یادداشت/ محمد جواد مهدی‌زاده

گروه هفت؛ از اقدامات اقتصادی تا مداخلات سیاسی- نظامی

جلسه اخیر گروه هفت در ایتالیا نشان می‌دهد که این گروه اگرچه سعی بر نشان دادن خود به عنوان یک مجموعه مهم در تصمیمات بین‌المللی دارد،‌ اما در عمل بخشی از تلاش آمریکا جهت احیای هژمونی بین‌المللی خود است.
کد خبر: ۲۳۵۰۶۰
تاریخ انتشار: ۲۳ فروردين ۱۳۹۶ - ۱۲:۲۷ - 12April 2017

گروه بین‌الملل دفاع پرس: اجلاس اخیر گروه هفت در شهر لوکا در شمال ایتالیا، که با اتخاذ تصمیماتی مهم پیرامون تحولات جهانی و منطقه‌ای نظیر سوریه، برجام، برنامه موشکی ایران و تروریسم به پایان رسید، اهمیت بررسی جایگاه این گروه در تصمیم‌گیری‌های بین‌المللی را نشان می‌دهد.

گروه هفت ابتدا در سال 1975 (1354) میلادی با طرحی از سوی «والری ژیسکاردستن» رئیس‌جمهور اسبق فرانسه و با حضور شش کشور آلمان غربی، فرانسه، ژاپن، ایتالیا، آمریکا و انگلیس تشکیل و گروه شش نامگذاری شد اما یک سال بعد، در 1976 (1355)، کانادا نیز به جمع اعضای تشکیل دهنده این گروه پیوست و بدین ترتیب نام گروه از گروه 6 به گروه 7 تغییر پیدا کرد. در سال 1998 (1377)، این گروه با حضور روسیه به گروه 8 تغییر نام داد. این اتفاق با دعوت از بوریس یلتسین رئیس‌جمهور وقت روسیه از سوی بیل کلینتون رئیس‌جمهور وقت آمریکا و تونی بلر نخست‌وزیر وقت انگلیس صورت گرفت.

اگرچه اساس تشکیل گروه 8 در ابتدا بر مبنای رشد اقتصادی بود؛ اما فعالیت‌های اعضای این گروه و توافقات آن‌ها بیش از آنکه در حیطه مسائل مربوط به اقتصاد جهانی باشد، نشان داد که مختص به تأثیرگذاری اعضای آن در تحولات سیاسی جهان است. جلسات گروه هفت سالانه حداقل یکبار در یکی از کشورهای عضو این گروه تشکیل می‌شود که جلسه امسال آن در ایتالیا برگزار شد.

اعضای گروه هشت به مدت چند سال به دیدار و فعالیت‌های مشترک سیاسی- اقتصادی ادامه می‌دادند تا اینکه انقلاب‌های مخملی مورد حمایت غرب در اوکراین، گرجستان و قرقیزستان باعث تنش در روابط میان هفت کشور عضو با عضو جدید یعنی روسیه شد. جنگ قفقاز و نبرد بین ارتش روسیه و ارتش گرجستان در قفقاز شمالی در نواحی اوستیا و آبخازیا، به دلیل نقش آمریکا به عنوان پشتیبان اصلی دولت و ارتش گرجستان در این جنگ، این روابط را تیره‌تر کرد و در نهایت مداخله غرب در بحران سوریه همزمان با سرنگونی دولت اوکراین و در پی آن، الحاق شبه جزیره کریمه به خاک روسیه طی همه‌پرسی اهالی این ناحیه، باعث شد هفت عضو دیگر این گروه، که همگی از کشورهای نزدیک به آمریکا و پیمان ناتو بودند، رأی به اخراج روسیه از گروه هشت بدهند و این گروه، مجددا گروه هفت نامیده شود.

گروه هفت؛ از ریشه‌های اقتصادی تا مداخلات نظامی 

اعضای گروه هفت اگرچه در ظاهر یک گروه و دارای ملیت‌های مختلف هستند؛ اما تمام تصمیمات آنان تا جای ممکن به گونه‌ای اتخاذ می‌شود که کمترین تعارض یا حتی تفاوت را با تصمیمات اتخاذ شده از سوی دولت آمریکا به عنوان مهم‌ترین عضو این گروه داشته باشد. به همین خاطر، این گروه را می‌توان جزئی از برنامه ایالات متحده جهت همسو کردن کشورهای جهان با نظم نوین جهانی به حساب آورد. برنامه‌ای که آمریکا برای حفظ ظاهر خود، نه به دنبال اجرای آن به شکل مداخله مستقیم، بلکه از طریق دولت‌های هم‌پیمان خود در جهان است.  

علاوه بر هفت کشور عضو، دو تن از مسئولان اتحادیه اروپا نیز در جلسات گروه هفت حاضر می‌شوند و نظرات رهبران اتحادیه اروپا را به اعضای گروه هفت، که جلسات آنان یا با حضور رؤسای دولت‌ها و یا با حضور وزرای خارجه کشورهای عضو برگزار می‌شود، انتقال می‌دهند. عموما به دلیل جو غربگرای موجود در میان دولت‌های عضو گروه هفت، تصمیمات اعضای این گروه علی‌رغم وجود برخی اختلاف نظرها، از یک همگرایی قابل توجه برخوردار است.

در مورد پرونده‌های مهم جهانی بویژه برنامه جامع اقدام مشترک، گروه هفت یکی از حامیان اصلی وضع تحریم‌های سخت از سوی آمریکا، اتحادیه اروپا و شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران در موضوع هسته‌ای بود. اعضای این گروه با توجه به سیاست معروف دولت آمریکا، موسوم به «چماق و هویج»، همزمان با تأیید تحریم‌های وضع شده دولت آمریکا علیه ایران در دولت‌های عضو خود، به مذاکره و دیدار با مقامات ایرانی پیرامون مذاکرات هسته‌ای می‌پرداختند. باید گفت که سیاست گروه هفت با سیاست گروه 5+1 یک در مورد ایران تا حد زیادی یکسان است؛ زیرا از میان اعضای گروه 5+1، آلمان، آمریکا، فرانسه و انگلیس در گروه هفت نیز حضور دارند.

همین سیاست را می‌توان در مورد سوریه نیز مشاهده کرد؛ زیرا اعضای گروه هفت را همان دولت‌هایی تشکیل می‌دهند که با تحمیل جنگ به کشور و ملت سوریه، که هدف آن از بین بردن دولت نزدیک به ایران و روسیه در این کشور بود، به دنبال ایجاد تغییراتی گسترده در داخل سوریه با روی کار آوردن دولتی بی‌طرف یا نزدیک به تل‌آویو، در دمشق بودند و هستند.

 مهم‌ترین سیاست اعضای گروه هفت، مقابله با گسترش نفوذ کشورهایی نظیر چین، روسیه و ایران در گستره مرزهای اعضای این گروه یا دولت‌های مورد حمایت اعضای این گروه و همینطور مرزهای اتحادیه اروپا است. به همین خاطر، دولت‌های عضو گروه هفت ضمن اتخاذ سیاست‌های واحد پیرامون چنین موضوعاتی، بر مقابله این نوع تحولات، که از نظر آنان تهدیداتی مهم به حساب می‌آیند، در حیطه اقتصادی و فرهنگی نیز طرح‌هایی را در این مورد به اجرا می‌گذارند.

با توجه به سیاست اعضای این گروه، همانگونه که رؤسای دولت‌های این گروه از حمله اخیر آمریکا به ارتش سوریه حمایت کردند، مقابله با دولت سوریه در ابعاد مختلف، که حتی امکان گسترش تا گزینه نظامی نیز در این مورد دارای احتمال است، در راستای طرح‌های مهم آنان قرار داد. بنابراین کاملا واضح است که اگر در کمیت و کیفیت تحریم‌ها یا اقدامات متخاصمانه علیه دمشق اختلاف نظر داشته باشند، در اصل مخالفت و تلاش برای سرنگونی دولت سوریه از هیچ تلاشی فروگذار نخواهند کرد و این یک چالش ژئوپلتیک بسیار مهم برای ایران و روسیه در موضوع سوریه است.

انتهای پیام/421  

نظر شما
پربیننده ها
آخرین اخبار