مردم تصویر مخدوشی از هنرمندان انقلاب دارند/ هنر انقلاب اسلامی امید دهنده است

به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاع پرس، «مرتضی گودرزی دیباج» در نشست هم اندیشی مركز هنرهای تجسمی حوزه هنری با مسئولین و مدرسان هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای شهر تهران در سخنانی با اشاره به این كه هنر انقلاب اسلامی مسئله بزرگی است كه در دوره جدید اتفاق افتاده است، اظهار كرد: باید مانند بسیاری از پدیده‌ها، از انقلاب نیز فاصله بگیریم تا بتوانیم به درستی این رخ داد و هنر انقلاب را بررسی كنیم.

مدیر مركز هنرهای تجسمی حوزه هنری ادامه داد: كار تحقیقی وسیعی پیرامون هنر انقلاب اسلامی انجام نشده و اساسا این مكتب هنری به رسانه ها وارد نشده است. اگر هم كارهایی در این زمینه صورت گرفته، با غرض ورزی‌هایی مواجه شده و اساسا دیده نشده است.

وی ادامه داد: هنر انقلاب اسلامی اساسا به عرصه رسانه‌ها نیامده است. هنر انقلابی كه در بستر و دامن انقلاب شكل گرفت، حال باید در بستر سیستم رسمی كشور مطرح می‌شد و به گوش و چشم مخاطبان می رسید، هرگز نرسید و صرفا با یك واژه رو به رو هستیم. وقتی می‌گوییم هنر انقلاب اسلامی، 99 درصد از كسانی كه مخاطب هنر هستند، چه مخاطبان هنر و چه مردم عادی، تصاویر مخدوش و ضعیفی در ذهن تصور می‌كنند و تصور می‌كنند هنر انقلاب اسلامی حتما كار هیجانی است كه به پایان رسیده است؛ در حالی كه این چنین نیست.

این هنرمند عرصه تجسمی خاطرنشان كرد: اساسا هنرمندان هنرهای تجسمی، گزارشگران شریفی از درون جامعه هستند. هنرمندان تجسمی، صادقانه خبر می‌دهند و نیازی به تكلف ندارند و حتی وقتی تكلف می‌كنند، به آن اغراق می كنند. این از طریق علم نشانه‌شناسی قابل فهم است.

این محقق و پژوهشگر با تاكید بر اینكه تا دوره پهلوی، با نوعی هنر رو به رو هستیم كه عمدتا از مجاری قدرت و دربارها هدایت می‌شود، عنوان كرد: این‌ها از مسیری جلو می‌روند كه در میان مردم نیستند و ارتباطی با توده‌های مردم ندارند. در انقلاب اسلامی ایران، برای نخستین بار اتفاقی رخ می‌دهد كه هنر از وجه تزییناتی خلاص می‌شود و وارد اتفاقات جاری جامعه می‌شود. برای نخستین بار هنرمند خود را در مقابل مردم خود متعهد می‌بیند.

وی ادامه داد: پیش از انقلاب اسلامی، در ادبیات آثار مردمی داشتیم، اما در هنرهای تجسمی چنین چیزی نبود. هنرمند تجسمی با فاصله معناداری خود را از جامعه می‌برید. وقتی از هنر انقلاب سخن می‌گوییم، این هنر، در اتفاقات روز حضور دارد و اگر رد این‌ هنرمندان را تعقیب كنید، می‌بینید از سال 42 و 43 هر مسئله‌ای كه پیش می‌آید، اثر آفریده شده است.

این استاد دانشگاه همچنین گفت: هنر انقلاب در شكل عجیبی به همه افرادی كه در انقلاب حضور دارند تذكر می‌دهد و حتی به افراد انقلابی هم اخطار می‌دهد و این موضوع را بر اساس منابع و بانك اطلاعاتی كه در اختیار دارم می‌گویم. در طول حدود 17 سال این بانك اطلاعاتی را گردآوری كرده‌ایم.

گودرزی (دیباج) ادامه داد: هنر انقلاب چه در جایی كه با صلابت خود را نشان می‌دهد و چه جایی كه خود را ضعیف نشان می‌دهد، در همه موارد مولفه‌های كاملا فرهنگی دارد. یكی اینكه به خود انقلابیون هم تذكر می‌دهد و اعلام خطر می‌كند. تذكر می دهد كه در مسیر بمانید. هنرمند انقلابی هنرمندی است كه نگاه به شرایط جامعه اش كند و ببیند كه چه چیزی مسئله روز است. همچنین هنرمند انقلابی به روشنگری و مطالعه دعوت می‌كند.

وی افزود: هنرمندان عرصه تجسمی باید اضافه بر مطالعات هنری خود، درباره دیگر مسائل هم مطالعات داشته باشند و بدانند در اطرافشان چه خبر است. بی‌خبری یكی از مهلك‌ترین سم‌هایی است كه ما دچار شده‌ایم. این رفتار به ظاهر روشنفكرانه، تلاش دارد تا هنرمندان را از اتفاقات پیرامونشان غافل كند.

این استاد دانشگاه با بیان اینكه كسانی كه انقلابی مانده‌اند، می دانند كه جنگ تمام نشده؛ بلكه ماهیت آن تغییر كرده است، عنوان كرد: ما با دست خود دشمن را به خانه خود آورده‌ایم. اگر نشانه شناسی كنیم، می بینیم كه دشمن مسیری را تعقیب می‌كند و هنرمند انقلابی متذكر می‌شود كه جنگ تمام نشده است و ما تا زمانی كه زنده هستیم، مسئولیم. برای نخستین بار است كه هنری آمده و به عنوان یك مكتب فكری در حوزه هنر نقش بازی می‌كند.

گودرزی (دیباج) اظهار داشت: هنرمند كشورمان هر گونه فضای مبارزاتی را بر علیه دشمنی كه حمله كرده بود، در آن افق می‌دید و چشم از آن بر نمی‌داشت؛ در حالی كه برخی از مبارزان ما، افق مبارزاتی كشورمان را در رئالیسم و سوسیالیسم می‌دیدند. هنر انقلاب اسلامی، هنر آخرالزمانی هم هست. هنر انقلاب كشورمان، افتخاری برای كل تمدن كشورمان است و این سخن را از روی تعصب نمی‌گویم، بلكه سخنی محققانه است.

وی تصریح كرد: اغلب دانشگاه‌های كشورمان به سمت هنر بی‌تعهد رفته‌اند و هنرجویان هنر را وسیله‌ای ساختار گرا و زبانی برای بیان حس خود ساخته و هر تعهد و روایت و مفهوم گرایی محكوم به مرگ است. چشم امید ما به كسانی است كه در هنرستان‌ها و حتی مقاطع پایین‌تر می‌‌توانند گاهی قلبی را تحت تاثیر قرار دهند. هنر انقلاب اسلامی دارای جهان بینی جدیدی است كه تعهد را برمی‌تابد و همچنین نسبت به مردم جامعه خود تعهد دارد.

این استاد دانشگاه با بیان اینكه هنرمند انقلابی ما تداوم همان هنرمندی است كه وقتی می‌خواهد مسجد بسازد، پول را از كارفرما می‌گیرد برای معیشت، اما برای خدا كار می‌كند، گفت: ما هیچ تئوریسینی در حوزه هنر اسلامی در طول 1300 سال قبل نداریم. یك خط درباره هنر نداریم. اگر در برخی اشعار هم می بینیم، هنر را منطبق بر فضل و رفتار انسانی دانسته اند. اما می بینید كه 1300 سال هنر در ایران با قدرت تمام آفریده شده است و در طول پهنه جغرافیایی به وسعت شرق عالم، هنر اسلامی خلق شده است و این هنر از متن دین درمی‌آید.

مدیر مركز هنرهای تجسمی حوزه هنری با بیان اینكه هنر انقلاب اسلامی امید دهنده است، گفت: برای آینده فضاسازی می‌كند و آینده را پیش‌بینی می‌كند. بعدها، محققان دیگری بر اساس این خواهند آمد و تجلی باورهای دینی را از دل این موضوع استخراج خواهند كرد. می‌تواند به نسل جدید انتقال پیدا كند. هنر انقلاب اسلامی، برگرفته از باورهای دینی است و برایش مهم است كه پیرامونش چه اتفاقاتی رخ می‌دهد.

وی گفت: مهم است كه بدانیم هنر انقلاب از جمله مولفه‌هایی كه در حوزه تبارشناسی آن تعریف می‌شود، این است كه هنرمند همه چیز را زیبا و لطیف می‌بیند. تمام آثاری كه در طول دفاع مقدس خلق شده است، می‌بینیم كه تمام هنرمندان ما مدافع مظلوم هستند.

گودرزی (دیباج) در بخش دیگری از سخنانش گفت: موضوع بسیار مهمی در باورهای دینی ما هست كه آن هم بحث عزت است. بسیار افرادی را می بینیم كه می‌گویند شغل خوبی داشتند و رها كردند. چرا كه عزتشان زیر پا می‌رود. تصور كنید این عزت به قدری بزرگ شود كه در مقابل ابر قدرت دیگری باشد. چیزی كه در فرهنگ دینی ما احیاء شد و انقلاب اسلامی بر آن تاكید كرد، عزت است. نیاز نیست كه همیشه بر روی فرم و رنگ و فضا را كار كنیم. گاهی لازم است كار را كنار بگذاریم و با هنرجو مفاهمه عقلانی و دینی داشته باشیم و به او بفهمانیم كه عزت چیست و در كنار آن در مقابل معبود چگونه باید خشوع داشته باشیم.