اعمال تبعیض در حقوق کشورها در دسترسی به انرژی هسته ای

امریکا به عنوان اولین و بزرگترین تولید کننده سلاح های هسته ای ضمن عدم پایبندی به مفاد معاهدات بین المللی در مورد خلع سلاح هسته ای، با اعمال برخوردهای تبعیض آمیز در پی آن است که از دسترسی برخی کشورها مانند ایران به فناوری هسته ای ممانعت کند.
کد خبر: ۱۸۰۹
تاریخ انتشار: ۱۵ مرداد ۱۳۹۲ - ۱۰:۱۲ - 06August 2013

اعمال تبعیض در حقوق کشورها در دسترسی به انرژی هسته ای

به گزارش خبرگزاری دفاع مقدس، امریکا نه تنها به عنوان اولین و بزرگترین تولید کننده سلاح های هسته ای و  تنها کشوری که از بمب اتم علیه کشور دیگری استفاده کرده است به تعهدات خود به معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای در زمینه خلع سلاح پایبند نیست، بلکه با اعمال فشار به برخی کشورهای در حال توسعه و با برخوردی تبعیض آمیز به دنبال آن است از حق دسترسی این کشورها به انرژی صلح آمیز هسته ای مطابق با مفاد معاهدات بین المللی ایجاد مانع نماید.

در حالی که سازمان بین المللی انرژی اتمی و پس از آن معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای (ان پی تی) با هدف کمک به استفاده صلح آمیز همه کشورها از انرژی اتمی و همچنین خلع سلاح هسته ای و ممانعت از تعقیب تولید این تسلیحات تشکیل و تدوین شدند، متاسفانه در دهه های گذشته شاهد این موضوع بوده ایم برخی از قدرت ها از جمله امریکا با بی توجهی به مبانی تشکیل این سازمان و مفاد معاهده ان پی تی نه تنها به تعهدات خود در زمینه خلع سلاح هسته ای پایبند نبوده اند، بلکه با بی توجهی به بخش های دیگر معاهده ان پی تی تلاش کرده است در دسترسی دیگر کشورها به جنبه های صلح آمیز انرژی هسته ای جلوگیری نماید. لذا برای بررسی بهتر این موضوع در ادامه به برخی مفاد این معاهدات بین المللی و سیاست های تبعیض آمیز امریکا در این زمینه اشاره خواهد شد.
 

تاسیس آژانس بین المللی انرژی اتمی و تدوین معاهده عدم گسترش سلاح های هسته ای


رقابت های منطقهای و بینالمللی پس از جنگ جهانی دوم و تداوم تلاش برای خلع سلاح هستهای و متوقف کردن مسابقه تسلیحاتی، موجب شد کنفرانسی مرکب از 82 کشور در سازمان ملل تشکیل شود که در نتیجه آن آژانس بینالمللی انرژی اتمی در 29 ژوئن 1956 رسماً اعلام موجودیت کرد.

در 14 نوامبر همان سال مجمع عمومی سازمانملل موافقتنامهای در مورد روابط و همکاری آژانس با کشورها به امضاء رساند و از آن پس بود که آژانس به عنوان یک سازمان بینالمللی مستقل مسئولیت هدایت استفاده از انرژی اتمی را به عهده گرفت.

در پی این روند پس از هماهنگی های لازم و موافقت کشورهای مختلف، قرارداد منع گسترش سلاح هسته ای (ان پی تی) در روز 5 مارس 1970 به اجرا درآمد. این قرارداد توسط کمیته خلع سلاح سازمان ملل متحد تدوین شده بود که 12 ژوئن 1968 به تایید مجمع عمومی سازمان ملل متحد رسید. ان پی تی یکی از عوامل تامین امنیت بین المللی است که شامل تعهدات دولت ها برای جلوگیری از گسترش سلاح هسته ای و ایجاد امکانات گسترده برای استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای می باشد.

ایران عضو معاهده ان پی تی و عضو آژانس بین المللی انرژی اتمی است و در چارچوب مقررات اساس نامه آژانس و معاهده ان پی تی به موضوع فعالیت های هسته ای می نگرد. براین مبنا؛ جمهوری اسلامی ایران دستیابی به اهداف و مقاصد صلح آمیز استفاده از دانش هسته ای را که در قطعنامه کنفرانس بازنگری معاهده ان پی تی در سال 2010 مورد تاکید قرار گرفته است؛ امری لازم الاجرا می داند اما بر اجرای سایر بند های معاهده نیز که ناظر بر امحای سلاح های هسته ای است تاکید دارد و بویژه خواهان عاری سازی خاورمیانه از سلاح هسته ای است.

عدم پایبندی قدرت های بزرگ به موضوع خلع سلاح و ایجاد محدودیت برای فعالیت صلح آمیز دیگر کشورها
ان. پی. تی. قرارداد منع اشاعه اتمی در دنیا است. موضوع خلع سلاح هسته ای در کنار دو اصل منع گسترش تسلیحات اتمی و استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای، درمجموع سه اصل مهم ان پی تی را تشکیل می دهند. عدم توازن در توجه به روند اجرایی کردن اصول ان پی تی نگرانیها در مورد آینده و تداوم این قرارداد را افزایش می دهد.

وقتی که در سال 1968 قرارداد ان پی تی مطرح و در سال ١٩٧٠ به تصویب کشورها رسید، در آن برهه قرار شد کشورها به صورت یک بسته به اصول ان پی تی بنگرند که در واقع یکی از مهمترین آن ها حرکت به سوی خلع سلاح جهانی بود، اما مسئله ای که پیش آمد این بود که پنج کشور دارای تسلیحات هسته ای یعنی آمریکا، روسیه، چین، انگلیس و فرانسه که در آن زمان به عنوان کشورهای دارنده تسلیحات هسته ای در ان پی تی به رسمیت شناخته شدند، هیچ وقت حاضر نشدند بطور جدی در برابر تعهد خلع سلاح هسته ای خود وارد مذاکره شوند.

در واقع سایر کشورها از جمله کشورهای جنبش عدم تعهد این قرارداد را به صورت یک بسته پذیرفته بودند تا در کنار تعهد به عدم گسترش تسلیحات هسته ای، از حق استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای بهره مند باشند. اما در عمل چنین اتفاقی نیفتاد، چرا که نگرش قدرت های بزرگ به مسئله خلع سلاح هسته ای با زمان متفاوت شد.

در این رابطه این نکته شایان ذکر است که کشورهای جنبش عدم تعهد که ایران نیز عضو آن است، احساس می کنند میان سه اصل ان پی تی توازن برقرار نیست.

در مورد کشوری مانند ایران مسئله اصلی این است که کشورهای دارای سلاح اتمی به خصوص آمریکا بیش از حد بر جنبه منع گسترش تسلیحات هسته ای در برنامه هسته ای ایران تاکید می کنند تا موضوع استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای. در حالی که کشور ما اعلام کرده که نیاز به اورانیوم 20 درصد غنی شده برای مصارف دارویی رآکتور تحقیقاتی تهران دارد و این براساس اصل استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای در ان پی تی جزو حقوق ایران محسوب می شود و حتی جامعه بین المللی ملزم است تا این اورانیوم غنی شده را در چارچوب همکاری های هسته ای در اختیار ایران قرار دهد. اما کشورهای غربی از همکاری سرباز می زنند.

در واقع این نوعی تبعیض در عدم توازن در اصول ان پی تی است. یعنی بدون اینکه به کشورها امتیازی در زمینه فعالیت های صلح آمیز هسته ای داده شود یا نگرانی های امنیتی آنها را در چارچوب خلع سلاح جهانی رفع کند، آنها را بر اساس اصل عدم اشاعه هسته ای ملزم به رعایت قواعد و مقررات بسیار سخت ان پی تی می کند. این مسئله باعث برخوردهای تبعیض آمیز با برخی کشورها شده بدین شکل در حالی که ایران به عنوان یک تعقیب کننده فن آوری صلح آمیز هسته ای مورد هجمه بیشترین انتقادها قرار گرفته است، قدرت های بزرگ هیچگونه توجهی به فعالیت های رژیم صهیونیستی در زمینه تولید سلاح هسته ای به عنوان رژیمی که به هیچ یک از معاهدات بین المللی نپیوسته است، ندارند.


آمار تسلیحات هسته ای امریکا و اسرائیل


آمریکا اولین کشور دارنده تسلیحات هسته ای در جهان و تنها کشوری است که از این تسلیحات علیه کشور دیگری استفاده کرده است. اولین بمب هستهای امریکا در شانزدهم ژوئیه 1945 در صحرای آلاماگوردو در ایالت نیومکزیکوی امریکا با موفقیت مورد آزمایش قرار گرفت. این کشور دو ماه و نیم از پایان جنگ جهانی دوم نیز از سلاح هسته ای علیه ژاپن استفاده کرد که هنوز اثرات مخرب آن وجود دارد.

امریکا تنها در طول دوران جنگ سرد بیش از هزار آزمایش هسته ای انجام داده و بر اساس آمارها در حال حاضر بیش از 5500 بمب هسته ای در اختیار دارد، با این حال مدعی العموم بیشتر پرونده های هسته ای در آژانس بین المللی انرژی اتمی با معیارهایی دوگانه است.

باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا اعلام کرده است که قصد دارد برای جهانی عاری از تسلیحات هسته ای تلاش کند ولی در عمل هیچ گونه فشاری را بر روی رژیم صهیونیستی که از سال 1967 به تسلیحات هسته ای دست یافته و عضوی از معاهده منع اشاعه تسلیحات هسته ای نیست، قرار نداده است.

این کشور همچنین در رابطه با معاهده ان پی تی رویکردی تبعیض آمیز در برابر کشورهای مختلف اتخاذ می کند که می توان به عدم فشار این کشور در مورد فعالیت های محرمانه هسته ای مصر و کره جنوبی که اورانیوم را تا غنای 80 درصد نیز غنی سازی کرده بودند، و اعمال فشار یکجانبه بر ایران بدون ارائه اسناد کافی در رابطه با فعالیت های هسته ای کشورمان اشاره کرد.


رژیم صهیونیستی


از حدود سال 1970 فرض بر این بوده که رژیم صهیونیستی دارنده تسلیحات هستهای است. با این وجود، برنامه هستهای رژیم صهیونیستی همچنان غیرشفاف و محرمانه باقی مانده است. تل آویو برنامه های هستهای خود را به طور جدی از حدود چهار دهه قبل، که بخش اصلی زیرساخت هستهای خود را در «تاسیسات دیمونا» بنا نمود، آغاز کرد.

رژیم صهیونیستی در سالهای 67ـ1966 مرحله ساخت اولین سلاح هسته ای خود را تکمیل کرد و در آستانه جنگ 6 روزه در سال 1967 از یک قابلیت اولیه، اما عملیاتی، تسلیحات هسته ای برخوردار بود. در سال 1970  موقعیت اسرائیل به عنوان یک کشور سلاح هسته ای به صورت عرفی مورد پذیرش قرار گرفت.


 این رژیم هیچکدام از معاهدههای مرتبط به منع، تولید و استفاده از سلاح های کشتار جمعی را امضا نکرده است و خود را متعهد به هیچگونه همکاری بینالمللی نمی کند.

نظر شما
پربیننده ها