی متمرکز خواهد کرد و پیگیری وضعیت حقوق بشر در محور روابط با ایران قرار خواهد داشت.

این قطعنامه همچنین افتتاح نمایندگی اتحادیه اروپا تا پایان سال ۲۰۱۴ را خواستار است که هدف آن تاثیرگذاری بر سیاستهای ایران و گفتوگو درباره وضعیت حقوق بشر و اقلیتها است.

نمایندگان پارلمان اروپا در این قطعنامه گفتهاند که در خصوص نقض سیستماتیک حقوق اساسی مردم و اعدامها در ایران نگرانیهای جدی دارند.

 پیشنویش این قطعنامه ۷ صفحهای روز دوشنبه هم در کمیته روابط خارجی پارلمان اروپا تصویب شده بود که محورهای آن به شرح زیر است:

در بخش مقدمه این قطعنامه، قطعنامههای قبلی پارلمان اروپا در قبال ایرانی در خصوص موضوعات مختلف از جمله موضوعات حقوق بشری ذکر شده و در ملاحظاتی که پس از مقدمه آمده نکاتی قابل توجه وجود دارند. یکی از نکات این است که "انتخابات ریاست جمهوری ایران بر اساس استاندارهای دموکراتیک مدنظر اتحادیه اروپا برگزار نشده است"، و نکته دیگر اینکه "در کنار توافق هستهای، موضوعات متنوعی شامل حقوق بشر و امنیت منطقه باید بین ایران و اتحادیه اروپا مورد گفتوگو قرار گیرند". مورد دیگر که در این بخش به آن اشاره شده این است که "وضعیت حقوق بشر در ایران هنوز تحت نقض سیستماتیک مداوم حقوق اساسی است".

در ادامه این قطعنامه طی ۲۳ بند سیاستهای اتحادیه اروپا در زمینه موضوعات مختلف تبیین شده است.

موضوع هستهای

در خصوص موضوع هستهای آمده است که اتحادیه اروپا از توافق موقت در ژنو استقبال میکند و آن را برای فرآیند مذاکرات با ایران برای رسیدن به توافق جامع و نهایی حیاتی میداند. این بخش تنها راه مقابل ایران را، حل مذاکرات صلحآمیز دانسته و جایگزینی را برای آن نمیبیند. بند نهایی این بخش از اجرای توافق ژنو استقبال کرده و میافزاید که پس از دستیابی به توافق جامع و نهایی تحریمهای ایران باید به تدریج رفع شوند.

روابط ایران و اتحادیه اروپا

این بخش روابط سازنده بین ایران و اتحادیه اروپا را در اجرای توافق هستهای ضروری میداند و معتقد است که همکاری در اجرای توافق ژنو میتواند مسیر روابط سازنده در زمینه موضوعات دیگر نظیر موضوعات منطقهای مثل جنگ داخلی در سوریه، مبارزه با انواع تروریسم، امور مربوط به توسعه اقتصادی و ترتیبات تجاری، و همچنین بهبود وضعیت حقوق بشر و حاکمیت قانون فراهم کند. این قطعنامه همچنین از بخش سرویس خارجه اتحادیه اروپا میخواهد تا تمام کارهای مقدماتی را انجام دهد تا یک نمایندگی اتحادیه اروپا تا پایان سال ۲۰۱۴ در تهران افتتاح شود. این قطعنامه معتقد است که این نمایندگی میتواند ابزاری کارآمد برای تاثیرگذاری در سیاستهای ایران بوده و همچنین میتواند از گفتوگوها درباره موضوعاتی نظیر حقوق بشر و اقلیت را حمایت کند.

این قطعنامه همچنین از شورای اروپا میخواهد تا در صورت حصول پیشرفت در مذاکرات هستهای، گامهای مشخصی را در شروع گفتوگوها درباره بهبود روابط ایران و اتحادیه اروپا بردارد. این موارد شامل چارچوبی برای این روابط و همکاریهای بخشی مثل تمرکز بر توسعه جامعه مدنی، و بخش خصوصی در ایران و همچنین حوزههایی مثل مبارزه با مواد مخدر میشود که در آن این اطمینان ایجاد شود که متهمان یک محاکمه عادلانه را دریافت میکنند و مجازات مرگ شامل حال آنها نمیشود. در این بین زمینههای مانند همکاری زیستمحیطی، آموزش، فرهنگ، سلامت و مراقبت از کودکان، بهبود وضع حقوق بشر نیز ذکر شده است.

در بندهای دیگر این بخش به موضوعاتی نظیر کمبود آب، آلودگی هوا، همکاری تجاری کشورهای متوسط اروپایی با ایران اشاره شده است. در بندی دیگر از کمیسیون اروپا و سرویس خارجی اتحادیه اروپا خواسته شده تا از همه ابزار موجود اتحادیه اروپا برای تقویت و توسعه جامعه مدنی در ایران و افزایش تبادلات دانشجویی، هنرمندان، و سایر مسافران و تعاملات دانشگاهی، فرهنگی استفاده کند.

این بخش همچنین خواستار سیاست مستقلتر اتحادیه اروپا در قبال ایران، ضمن هماهنگی با متحدان و شرکا شده است.

موضوعات منطقهای

بند اول این بخش متذکر میشود که ایران باید از نفوذ قابل توجه خود در سوریه استفاده کند تا جنگ خونین در این کشور متوقف شود. این بند همچنین بر حضور ایران در تمام گفتوگوهای مربوط به بحران سوریه تاکید میکند البته آن را مشروط به پایبندی ایران به راه حل دیپلماتیک برای بحران سوریه میداند.

بند دیگر این بخش تعامل بیشتر ایران و اتحادیه اروپا در زمینه توافق ژنو و توافق جامعه آتی را برای تثبیت اوضاع در خاورمیانه سودمند میداند و در ادامه تصریح میکند که این امر میتواند اتحادیه اروپا را برای میانجیگیری بین ایران و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس تشویق کند.

بند نهایی این بخش بر لزوم توسعه همکاریهای ایران، اتحادیه اروپا در خصوص افغانستان به ویژه در زمینه قاچاق مواد مخدر و موضوعات انسانی و پناهجویان افغان تاکید میکند. این بند مینویسد که حدود ۳ میلیون پناهنده افغان در ایران هستند و باید با همکاری ایران و نهادهای سازمان ملل این افراد از حقوق اساسی خود بهرمند شوند.

حقوق بشر

بخش آخر این قطعنامه مربوط به امور حقوق بشری است که بیشترین بندها (۸ بند) را به خود اختصاص داده است. در بند آغازین این بخش از آزادی کسانی که زندانیان عقیده خوانده میشوند استقبال شده است. این بند همچنین از اعطای جایزه ساخاروف به نسرین ستوده استقبال کرده و آزادی زندانیان به اصطلاح سیاسی، مدافعان حقوق بشر و محکومان فتنه را خواستار میشود. این بند نسبت به طرح آقای حسن روحانی، رئیس جمهور ایران برای تدوین منشور حقوق شهروندی ابزار تمایل کرده، اما درباره وضع حقوق بشر از جمله در خصوص اعدامها، آزادی مذهبی نظیر بهاییها در ایران ابراز نگرانی شدید میکند.

بند بعدی این بخش بر لزوم مطابقت منشور حقوق شهروندی با الزامات بینالمللی ایران تاکید میکند. بند شانزدهم این قطعنامه از اتحادیه اروپا میخواهد تا حقوق بشر، محور اصلی روابطش با ایران باشد. این بند گفتوگوها در سطوح عالی را لازمه این کار میداند و از اتحادیه اروپا میخواهد که گفتوگوها در زمینه حقوق بشر را با ایران شروع کند که شامل نیروهای قضایی و امنیتی هم میشود. این بند همچنین از گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران حمایت کرده و از تهران میخواهد تا اجازه ورود فوری و بدون قید و شرط به وی به ایران داده شود. همچنین این بند از "ناوی پیلای" کمیسیونر ارشد سازمان ملل میخواهد تا به دعوت مقامات ایرانی به ایران برود. این بند همچنین از ایران میخواهد تا تعلیق مجازات مرگ را هم اعلام کند.

بند هفدهم این قطعنامه تاکید میکند که هیاتهای اعزامی پارلمان اروپا به ایران باید به دیدار با مخالفان سیاسی، فعالان جامعه مدنی متعهد بوده و به زندانیان سیاسی دسترسی داشته باشند.

این بخش در ادامه موضوعاتی نظیر ایجاد شرایطی برای عملکرد بهتر سازمانهای جامعه مدنی، بازگشایی انجمن صنفی روزنامهنگاران، کمک به ایران برای اصلاح قانون جزایی، محاکمه متهمان در دادگاه انقلاب، همکاری ایران با نهادها و NGOهای حقوق بشری، گفتوگوی ایران و اتحادیه اروپا درباره حقوق زنان را مطرح میکند.

آخرین بند قطعنامه مزبور از رئیس پارلمان اروپا میخواهد تا این قطعنامه به شورا و کمیسیون اروپا، سرویس خارجی اتحادیه اروپا، دولتها و پارلمانهای کشورهای عضو و همچنین دولت و پارلمان ایران ارسال شود.