دفاع پرس گزارش می‌دهد؛

ماجرای تحریم «تامکت» در ابتدای انقلاب/ فشار دولت موقت برای تحویل «اف – 14»

با پیروزی انقلاب اسلامی اولین سنگ‌اندازی‌ها از سوی آمریکا به منظور محقق نشدن تعهد خود در زمینه هواپیماهای جنگنده تامکت کلید خورد، به نحوی که دولتمردان آمریکایی به صورت رسمی اعلام کردند از تحویل مابقی جنگنده‌های اف-14 به ایران خودداری خواهند کرد و تلاش‌ها برای بازگرداندن این هواپیماها آغاز خواهد شد.
کد خبر: ۲۵۴۷۶۱
تاریخ انتشار: ۰۱ مهر ۱۳۹۶ - ۰۲:۵۰ - 23September 2017

گروه حماسه و جهاد دفاع پرس- مصطفی خدابخشی؛ از همان روزهای ابتدایی انقلاب خصوصا بعد از ماجرای تسخیر لانه جاسوسی توسط دانشجویان خط امام؛ پرونده ای از سوی آمریکا به نام تحریم در پیش روی ملت ایران باز شد. تحریم هایی که گاه کوچک و ضعیف و گاه کمرشکن و فلج کننده بود.

این تحریم ها هرچند در پاره ای از موارد زمینه ساز سختی و مشقت شد؛ اما بسترهای تقویت روحیه خودباوری و خوداتکایی را فراهم آورد و باعث شد کشور در بسیاری از صنایع خصوصا صنایع دفاعی به تولید بومی دست پیدا کند.

تحریم ها در صنعت دفاعی کشور چگونه شکل گرفت؟

یقینا اولین تحریم ها در این بخش به موضوع تامکت ها یا به عبارتی هواپیمای های اف - 14 مربوط می شود. هواپیماهایی که آمریکا صرفا آن را در اختیار نیروی دریایی خود و ارتش ایران در دوران حکومت سلطنتی قرار داده بود.

ماجرای تحریم تامکت در ابتدای انقلاب/ فشار دولت موقت برای تحویل اف – 14 

این هواپیما به دلیل مشخصات و قابلیت های تعریف شده برای آن در رده هواپیماهای فوق پیشرفته قرار می گرفت بر همین اساس آمریکا پس از تغییر معادلات در کشور ایران با بهره گیری از برخی از جریان های داخلی به دنبال بازگرداندن و یا زمین گیر کردن این هواپیماها برآمد.

ورود اف - 14 به ساختار ارتش ایران

در دهه 70 میلادی ایران به عنوان بازوی نظامی آمریکا در منطقه، با بهره گیری از مستشاران نظامی بیشترین حمایت تسلیحاتی این کشور را همراه خود داشت تا از این طریق به عنوان ماشین جنگی آمریکا در غرب آسیا به عنوان عامل بازدارنده در برابر تهدیدات موجود در مقابل منافع آمریکا به ایفای نقش بپردازد.

اما با وجود تمامی این حمایت ها ارتش ایران از نظر توان هوایی نقیصه ای را در ساختار خود مشاهده می کرد و نمی توانست به عنوان سپری در برابر اقدامات جاسوسی هواپیماهای میگ 25 شوروی به ایفای نقش بپردازد. بر همین اساس همزمان با سفر ریچارد نیکسون در سال 1972 به ایران محمدرضا شاه مخلوع از وی درخواست همکاری در این زمینه را داشت. نیکسون نیز درخواست وی را اجابت کرد و پیشنهاد خرید اف – 14 و اف - 15 را به ایران داد که محمد رضا با پیشنهاد اول که همان اف - 14 بود موافقت کرد.

بعد از این مرحله؛ فروش هواپیمای اف - 14 توسط دولت آمریکا در سال 1973 مورد تایید قرار گرفت تا نهایتا ساخت 80 فروند تامکت به سفارش ایران در سال 1974 در دستور کار شرکت گرومن قرار بگیرد. در کنار این قرار داد ایران سفارش سنگین دیگری برای خرید 714 موشک فونیکس به آمریکا داد این در حالی است که آموزش صد و بیست خلبان و هشتاد کمک خلبان در پایگاه های هوایی آمریکا و انگلیس در دستور کار قرار گرفت.

پس از گذشت سه سال از عمر این قرار داد یعنی در سال 1977 اولین واحدهای عملیاتی این جنگنده شکاری وارد ساختار ارتش ایران شد. بر اساس آمار تا قبل از پیروزی انقلاب آمریکا 77 جنگنده و 287 موشک فونیکس به ایران تحویل داد.

در حالی که هنوز تعهد آمریکا نسبت به ایران جهت تحویل کامل موشک های فونیکس و جنگنده اف – 14 محقق نشده بود جغرافیای سیاسی در ایران دچار تحولی عظیم شد و انقلاب اسلامی به ثمر نشست.

ماجرای تحریم تامکت در ابتدای انقلاب/ فشار دولت موقت برای تحویل اف – 14 

مخالفت آمریکا برای حضور اسکادران تامکت در ایران

با پیروزی انقلاب اسلامی اولین سنگ اندازی ها از سوی آمریکا به منظور عدم تحویل این تجهیزات و تسلیحات نظامی کلید خورد، به نحوی که دولتمردان آمریکایی به صورت رسمی اعلام کردند از تحویل مابقی جنگنده‌های اف-14 به ایران خودداری خواهند کرد و تلاش ها برای بازگرداندن این هواپیماها آغاز خواهد شد.

اما چرا آمریکا از انجام تعهد خود سر باز زد و خواهان استرداد هواپیماهای تحویلی شد؟

بر اساس آن چیز که مقامات وقت آمریکا اعلام کردند هواپیمای اف – 14 تنها در اختیار ارتش ایران و نیروی دریایی آمریکا بود به همین دلیل این ترس در بین آنان ایجاد شد که تکنولوژی به کار رفته در این جنگنده در اختیار شوروی و یا جنبش آزادی بخش فلسطین قرار گیرد.

اما این یک بهانه بیش نبود چرا که قبل از به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی آنان از سقوط پایگاه خود در منطقه آگاهی پیدا کرده بودند لذا از طریق مستشاران نظامی خود که در آن بازه زمانی تصمیم گیر ارتش ایران بودند سیستم های الکترونیک و خودکار هواپیماهای تحویلی مختل شد تا نیروهای انقلاب توان بهره برداری از آنها را نداشته باشند.

در حالی که آمریکایی ها با وجود ایجاد اختلال در سیستم هواپیماها تلاش خود را برای بازگرداندن هواپیماها آغاز کرده بودند شهید سید محمد ولی قرنی که در آن زمان رئیس ستاد ارتش جمهوری اسلامی ایران بود اعلام کرد که «ايران احتمالاً موافقت‌نامه‌هاي اين كشور با ايالات متحده در مورد عدم انتقال سلاح‌هاي پيچيده و مدرن خريداري‌شده از آمريكا را به كشورهاي ثالث و يا جنبش‌هاي آزادي‌بخش مانند چريك‌هاي فلسطيني ياسر عرفات محترم خواهد شمرد... هيچ يك از جت‌هاي اف-14 و يا سلاح‌هاي مدرن و پيچيده توليدي آمريكا از كشور خارج نشده است.»

آمریکا از این سخنان شهید قرنی خیالش جمع نشد به همین دلیل موضوع نشت اطلاعات هواپیماها از طریق دفترچه‌های مربوط به طرز کار هواپیماهای اف-14 و موشک‌های آنها به شوروی را مطرح کرد.

پس از این کش و قوس ها سناتور میلتون یانک در تاریخ نوزدهم اسفند سال 57 به وزیر دفاع آمریکا پیشنهاد داد که موضوع بازخرید هواپیماهای اف – 14 را مورد بررسی قرار دهد.

با گذشت زمان فشار آمریکا برای خارج کردن این هواپیما از ایران افزایش پیدا کرد درست به مانند رفتاری که هم اکنون در قبال توان موشکی و توان هسته ای ایران دارد. در آن تاریخ برخی از سیاسیون و مقامات به مانند دهه حاضر خواستار حذف این توان نظامی از کشور شده بودند.

ماجرای تحریم تامکت در ابتدای انقلاب/ فشار دولت موقت برای تحویل اف – 14 

مخالفان داخلی حضور اف – 14 در ایران چه کسانی بودند؟

کسانی که از روی کار آمدن حکومت اسلامی ناراحت بودند و هنوز دل در گرو نظام شاهنشاهی داشتند و دولت موقت و شخصیت‌های نهضت آزادی ایران از جمله مهدی بازرگان و ابراهیم یزدی در صف مخالفان حفظ تامکت ها در ایران بودند و دقیقا سازشان با ساز پنتاگون هماهنگ می نواخت. این روند دقیقا همان روندی است که امروز در مورد توان موشکی و توان دفاعی کشور مشاهده می شود و برخی به دنبال ضربه زدن به آن برآمده اند و با استفاده از ظرفیت رسانه ای افزایش توان نظامی و قدرت منطقه ای را به چالش می کشند.

در آن برهه زمان برخی از رسانه ها با استفاده از بمباران خبری سعی در متاثر کردن افکار عمومی جامعه داشتند تا با ایجاد یک موج اجتماعی زمینه ساز تضعیف توان دفاعی کشور را فراهم آورند اما در این میان افرادی همچون شهید دکتر چمران بودند که در مقابل استدلال بازرگان که مطرح می کرد «ایران با کسی جنگ ندارد» می گفت که «ایران با کسی جنگ ندارد اما دشمنان با ما جنگ دارند» اولین مخالفت ها را با طرح پس فرستادن هواپیماها آغاز کرد.

ماجرای تحریم تامکت در ابتدای انقلاب/ فشار دولت موقت برای تحویل اف – 14 

با تمام فشارهای داخلی و خارجی ایجاد شده برای تحویل تامکت ها نهایتا سران لشکری و کشوری به ویژه برخی از اعضای شورای انقلاب از جمله آیت الله سید علی خامنه‌ای موضوع پس فرستادن هواپیماها را ملغی اعلام کردند تا اینکه این هواپیما توانست در طول جنگ کمک شایانی در موفقیت عملیات ها و حفظ امنیت هوایی کشور به ایفای نقش بپردازد.

انتهای پیام/

نظر شما
پربیننده ها