جای خالی شهید مدرس در آثار سینما و تلویزیون

شهید مدرس را باید یکی از رهبران مهم در روشنفکری دانست. از آنجایی که امام خمینی (ره) با این شهید بزرگوار همنشینی‌هایی داشته و در حلقه درس او حاضر می‌شده و سخنرانی‌های آن شهید را در مجلس دیده و شنیده، قطعا از شهید مدرس تاثیر گرفته است. به نحوی شهید مدرس در راس همه رهبران سیاسی قبل از امام خمینی (ره) قرار دارد.

او با اثبات عدم جدایی دین از سیاست، توانست ذهن مردم را برای قیام عاشورایی امام خمینی (ره) آماده کند. انقلاب اسلامی ایران، بخشی از پیروزی خود را به حضور مدس و جهان‌بینی سیاسی او مدیون است. از همین جهت است که امام خمینی (ره) در جلد 19 صحیفه نور صفحه 1273 می‌فرماید: «ملت ما مرهون خدمات و فداکاری‌های اوست‏ (شهید مدرس)»

دشمنی علنی و بدون ترس و واهمه شهید مدرس ـ در حالی که یار و حامی موثری نداشت، ـ با شخصیت متکبر و مغروری چون رضاخان، از ویژگی‌های بارز شهید مدرس است. طرح استیضاح رضاخان نیز یکی از برنامه‌های استکبارستیزانه شهید مدرس بود که با تهدید و تطمیع نمایندگان مجلس عملی نشد.

مع‌الاسف، شخصیت سیدحسن مدرس با همه تاثیراتش در تاریخ معاصر، آن طور که باید به تصویر کشیده نشده است. تله تئاتر «مدرس» به کارگردانی «هوشنگ توکلی» و «مرغ حق» به کارگردانی «حسین مختاری» دو اثری بود که مستقیما درباره شهید مدرس ساخته شده‌اند. جالب اینکه هفتم مرداد سال روز درگذشت زنده یاد «هادی اسلامی» بازیگر نقش مدرس در سریال «مرغ حق» نیز هست.

این دو سریال تنها آثاری هستند که تصویر روشنی از شهید مدرس ارائه داده‌اند. متاسفانه هنوز اثری با ابعاد وسیع و استانداردهای آثار فاخر سینما و تلویزیون درباره شهید مدرس ساخته نشده است. این موضوع در کنار مطالبه امام که فرمودند: «اینک که ـ مدرس ـ با سربلندی از بین ما رفته است، بر ماست که ابعاد روحی و بینش سیاسی و اعتقادی او را هر چه بهتر بشناسیم و بشناسانیم‏». (صحیفه امام، ج‏19، ص: 73) دو نکته را روشن می‌کند، اول اینکه هنوز به یکی از رهبران دینی و سیاسی انقلاب ادای دین نکرده‌ایم و دوم اینکه به ادای تکلیف یک واجب شرعی یعنی شناختن و شناساندن شهید مدرس که حضرت امام خمینی (ره) بر آن تاکید کرده بودند، عمل نکرده‌ایم.

دو سریال «مدرس» و «مرغ حق» در شرایطی ساخته شدند که هنوز سیمای جمهوری اسلامی در آزمون خطا به سر می‌برد. از طرفی جو حاکم بر جامعه نیز اجازه ساخت سریالی آن چنان، که شایسته شهید مدرس بود را نمی‌داد؛ همچنین بنیه ضعیف مالی تلویزیون در شرایطی که ایران در جنگ تحمیلی به سر می‌برد، مانع تولید آثار تاریخی فاخر می‌شد، بخصوص اینکه چهار سریال پرخرج «هزار دستان»، «سربدران» «بوعلی سینا» و «میرزا کوچک خان» اجازه تولید اثر دیگری با آن مقایس را نمی‌داد. معضل دیگر نبود کارگردان صاحب سبک و با تجربه بود که بتواند حداقل مدرس را نزدیک به واقعیت به تصویر بکشد.

طرح این موارد در آن سال‌ها قابل قبول بود که پروژه‌ای با عنوان شهید مدرس عملی نشود؛ اما در شرایط امروز که از شخصیت‌های تاثیرگذار انقلاب شناختی نداریم، لازم است چهره رهبرانی چون «سیدحسن مدرس» را در قاب تلویزیون و مدیوم سینما ببینیم.

خوشبختانه تلویزیون به ادعای مدیرانش مشکل مالی ندارد، نیروی مستعد و کاربلد چه در زمینه فیلمنامه و چه کارگردانی، بازیگری و سایر بخش‌های تولید فراوان هستند. در این شرایط دلیل نرفتن به سمت پروژه شهید مدرس، بیشتر بهانه‌تراشی است.

ما نیازمند به شناخت شهید مدرس هستیم تا نفس انقلاب و عمق آن را درک کنیم. همچنین اگر بخواهیم قدمی برای صدور انقلاب برداریم ناگزیر از مطالعه چندباره انقلاب و درک قهرمانان آن هستیم. چطور می‌شود درباره ماهیت انقلاب صحبت کرد و خود را انقلابی تصور کرد ولی از شهید مدرس غافل بود؟، البته این موضوع فقط اختصاص به شهید مدرس ندارد. رسانه‌های فرهنگی ما در حوزه سینما، تئاتر، کتاب، تلویزیون و بازی‌های رایانه‌ای هنوز درباره چهره‌های انقلابی مثل میرزارضای کرمانی، سیدجمال‌الدین اسدآبادی، امیرکبیر، میرزای شیرازی، آیت‌الله کاشانی و... کار درخوری ارائه نکرده‌اند.

حرکت به سمت ساخت و تولید آثار تصویری از چهره‌های انقلاب در شرایط کنونی، یکی از راه‌های موثر در مقابل شبهه افکنی‌های دشمن است که با همه توان سعی در مخدوش کردن چهره انقلاب دارد.

انتهای پیام/ 161