شیوه‌نامه مصحف جمهوری اسلامی ایران تدوین می‌شود

به گزارش گروه سایر رسانه های دفاع پرس،مرتضی توکلی، مدیر تحقیقات مرکز طبع و نشر قرآن ضمن ارائه توضیحاتی در خصوص تحقیقات صورت گرفته در این مرکز بیان کرد: اولویت اصلی مرکز طبع و نشر قرآن تهیه مصحف جمهوری اسلامی ایران بود و باید در انتخاب رسم کلمات قرآن مبنا و ملاکی را داشته باشیم که در جهان اسلام قابل دفاع باشد.

 

وی در ادامه افزود: در کشورهای عربی عمدتا به منابع قدیمی مراجعه کرده‌اند و از کتبی مانند «المقنع» ابوعمر و کتاب «التنزیل» ابوداوود استفاده کرده‌اند، در کنار اینها منهج دیگری در شرق داریم که منهج آنها متمایل به ابوعمر دانی است، مرکز طبع و نشر قرآن با گردآوری همه اینها، یک کار آماری و میدانی انجام داد و تمام مصاحف جهان را گردآوری و آنالیز آماری کرد و رسم کلمات را نیز استخراج نمود و در کنار اینها آنالیز کتاخانه‌ای هم صورت گرفت.

 

 

توکلی بیان کرد: در واقع تحقیقات ما منحصر به این دو کتاب نشد و تمام کتابها در حوزه رسم‌الخط از صدر اسلام گردآوری و آنالیز شد و به‌نوعی رسم هر کلمه از قرآن در تمام کتب استخراج گردید. این اقدام منتج به تهیه یک بانک اطلاعاتی بسیار قوی و پربار شد که سامانه تحت وب آن در حال طراحی است و برای همه محققان در سراسر دنیا قابل استفاده است که با یک کلیک روی یک کلمه می‌توانند رسم آن کلمه را در کتب مختلف پیدا کنند.

 

مدیر تحقیقات مرکز طبع و نشر قرآن در ادامه تصریح کرد: این کار کتابخانه‌ای عظیمی بود که در مرکز صورت گرفت، در کنار همه اینها فقط اقدام به جمع‌آوری نکردیم بلکه روی منابع تحلیل هم انجام دادیم و با یک سری مبانی، اصول و مرجحاتی مصحف جمهوری اسلامی ایران را که تهیه کردیم؛ در کنار آن یک شیوه‌نامه یا به عبارتی منهج نیز تهیه شد که دلیل انتخاب کلمات در مصحف جمهوری اسلامی را توضیح می‌دهد.

 

 

 

توکلی در ادامه افزود: اصل نخست در این شیوه‌نامه التزام به رسم است؛ یعنی ما پذیرفته‌ایم که باید قرآن در ایران طبق رسم‌المصحف نوشته شود، اصل بعدی در نگارش مصحف جمهوری اسلامی تحمل قرائات مختلف است، یعنی اگر در یک کلمه اختلاف قرائت وجود داشته باشد کلمه را به گونه‌ای بنویسیم که تحمل همه قرائات را داشته باشد.

 

وی بیان کرد: برای نمونه در آیه «مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ» برخی کلمه «مَالِك» را به حذف الف نوشته‌اند و برخی به اثبات آن، در واقع فقط عاصم و کسایی دو نفر از قراء سبعه این کلمه را به اثبات الف خوانده‌اند و بقیه الف را حذف کرده‌اند و ما نیز در مصحف جمهوری اسلامی به حذف الف نوشته‌ایم؛ چراکه وقتی به حذف الف نوشته می‌شود تحمل هر دو کلمه را دارد و از این کلمات در قرآن بسیار زیاد است، این هم یک اصل دیگری بود که در مصحف جمهوری اسلامی پذیرفته‌ایم.

 

مدیر تحقیقات مرکز طبع و نشر قرآن بیان کرد: این مصحف در حال حاضر آماده و قابل عرضه به جهان اسلام است، دو نشست بین‌المللی برگزار کرده‌ایم که بیش از ۱۵ کشور جهان اسلام در آن حضور یافتند، لِجنه‌هایی را با عنوان مراجع المصاحف داریم که کار آنها اشراف و نظارت بر چاپ قرآن در جهان اسلام است، مثلا مصر لِجنه‌ای دارد که ۲۰۰ سال سابقه آن است و عربستان نیز لجنه‌ای با قدمت ۴۰ ساله دارد؛ علاوه بر این الجزایر و سوریه و سایر کشورها نیز لِجنه دارند، مرکز طبع و نشر قرآن نیز ما به ازای آن لجنه است؛ یعنی اعضای شورای تحقیق مرکز طبع و نشر که سیاست‌گذار امر چاپ قرآن هستند ما به‌ازای آن لجنه هستند.

 

وی در ادامه تصریح کرد: البته ما مصحف ایران را ترویج می‌کنیم اما اگر بنا است مصحفی در ایران چاپ شود، باید در یک چارچوب تهیه شود؛ لذا آن چارچوپ‌ها هم تهیه شده و آئین‌نامه چاپ و نشر تهیه و به سازمان تبلیغات ابلاغ شده است که آنها هم بر اساس این آئین‌نامه عمل می‌کنند و هر قرآنی که بخواهد مجوز نشر بگیرد باید مطابق با مواد مندرج در این آئین‌نامه باشد؛ لذا هر قرآنی اجازه چاپ ندارد.

 

توکلی بیان کرد: در همایش‌هایی که برگزار کردیم لجنه‌ها حضور یافتند و زمانی که مصحف جمهوری اسلامی را دیدند بسیار خوشحال شدند و برخی آنها به صراحت گفتند که ما تا به حال فکر می‌کردیم مصحف شیعه متفاوت است و ما متوجه شدیم که با مصاحف ما تفاوتی ندارد؛ لذا این اتهامات نیز برطرف شد، همچنین خیلی‌ها مشتاق هستند که در این زمینه با ما همکاری داشته باشند.

 

 

وی در مورد بخش دیگری از حوزه فعالیت‌های مرکز طبع و نشر تصریح کرد: یکی دیگر از حوزه‌های فعالیت ما پرداختن به میراث کهن نسخ خطی است که مستشرقان روی این زمینه کار می‌کنند، اخیرا قرآنی که در بیرمنگام انگلیس پیدا شد با کربن ۱۴ مورد آزمایش قرار گرفت و مشخص شد که برای زمان حیات پیامبر(ص) است، این در حالی است که در کشور خودمان نسخ غنی‌تر از این‌ها داریم، برای مثال در آستان قدس رضوی گنجینه مخطوطاتی داریم که با بررسی‌های انجام شده و تفاهم نامه‌ای که با آنها امضا شده به‌تدریج در حال آنالیز این نسخه‌ها هستیم.

 

توکلی بیان کرد: اولین فعالیت ما در این زمینه هم بعد از ماه مبارک رمضان به زیور طبع آراسته می‌شود که با همکاری یکی از نسخه‌شناسان کشور ترکیه به نام آلتی قولاچ در حال انجام است. قرآن‌هایی که در جهان اسلام وجود دارد مانند نسخه صنعا که منسوب به امام علی(ع) است و یا نسخه‌های منسوب به عثمان توسط ایشان جمع‌آوری و تحقیق و چاپ شده است اما وقتی به مشهد دعوت شد و نسخه‌ها را دید، گفت نسخه‌های من در برابر این‌ها بسیار ارزش کمتری دارد؛ لذا با ایشان قرارداد همکاری داریم و در حال تحقیق روی قرآنی که موجود در کتابخانه آستان قدس است هستیم که البته کار تحقیقی آن رو به اتمام است.

 

 منبع: ایکنا