ناوسالار پوررضایی در گفت‌و‌گو با دفاع پرس:

سپاه با به چالش کشیدن حضور آمریکا در خلیج فارس امیدی برای ملت‌های منطقه است

معاون دانش و پژوهش نیروی دریایی سپاه گفت: نیروی دریایی سپاه می‌­تواند با به چالش کشیدن حضور آمریکا و نمایش اقتدار جمهوری اسلامی در خلیج فارس، این امید را در بین ملت­‌ها و دولت­‌ها ایجاد کند که بهترین امنیت منطقه، امنیت بومی است.
کد خبر: ۲۲۱۶۵۹
تاریخ انتشار: ۲۵ دی ۱۳۹۵ - ۱۰:۵۸ - 14January 2017
سپاه با به چالش کشیدن حضور غرب در خلیج فارس امیدی برای ملت‌های منطقه استبه گزارش خبرنگار دفاعی امنیتی دفاع پرس، خلیج فارس و تنگه هرمز نقش راهبردی در معادلات بین المللی دارند. حضور نیروهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در این منطقه نیز خود گواه بر این اهمیت است. از این رو به گفت‌وگو با ناوسالار یکم «نقی پوررضایی» معاون دانش و پژوهش نیروی دریایی سپاه پرداختیم که در ادامه می‌خوانید:
 
دفاع پرس: نام خلیج فارس و تنگه هرمز، ارتباط عمیقی با سلحشوران نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پیدا کرده است. جناب عالی به عنوان معاون دانش وپژوهش ندسا اهمیت استراتژیک این منطقه را چطور تبیین و تحلیل می‌کنید؟

پوررضایی: منطقه خلیج­ فارس و تنگه استراتژیک هرمز از چند جنبه دارای اهمیت خاص است. نخست اینکه خلیج­ فارس به دلیل داشتن انرژی فسیلی به عنوان یکی از مهم­ترین مناطق راهبردی دنیاست. مع هذا این منطقه بدلیل داشتن نفت و گاز اهمیت ویژه‌­ای پیدا می­‌کند. در این منطقه برابر آمارهای ارائه شده در حدود 800 میلیارد بشکه نفت وجود دارد. یعنی چیزی در حدود 3/2 درصد نفت دنیا. این منابع در واقع تائید شده است. البته ممکن است، این آمار بدلیل پیدایش میدان­‌های دیگر نفت و گاز تغییر پیدا کند. بنابراین وجود منابع غنی نفت و گاز یکی از مهم­ترین اهمیت راهبردی این منطقه است.

دومین نکته میزان احتیاجی که دنیا به این انرژی دارد، که اهمیت این منطقه را دوچندان می­‌کند. این منطقه در حال حاضر حدود 60% نفت اروپا، 65% نفت ژاپن و 35% نفت چین را تامین می‌کند. آمریکا بزرگترین تولید کننده نفت در دنیا است، ولی خود بزرگترین مصرف کننده نفت هم می­‌باشد. در حال حاضر 12% نفت آمریکا از این منطقه تامین می­‌شود. بنابراین اگر قدرتی بتواند بر این منطقه تسلط داشته باشد. می­‌تواند در آینده­‌ای نه چندان دور دنیا را مدیریت کند.

سومین مورد وجود بازار مصرف در این منطقه برای دنیای غرب بسیار حائز اهمیت است. منطقه خلیج فارس و کشور­های حاشیه آن بازار خوبی برای فروش کالاهای غربی و سلاح هستند و به دلیل درآمد ناشی از فروش نفت، درآمد حاصله به نحوی باید در این بازار مصرف شود و این موضوع برای غرب بسیار مهم است.

وجود تفکر اسلامی در منطقه که غرب از آن به عنوان بنیاد گرایی اسلامی نام برده می‌شود چهارمین نکته است و ریشه آن را جمهوری اسلامی می­‌دانند­. وجود این تفکر باعث به وجود آمدن موج بیداری اسلامی در منطقه و پیامد آن دومینوی سقوط دیکتاتورها و حکومت­‌های وابسته به غرب را رقم زد.

پنجمین مورد جدال و رقابت ابر قدرت‌­ها در گذشته برای تسلط بر منطقه، نگرانی غرب؛ در راس آن آمریکا مبنی بر شکل­گیری یک هژمون و یا هژمونی جدید در منطقه خصوصا جمهوری اسلامی ایران می‌باشد.

همچنین تفکر افراط گرائی دینی که ریشه در اندیشه‌های سلفی گری و وهابیت دارد که مولود پدیده‌ای به نام داعش درمنطقه گردید. پدیده‌ای که غرب و آمریکا به همکاری برخی کشورهای منطقه بوجود آمد ششمین مورد است.

دفاع پرس: از نظر شما علت اصلی حضور و استقرار نیروهای فرامنطقه‌ای در خلیج فارس چیست؟

پوررضایی: حضور غرب در منطقه یک مبنای تئوریک دارد. اتاق فکر غرب معتقد است امپراتوری آمریکا مثل همه قدرت­‌های گذشته روزی غروب خواهد کرد. در راس این تئوری­ پردازان که در چند دهه گذشته تئوری­ هایی برای اداره دنیا توسط آمریکا مباحثی را مطرح کردند، افرادی از قبیل فوکویاما که نظریه پایان تاریخ را ارائه داد. و یا اینکه تافلر نظریه موج سوم را مطرح می­‌کند. ساموئل هانتینگتون نظریه برخورد تمدن­ها را مطرح می­سازد و به عقیده اینجانب بسیاری از حرکت­های آمریکا در منطقه؛ نشات گرفته از تفکر تافلر هانگتینتون است. هانگتینتون معتقد است؛ اگر قرار است آمریکا بعنوان امپراتور دنیا باقی بماند باید بتواند در نقاط استراتژیک دنیا مستقر شود. در توصیه­‌های بلند مدت ایشان تسلط بر منابع انرژی یکی از اهداف اصولی و مهم می‌داند. با تسلط بر منابع انرژی می­توان دنیا را کنترل نمود. اینجانب معتقدم این تئوری مبنایی در واقع توانست بسیاری از تحولات منطقه و برنامه­‌های بلند مدت آمریکا برای اداره جهان را رقم بزند. بعد از حادثه 11 سپتامبر شاهد تحولات عمده‌­ای در دنیا بوده­‌ایم، تحولاتی که مبنای آن پرداختن به بحث مدیریت و اداره جهان بوده است. طرح‌هایی که توسط غرب برای اداره دنیا مطرح شد ممکن است؛ عنوان این طرح­‌ها و یا اینکه مفاد آن در وهله اول این تداعی را در ذهن­‌ها ایجاد نماید. پس از اندکی تحمل می­توان دریافت که این طرح­ها مبنایی و برای تسلط هر چه بیشتر قدرت یکه تاز جهان برای اداره دنیاست. طرح­‌هایی از قبیل جهانی شدن، طرح صلح جهانی، خاورمیانه بزرگ، خاورمیانه جدید و ...

با نگاهی عمیق و ریشه‌­ای می­توان دریافت که هدف چیست. حقیر معتقدم حضور آمریکا در خلیج فارس را بصورت خلاصه می­توان در چند عنوان خلاصه کرد:

1- تسلط بر منابع انرژی.

2- تامین امنیت برای راهبرد انتقال انرژی که این موضوع برای آمریکا بسیار مهم است.

3- فشار به دولت‌های مصرف کننده نفت که نفت خود را از این منطقه تامین می‌­نمایند، مثل دنیای غرب و چین.

4- کنترل تفکر بنیاد­گرایی در منطقه که ریشه آن را جمهوری اسلامی می‌­دانند.

5- جلوگیری از شکل­گیری هژمون یا هژمونی جدید.

6- تامین امنیت برای دولت­‌های وابسته به غرب.

7- تامین امنیت رژیم غاصب صهیونیستی بعنوان مهم­ترین متحد راهبردی غرب در منطقه.

دفاع پرس: با توجه به حضور نظامی کشورهای فرامنطقه‌ای، استقرار ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا در بحرین و نیز تحولات اخیر منطقه جنوب غرب آسیا و شمال آفریقا، جناب عالی چشم انداز امنیتی خلیج فارس و تنگه هرمز را چگونه می‌بینید؟

پوررضایی: اظهار نظر در مورد چشم اندازه آینده منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز خیلی کار آسانی نیست.

آمریکائی‌ها برنامه­‌ریزی کرده­‌اند که تا سال 2025 حدود 55% توان نظامی خود را در منطقه غرب­ آسیا(خاورمیانه) و خلیج­ فارس مستقر سازند. پیش­بینی آنها این است؛ که ستاد نیروی زمینی در کشور کویت، نیروی دریایی در بحرین و نیروی هوایی در قطر باشد. منطقه خلیج فارس بدلیلی که اشاره شد برای آنها بسیار مهم است در این زمینه برژینسکی می­‌گوید: ما قادر خواهیم بود اگر که اروپا را از دست دهیم با صرف هزینه­‌هایی اندک آن را دوباره بدست آوریم ولی خلیج ­فارس را نه آنها آمده‌­اند که بمانند و خلیج فارس و تنگه هرمز را جزء منافع حیاتی امنیت ملی خود می­‌دانند. این موضوع در سند امنیت ملی ایالت متحده ثبت شده است. از طرفی حوادث منطقه خصوصا بیداری اسلامی و نیز پافشاری جمهوری اسلامی ایران مبنی بر تاکید بر اصول انقلابی، نگرانی­‌هایی را برای آمریکا بدنبال داشته است. اگر بخواهیم پاسخ سوال شما را در یک کلمه خلاصه کنیم؛ حوادث و اتفاقات چندسال گذشته و پیروزی انقلاب اسلامی نشان داد که آینده منطقه خلیج فارس آینده مورد علاقه آمریکا نخواهد بود و آمریکا بدنبال جایگزینی خواهد بود.

دفاع پرس: از نظر شما مهم ترین عامل تهدیدکننده امنیت و توسعه در خلیج فارس چیست؟

پوررضایی: مهم­ترین عوامل تهدید کننده امنیت در توسعه خلیج فارس را می­توان اینگونه برشمرد:

1- حضور دولتهای فرامنطقه‌ای خصوصا آمریکا در منطقه

2- عدم وجود هم­گرایی در بین کشورهای منطقه خصوصا دشمنی سعودی‌ها و برخی کشورهای عربی با ایران

3- رقابت تسلیحاتی بین کشورهای منطقه که این موضوع با هدایت و برنامه‌­ریزی کشورهای غربی صورت می‌­گیرد.

4- وجود اختلافات قبیله­‌ای، قومی، نژادی و مذهبی در بین ملت­های منطقه خصوصا اعرب و ایران

5- وجود اختلافات عدیده بر سر منابع.

6- ترویج تفکر افراطی گری سلفی در منطقه با توجه به صفت این جریان انحرافی و سوء استفاده غرب از این موضوع؛ خصوصا پدیده‌ای مانند داعش که عامل ناامنی فرقه‌ای و مذهبی در منطقه شده است.

دفاع پرس: بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران، امنیت و توسعه را همسو با یکدیگر بررسی می‌کنند؛ از یک سو امنیت در بستر پیشرفت و توسعه قابل ارزیابی است و از سوی دیگر امنیت پایدار، بسترساز پیشرفت، آبادانی و توسعه همه جانبه یک منطقه به شمار می‌رود؛ با این رویکرد، از نظر جناب عالی چه مولفه‌هایی در استقرار امنیت و توسعه منطقه تأثیرگذار است و در این بین نیروی دریایی سپاه به عنوان مسئول تأمین امنیت در خلیج فارس و تنگه هرمز چه جایگاهی دارد؟

پوررضایی: توسعه و امنیت دو مولفه جدا از هم نیستند؛ توسعه در سایه امنیت امکان پذیر است. اگر بخواهید روی اهمیت این موضوع و پارامترهایی که در بحث امنیت و توسعه نقش دارند صحبت کنیم در حد یک کتاب باید مطلب گفت؛ که در حوصله بحث ما نیست. اینجانب معتقدم مولفه­‌های امنیت در منطقه را می­توان در درجه اول ایجاد هم­گرایی در بین دولت­‌های منطقه دانست، که این مهم به دلیل نفوذ غرب در منطقه و وجود دولت‌­های سر سپرده بعید است امکان­پذیر باشد. ولی نیروی دریایی سپاه می‌­تواند با به چالش کشیدن حضور غرب و نمایش اقتدار جمهوری اسلامی در خلیج فارس، این امید را در بین ملت­‌ها و دولت­‌ها ایجاد کند که بهترین امنیت منطقه، امنیت بومی است.

دفاع پرس: به زعم بسیاری از کارشناسان، امنیت و صلح پایدار در مقیاس جهانی، ارتباط و تعامل عمیقی با امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز دارد؛ تحلیل جناب عالی در این رابطه چیست؟

پوررضایی: اهمیت این منطقه بقدری است که تحولات این منطقه از طرف تمام کسانی که منافعی در منطقه دارند دائما رصد می­شود. اگر مروری به گذشته داشته باشیم خصوصا مقطع جنگ نفت کش‌­ها و عملیات­های مقابله به مثل در مهر ماه 67 در اثر اصابت موشک به دو کشتی نفتکش غرب در بنادر کویت بنام سونگاری و سی­اویل­سیتی بزرگترین بحران نفتی و به تبع آن بزرگترین بحران اقتصادی در دنیا رقم زده شد. اهمیت این منطقه بقدری است که غرب هیچگاه قادر نیست؛ تحت هیچ شرایطی آنرا از دست بدهد. همچنین باید متذکر شد، کنترل و نظارت بر تنگه هرمز را نیروی دریائی سپاه می‌تواند اجرا نماید. و امریکا و غرب هم این واقعیت را می‌دانند. لذا بدنبال تفرقه افکنی و اختلاف و ایجاد پروژه ایران هراسی هستند.

دفاع پرس: از نظر شما الزامات و ضرورت‌های تبیین نظام جامع امنیتی در منطقه چیست و در صورت تحقق آن، با چه ساز و کارهایی عملیاتی می‌شود؟

پوررضایی: تنظیم نظام جامع امنیتی خلیج ­فارس موضوعی بسیار پیچیده است با توجه به بحران­‌های موجود در منطقه غرب­ آسیا خصوصا خلیج­ فارس و حضور دولتهای سلطه­‌گر و فرا­منطقه رسیدن به یک نظام جامع امنیتی مطلوب و فراگیر موضوعی بسیار دور از ذهن به نظر می­‌رسد. اما می­توان با تدوین برخی از موضوعات یک شرایط میانه برای این مجموعه پیش­ بینی کرد. مهم­ترین موضوعات قابل درک را می­‌توان اینگونه عنوان کرد:

1- رعایت اصل هم جواری و رعایت قوانین و مقرارت حقوقی برابر قوانین بین الملل

2- جلوگیری از افراط ­گرایی در منطقه

3- بیداری ملت­‌ها و تشکیل دولت‌های دمکراتیک و اسلامی

4- تشکیل پیمان‌های منطقه­‌ای بدون حضور دولت­‌های فرامنطقه­ای با نگرش امنیت بومی

5- تاکید بر موارد همگرای و مشترک بین کشورها و ملت‌های منطقه

6- دوری از واگرایی و موارد اختلاف زا بین ملت­‌ها و دولت­‌های منطقه

و ....

دفاع پرس: ضرورت پرداختن به مسائل خلیج فارس و تنگه هرمز را از سوی محافل علمی- تحقیقاتی چطور ارزیابی می‌کنید؟

پوررضایی: ملت­‌ها و بسیاری از ملت­‌های منطقه از نظر فقر علمی رنج می‌برند. فرهنگ دریا و استفاده از این منبع عظیم خدادادی در کشورها فراموش شده است. پرداختن به این موضوع توسط جوامع علمی و تحقیقاتی می‌­تواند گام مهمی در جهت رشد آکادمی‌­های فکری و فرهنگی ملت‌­ها باشد.

دفاع پرس: فرصت‌های توسعه‌ای خلیج فارس و تنگه هرمز را چطور تحلیل می‌کنید؟ آیا جمهوری اسلامی ایران به عنوان قدرت برتر و بازیگر اصلی منطقه خلیج فارس، از این فرصت‌ها به نحو مطلوب بهره برداری کرده است؟

پوررپایی: سرمایه گذاری روی بحث نفت و گاز، توسعه شیلات و ماهیگیری، توریست در منطقه، معادن و فلزات، خدمات بندری و تعمیرگاهی به کشتی­‌ها در خلیج­ فارس و ده‌ها موضوع دیگر از فرصت­‌های توسعه در منطقه خلیج فارس است. ارتقاء فرهنگ دریایی در کشور و وارد کردن نیروی کار و تغییر بافت جمعیتی در جنوب کشور، توجه به زیر ساخت‌­ها و تبلیغ جهت حضور پر رنگ ملت­‌ها و اقوام مختلف ایرانی در مناطق جنوبی کشور می­‌تواند اولین قدم در راه توسعه این مناطق باشد. نکته دوم افزایش تعداد استان­‌های جنوبی کشور است که این راهکا می­‌بایست از طریق هیئت دولت و نمایندگان مجلس به دور از گرایشات ناسیونالیستی بررسی و طراحی شود.

انتهای پیام/211
نظر شما
پربیننده ها
آخرین اخبار