تلاش آمریکا برای گسترش نفوذ در عراق پساداعش

«هادی معصومی زارع» پژوهشگر مسائل غرب آسیا در گفت‌وگو با خبرنگار بین‌الملل دفاع پرس، درباره تلاش‌های آمریکا برای تقویت حضور در عراق در دوره پساداعش اظهار داشت: این روزها اگر سری به موصل بزنید، یکی از موضوعاتی که جلب توجه می‌کند، حضور بی‌سابقه نفربرها و خودروهای زرهی ارتش امریکا و پرواز گسترده بالگردهای نظامی شنوک، بلک هاوک و آپاچی و نقل و انتقال گسترده تجهیزات رزمی و لجستیکی از سوی آنان در اطراف این شهر است.

 

این پژوهشگر حوزه مقاومت افزود: باید حضور گسترده و آشکار نیروهای امریکایی در موصل و شهرهای اطراف آن را با برنامه‌ریزی جدی ایالات متحده برای اداره عراق پساداعش مرتبط دانست.

 

وی خاطرنشان کرد: در این میان، مدیریت روابط دوگانه کردی-عربی و شیعی-سنی و نیز سه گانه ترکی-عربی-کردی بر اساس منافع ملی آمریکا از مهم‌ترین اهداف این کشور از حضور گسترده نظامی در موصل است. به طور خاص به دلیل تکثر موقعیت ژئواستراتژیک خاص موصل و تاثیر آن بر معادلات کردستان عراق، ترکیه، سوریه و دولت مرکزی عراق و نیز به دلیل برخورداری این منطقه از بافت قومیتی و مذهبی متکثر، ایالات متحده امریکا برنامه‌هایی جدی برای تثبیت جای پای خود در این استان دارد.

 

این پژوهشگر مسائل غرب آسیا پیرامون اهمیت بحث‌های زیست‌محیطی در فشار بر دولت عراق افزود: منابع عظیم آبی در استان نینوا، همچون سد موصل و موضوع تامین بخش مهمی از غلات مورد نیاز کشور در این منطقه می‌تواند به عنوان اهرم فشاری علیه دولت مرکزی عراق به ویژه در ذیل شرایط افتتاح سد ایسلو ترکیه در سال 2018 و کاهش حق‌‌آبه عراق از دجله مورد استفاده قرار گیرد. این مساله ای است که طرف‌های مخالف قدرت‌گیری دولت مرکزی عراق از آن غافل نیستند.

 

معصومی زارع با اشاره به نشانه‌های تلاش آمریکا برای گسترش نفوذ در نواحی سنی و کردنشین عراق اضافه کرد: تاسیس پایگاه‌های نظامی در اقلیم کردستان و مناطق فراتر از تکریت (همچون اسپایکر، عین الاسد، قیاره، العریج و...) و برقراری روابط گسترده و مستقیم با شیوخ این منطقه (در عین چانه‌زنی با سیاسیون سنتی شناخته شده سنی همچون خاندان النجیفی و...) نشانه‌های تلاش امریکا برای حضور بلندمدت در ناحیه شمالی عراق است؛ مسأله‌ای که به کاهش بیش از پیش نفوذ دولت مرکزی در این منطقه انجامیده است و بر سطح گرایش‌های گریز از مرکز به ویژه در میان اهل سنت و نیز بر ضعف دولت مرکزی در سیاست‌سازی مستقل در قلمروی سرزمینی خود خواهد افزود.

 

وی حضور گسترده و عملیاتی نظامیان امریکا در مناطق فراتر از تکریت، به ویژه موصل، را سرآغازی برای تشدید دوباره فعالیت‌های داعش در این مناطق برشمرد و عنوان کرد: واضح است که مسأله حضور ارتش آمریکا در مناطق سنی و کردنشین کمک شایانی به داعش خواهد کرد، تا با تاکید بر مسأله اشغال منطقه از سوی «متجاوزان صلیبی» به موج انتقام‌جویی جدیدی دعوت و پس از تجربه یک دوره ناکامی نسبی، سیستم جذب نیروی خود را بر اساس اصل مقبول‌تر مبارزه با «غرب استعمارگر» بازسازی کند. همین مسأله می‌تواند چرخه ناامنی در منطقه را ادامه دهد و در نتیجه، توجیهی برای استمرار حضور نظامیان امریکایی در موصل باشد.

 

این پژوهشگر مسائل خاورمیانه برای اثبات نظر خود در این مورد، به حمله غافلگیرکننده «نیروهای انغماسی خلافت تکفیری» در اواخر ماه رجب به ستاد عملیات مشترک موصل در منطقه العریج (مقر اصلی فرماندهان امریکایی در منطقه که فاصله زیادی با خطوط مقدم نبرد علیه داعش دارد) اشاره و آن را به مثابه «آغازی بر دور جدید فعالیت هسته‌های خفته داعش در منطقه با ادعای مبارزه علیه صلیبی‌ها» قلمداد کرد.

 

وی افزود: این سیاست می‌تواند با همدلی بیشتری از سوی جوانان سرخورده و هیجان‌زده منطقه مواجه شود و در مقایسه با جهاد علیه آنچه از سوی آنان «روافض» و «مرتدین» نامیده می‌شود، موفقیت آمیزتر عمل کند.