یادمان «شهدای گمنام» پاتوق یک حزب و جریان خاص نیست
به همین منظور اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس استان تهران در سال 1393 تاسیس شد و سردار علی اصغر محسن شیخی در تاریخ بیستم بهمن سال 95 با حکم سردار سرلشکر محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح به سمت معاون رئیس بنیاد و مدیر اداره کل حفظ آثار استان تهران منصوب شد. چندی پیش سردار شیخی گفت‌و‌گویی با خبرنگاران داشت که متن این گفت‌و‌گو در ادامه می‌آید:
با توجه به گستردگی جغرافیایی تهران درباره اداره شهرستان‌های استان تهران و فعالیت‌هایی که در این مراکز می‌شود, توضیح دهید؟
ادارۀ کل استان تهران از آخرین اداراتی بود که در کشور تشکیل شد. قبل از آن در شمال شرق، جنوب غرب و شمال غرب، سه مرکز تحت عنوان ادارۀ حفظ آثار وجود داشت که پس از تشکیل ادارۀ کل استان تهران زیر مجموعه این اداره کل قرار گرفتند اما با توجه به وجود 16 شهرستان در استان تهران و ترکیب جمعیتی که در برخی از شهرستان‌ها وجود دارد که مانند یک مرکز استان از حجم و گستره ای بالا برخودار است, با هماهنگی رئیس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس این سه مرکز مجددا احیا شده و اداراتی در شمال شرق استان به مرکزیت دماوند, اداره جنوب شرق استان به مرکزیت ورامین و جنوب غرب هم به مرکزیت شهریار که شهرستان‌های تابعه خود را پوشش می‌دهد و مأموریت‌های مرتبط با بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس را دنبال می‌کنند.
از تعداد 211 یادمان شهدای گمنام وجود دارد تاکنون چه تعداد از این یادمان‌ها دارای بنای ساختمانی شدند و شیوه تدفین شهدا در مکان های عمومی به چه صورت است؟
از 211 یادمانی که در مراکز علمی و دانشگاهی، در مراکز حوزوی، مراکز پادگانهای نظامی و محل‌های عمومی شامل پارکها, بوستانها و ارتفاعات مدفون هستند و قریب به 700 شهید گمنام در این 211 یادمان مدفون هستند. برای دفن پیکر پاک شهدای گمنام هم مکانیزم خاصی وجود دارد که متقاضی به بنیاد حفظ آثار استان تقاضا را می فرستد و بعد از بررسی‌های اولیه، ادامه مراحل به کمیته ستاد جستجوی مفقودین که سردار باقرزاده متولی آن است فرستاده می‌شود و کمیته جستجوی مفقودین هم یک تعاریفی برای آن دارند.
بعد از اینکه شهید تدفین شد رسیدگی به امور آرامگاه شهید و ایجاد ساختمان یادمان بر عهده بنیاد قرار می‌گیرد. ادارۀ یادمان ها هم براساس دستورالعملی است که چگونگی، حفظ، نگهداری و بهره‌برداری از یادمانهای شهدای گمنام را در قالب هیئت امنا مشخص می‌کند. این دستورالعمل مصوبه هیئت امنای بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس است که شهرداری،استانداری یا فرمانداری، بنیاد شهید، سپاه ناحیه مقاومت بسیج در هیئت امنای این یادمان ها عضویت دارند و هماهنگی های لازم در این خصوص را انجام می‌دهند.
در خصوص احداث بنای ساختمانی یادمانهای شهدای گمنام نزدیک به 60 درصد از محل‌ها ساخته شده و مابقی یادمان ها را در صدد آن هستیم که هیات امنای آنها تشکیل شود و بنای ساختمانی آنها ایجاد شود که بنیاد سعی می کند برای ساخت این بناها کمک کند و یا از منابع مختلفی برای ساخت آن اقدام کند.
البته ساخت این بناها زمانبر و هزینه‌بر است، ضمن اینکه بنیاد نقش هدایتگری و پشتیبانی عمومی را دارد، لذا بودجه‌ای برای این منظور که خود بنیاد بخواهد دخالت داشته باشد ندارد ولی از امتیازات وابستگی به ستاد کل نیروهای مسلح و نامه‌نگاری‌هایی که صورت می‌گیرد و جلساتی که گذاشته می‌شود سعی می‌شود که با کمک خیرین و محل‌هایی مانند شهرداری‌ها و فرمانداری‌ها این بناها ساخته شود.
دستورالعمل فرهنگی هم برای اجرای برنامه های فرهنگی در این یادمان ها در نظر گرفته شده است؟
چون مستقیما نمی‌شود یک دستور فرهنگیِ واحدی را برای همه جا تعریف کرد، یادمانی که در پارک است دارای یک شرایط است و یادمانی که در ارتفاعات است دارای شرایطی دیگری است. اینجا دستاورد فرهنگی بیشتر مبتنی بر این است که اولاً همه باید استفاده کنند و صرفا استفاده صنفی و گروهی و قشری نباشد و از طرفی ورود جریان حزبی و گروهی هیچ جایی ندارد و مانند جریان دفاع مقدس باید به آن نگاه شود، لذا تاکید ما بر این است که اینجا محلِ پاتوق یک حزب و یک گروه و یک جریان خاصی نیست.
جریان دفاع مقدس و شهدای گمنام مشخصاً دستاوردی است که باید اصول اولیه که آرمانهای امام و منویات رهبری و خون شهدا است محور کار باشد و همۀ اینها حولِ محور این گردونه باید بچرخد و لذا باید اگر مراسمی گذاشته می‌شود مراسم حزبی وگروهی نباشد.اینجا جریان‌سازی به عنوان اینکه یک جریان و گروهی و دسته‌ای بخواهد علمش را بالا ببرد، محدودیت دارد و اجازه نمیدهیم ولی باید پای همه باز شود و همه باید بیایند و بهره بگیرند و از این فضای معنوی شهدا و عطر پاک شهدا استفاده کنند.
افراد و موسسات خودجوش بسیاری در زمینۀ ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در تهران فعالیت می‌کنند، در این خصوص اداره کل حفظ آثار استان تهران چه اقداماتی را انجام داده است؟
ما تجمیع اینها را نداریم ولی سازمان مؤسسات مردم نهاد یکی از سازمان‌هایی که بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس دارد و وظیفه این سازمان شناساییِ آنها و تعامل با آنها است اما اینکه بخواهد مثلاً اینها را تجمیع کند در یک مجموعه وجود ندارد. اتفاقاً بایستی هر کسی خودجوش فعالیتهای در عرصه دفاع مقدس انجام بدهد و دستش باز باشد، منتها در اینجا هدایت شود که تحریف و غلو نشود زیرا دفاع مقدس اصلاً نیاز به غلو ندارد.
این مؤسسات و افراد انتظار بسیاری از بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس به عنوان متولی حفظ و نشر ارزشهای دفاع مقدس دارند که از آنها حمایت مادی و معنوی کند، اما می گویند این حمایت‌ها از جانب بنیاد صورت نمی‌گیرد, نظر شما در این خصوص چیست؟
انتظارِ بحقی دارند ولی توجه به ماموریت‌های بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس، چون عمدتاً کسانی که در این زمینه فعالیت می‌کنند انتظار کمک مادی را دارند، اگرچه شاید بعضی‌ها کمکهای معنوی را هم بخواهند که ما سعی میکنیم خدمت آنها باشیم ولی امکانات بنیاد و آن چیزی که برای ما تصویر شده است و مصوب شده است، حمایت و هدایت کلی است و اصلاً بودجه‌ای به این منظور اختصاص داده نشده است. پس با این اوصاف کسانی که انتظار کمک مادی از ما را بخواهند داشته باشند ما هیچ قولی را نمیتوانیم به آنها بدهیم ولی طبیعتاً ممکن است یک جایی مثلاً امکاناتی را بخواهد از فلان وزارتخانه، می‌توانیم نامه به آنها بدهیم. در خصوص سازمان مردم‌نهاد, به این دلیل که اداره کل حفظ آثار استان تهران با تاخیر تشکیل شده است، به همین دلیل ما این مجموعه را با تاخیر شکل دادیم و در صدد فعال سازی آن هستیم تا این ارتباطات بیشتر شود.
در خصوص چاپ کتاب, اداره کل حفظ آثار استان تهران چه اقداماتی را انجام داده و تا چه اندازه از نویسندگان و یا انتشاراتی که در این زمینه فعال هستند حمایت شده است؟
برای حمایت و آموزش هنرمندان اعم از نویسنده، بازیگر، فیلمبردار و غیره اردوی راهیان نور غرب در نظر گرفته شده تا در حقیقت به نوعی یک آموزشی است تا مناطق عملیاتی دوران دفاع مقدس را ببینند و بتوانند بنویسند یا مستند تهیه کنند. در حوزه کتاب نیز ما مشارکت در تدوین کتاب را داریم و پتانسیل خیلی خوبی در تهران وجود دارد که اینها نوشته شود ولی باید اینها را خود راو‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی‌ها و خاطراتی که دارند باید شناسایی شود و ما هزینه‌ای را هم میکنیم تا این کار انجام شود و کمک هایی برای چاپ در حال انجام است.
تاکنون چندین کتاب توسط این اداره کل به چاپ رسیده است اما این موضوع رو به گسترش است و یک زمینۀ فعالیت در این عرصه است که در این زمینه یک معاونت ادبیات اداره کل متولی تدوین کتابهایی یا حمایت از کسانی که اهل مطالعه و نظر و تالیف هستند، حالا بخشی از این حمایت میتواند مادی باشد که صورت می‌گیرد و بخشی از آن هم کمکهای دیگری مانند چاپ و غیره است.
در خصوص تدوین و انتشار دانشنامه استانی استان تهران چه اقداماتی انجام شده؟
این کار در حال انجام است اما تهران به دلیل اینکه اداره کل حفظ آثار استان تهران با تاخیر ایجاد شد یک مقدار عقب‌ماندگی دارد که سعی میکنیم جبران کنیم. اکنون حدود 30 الی 45 درصد از تدوین این دانشنامه پیش رفته و قطعاً تدوین, ویراستاری و سایر اقدامات برای چاپ این دانشنامه زمانبر است.
در ورود به عرصۀ فضای مجازی برای ترویج این فرهنگ بسیار کم کار شده است، چه اقداماتی را در این خصوص انجام داده اید؟
ما این را تازه شروع کردیم، با ایجاد خبرگزاری دفاع مقدس عمدتاً موضوعات ما از طریق خبرگزاری انتشار پیدا می‌کند ولی با همۀ این اوصاف گروهی را مختص استان تهران ایجا کردیم و بر این اساس فعلاً این اطلاعات جمع شود تا بتوانیم در این عرصه که بسیار مهم است و بایستی این ارتباط در فضای مجازی بیشتر بشود ما حتماً استفاده بکنیم.
چه اقداماتی در خصوص ایجاد رشته های مرتبط با دفاع مقدس در دانشگاه انجام شده و در خصوص دروس آشنایی با دفاع مقدس چه تعداد از دانشگاه های تهران این درس که یکی از دروس اختیاری است را اجرا می‌کنند و آیا این دو واحد کفایت می‌کند که دفاع مقدس به دانشجو شناسانده شود؟
در سطوح مختلف بنیاد این کار در دست انجام است که در رشته های مرتبط با دفاع مقدس در سطوح کارشناسی فقط اتفاق نیفتاد، کارشناسی ارشد و دکتری هم ارائه شود و به همین خاطر زیرساخت‌های این کار و تدوین و تالیف کتابهایی که بتواند در سطوح تخصصی مثلاً معماری، معماری جنگ و مهندسی جنگ انجام شود. قبلاً پژوهشگاه دفاع مقدس بود که الان این پژوهشگاه در دانشگاه عالی دفاع ملی تعریف شده است و لذا کار پژوهشی را پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس که قبلاً زیرنظر بنیاد بود بخشی از این ماموریت به دانشگاه عالی دفاع ملی تعریف شده که پژوهشکده‌ها در آنجا مستقر شده و کتابهایی در این زمینه را تا سطوح عالی تالیف می‌کنند.
در خصوص اینکه دو واحد درسی برای دانشجویان کفایت می‌کند یا نه, بله کفایت نمیکند ولی اینکه گفتید اختیاری است برای اینکه جذابیتی باشد که افراد بگیرند، ما میخواستیم که بلایی که سر گروه معارف و درس معارف در دانشگاه آمد سر این درس نیاید که اینها احساس بکنند به زور بایستی این افراد این درس را پاس بکنند، به همین خاطر اختیاری شد و فشار آوردیم که دوستانِ ارائه‌کنندۀ این درس به گونه‌ای باشد که جذابیتی داشته باشد که افراد با اختیار بگیرند نه با اجبار، طرف ممکن است معارف را گذرانده باشد ولی معارفی که فردا از او بپرسید چون فقط طی کرده و نمره‌اش را میخواسته خوانده در صورتی که ما میخواستیم یک درس اختیاری باشد که طرف با اطمینان خاطر آن را بگذراند.
الان نزدیک 3 هزار نفر دانشجو در تهران این درس را گرفتند ولی کفایت نمیکند باید همۀ دانشجویان استقبال کنند. منتها بعضی از دانشگاه‌ها به دلیل اختیاری بودن آن گروه آموزشی که باید افراد را هدایت کند، خوب هدایت نمیکند ولی انصافاً دانشگاه آزاد هم پیشگام‌تر و هم پشتیبانی وسیعتری را انجام می‌دهد، بعضی از دانشگاههای دولتی یک مقدار بالا و پایین است که داریم با روسا و معاونین آموزشی صحبت میکنیم که این را ارتقاء بدهیم و تعداد دانشجویانی که این درس را میگیرند بیشتر شوند. بیش از 3 میلیون در کشور این درس را پاس کردند.
یک بخشنامه‌ای از وزارت علوم مبنی بر حذف این درس صادر شده بود آمده بودو بعد با واکنش‌های عمومی مواجه شد و این بخشنامه بی اثر شد،واکنش بنیاد به این قضیه به عنوان مدعی العموم دفاع مقدس چه بود؟
یک اشتباهی در وزارت علوم انجام داده بود این را حذف کرده بود و وباره تلاش شده و احیاء شد و ما نمیخواستیم به قصه دامن بزنیم.اگر ما میخواستیم واکنشی داشته باشیم چه بسا باعث می‌شد دامن زده شود به این قضیه و هم اینکه برای کار اشتباهی که صورت گرفته، یک توجیحی بتراشند که بیشتر به ضرر بود.
منبع: تسنیم
انتهای پیام/
