به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر
دفاع پرس، «مرتضی رزاقکریمی» مشاور عالی و سرپرست معاونت فرهنگی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است. وی که از مدیران برگزارکننده یازدهمین دوره جشنواره «سینما حقیقت» است، در گفتوگو با خبرنگار ما درباره تغییرات و برنامههای نهایی این جشنواره توضیحاتی را ارائه کرده است که در ادامه میخوانید.
دفاع پرس: سوالی که راجع به جریانسازی سینما حقیقت مطرح میشود این است که چگونه سینما حقیقت به این مرحله رسیده که هم در سطح ملی هم سطح بینالمللی دارای اعتبار شده است؟
هر جشنوارهای اگر سیاست راهبردی نداشته باشد، رشد نخواهد داشت. «سینما حقیقت» از همان بدو پایهگذاری افق روشنی را در نظر داشته است. ضمن اینکه سینمای مستند ایران پشتوانه این جشنواره است. البته نقش دبیر و مدیریت درست در اعتباربخشی این جشنواره مهم است و انتخاب مدیران جشنواره، هیات انتخاب، هیات داوران، مکان برگزاری جشنواره و ... نقش تعیین کنندهای در اعتبار یک جشنواره دارد.
بعد از این موارد نوع آثاری که در این جشنواره اکران میشود هم نقش بسزایی در رشد کیفی جشنواره دارد. در سینمای مستند ما از سه دهه پیش جریان تازهای با فیلم «روایت فتح» شکل گرفت. این مستند ارتباط خوبی با مخاطب برقرار کرد و مستندسازان به این نتیجه رسیدند که میشود با فیلم مستند به موضوعات روزی که مردم با آن درگیر هستند، پرداخت. البته قبل از انقلاب از این دست آثار هم داشتیم اما به آن شکل جریان ساز نبودند چون تعدادشان زیاد نبود.
در دهه ۷۰، ساخت این گونه آثار رشد پیدا کرد. سینما حقیقت به پشتوانه این آثار شکل گرفت. چرا که به شدت احساس نیاز میشد برای برپایی جشنوارهای مستقل در خصوص فیلم مستند. البته جشنواره مستند «کیش» توسط کامران شیردل برگزار میشد اما پاسخگوی همه نیازهای جشنواره مستند نبود.
توسط انجمنهای صنفی فیلم مستند مثل کارگردانها، تهیه کنندهها و ... از مدیریت وقت معاونت امور سینمایی وزارت ارشاد، زندهیاد «سیفالله داد» درخواست راه اندازی جشنواره ملی و بینالمللی داشتیم و اعتقاد ما این بود که به پشتوانه آثار مستندی که وجود دارد میتوان چنین جشنوارهای را تاسیس و در سطح جهان مطرح کرد. در زمان آقای «آفریده» نیز، وی توجه جدی به آثار مستند و تولیدکنندگان این حوزه داشت. با همدلی و همفکری با بدنه سینمای مستند و نخبگان این حوزه «سینما حقیقت» به این مرحله رسید.
دفاع پرس: لطفا توضیح دهید که جشنواره «سینما حقیقت» در دوره یازدهم به چه مرحلهای رسیده و چه برنامههایی را تدارک دیده است؟
خوشبختانه جشنواره «سینما حقیقت» مسیر رو به رشدی را تا کنون طی کرده است. در دوره یازدهم حدود ۸۰۰ فیلم در بخش ملی به جشنواره رسیده است که ادامه جریان سازی این جشنواره است. جالب است که سهم بخش خصوصی بسیار بیشتر از بخش دولتی است. بیش از ۴ هزار اثر مستند خارجی به دبیرخانه جشنواره ارسال شد که نسبت به سال قبل ۱۰۰۰ اثر افزایش داشت.
این نشان دهنده رشد جشنواره «سینما حقیقت» است که هم رشد کمی و هم رشد کیفی را شاهد هستیم. دلیل این موفقیت هم امکان اکران این آثار است که تکرار شده و مستندسازها بازخوردهای مثبتی از مخاطبان دریافت میکرد. مسلما رشد کمی به تبع آن رشد کیفی را هم به دنبال خواهد داشت. استقبال آثار مستند بلند و بازخورد مثبت آن سبب شده که مستندساز برای کار بعدی خود با جدیت و یک پشتوانه فکری عمیقتری کار بعدی را شروع کند.
نمیخواهم مطلق صحبت کنم اما نسبت آثار خوبی که به سینما حقیقت رسیده به آثار ضعیف بسیار بیشتر است. به عقیده من کار برای هیات داوران مشکل خواهد بود. چون مستندهای بلند از تنوع در موضوع و ژانر برخوردار هستند. همانطور که اشاره شد در بخش بینالملل نیز آثار با ارزشی در دوره یازدهم جشنواره اکران خواهد شد.
رشد تعداد آثار خارجی که به «سینما حقیقت» ارسال شده نشان دهنده اعتبار این «سینما حقیقت» در سطح بینالمللی است و این که این جشنواره شناخته شده است. همینطور میهمانان جشنواره که شامل فیلمسازان، مدیران جشنوارهها و پخش کنندهها است.
دفاع پرس: در بخش «جایزه شهید آوینی» چه برنامههایی در نظر گرفته شده است؟
«بخش شهید آوینی» هم از رشد چشمگیری برخوردار است. به نظر من این بخش موجب شگفتی این دوره جشنواره «سینما حقیقت» است. آثاری که در این بخش اکران میشود قابلیت بالایی برخوردار هستند.
این بخش به صورت ملی برگزار خواهد شد. البته یک دوره تجربه برگزاری این بخش را به صورت بینالمللی داشتیم که چندان موفق نبود. جدای از این چون یک بخش بینالمللی در جشنواره منظور شده برگزاری بخش دیگری به صورت بینالمللی لزومی ندارد.
میتوانم ادعا کنم که آثار این بخش بسیار ارزشمندتر از بخشهای دیگر جشنواره است. در این بخش ۲۰۰ فیلم ارسال شده که ۳۰ فیلم از این تعداد انتخاب شده و اکران خواهد شد.
دفاع پرس: آیا تولیدات مستند ایران در جشنواره های بینالمللی حضور داشتهاند؟
آثار مستند ایران پتانسیل بالایی برای حضور در جشنواره های خارجی دارند. همچنین سینمای مستند ایران میتواند برای تولید مشترک هم حضور موثری داشته باشد. سرمایههای غنی فرهنگی ما این قابلیت را دارد که در بازارهای جهانی وارد شود. ما باید سعی کنیم حضور هدفمند خود را افزایش دهیم.
در مورد بازار فیلم مستند «سینما حقیقت» باید بگویم که میهمانهایی دعوت شده که برای خرید و فروش آثار مستند خواهند آمد. نکته مهمتر این است که در بازار فیلم مستند کارگاههایی توسط شبکه مستندسازی اروپا تشکیل شده و شیوه عرضه و فروش ایده و طرح مستند را تدریس میکنند که نتایج خود را در همین دوره نشان خواهد داد. خوشبختانه ما تولید مشترک در بحث مستند داریم.
دفاع پرس: جلسات نقد و بررسی آثار جشنواره امسال چگونه برگزار خواهد شد؟
تغییراتی در شکل برگزاری این جلسات داده شده است. «فیلم خبر» یکی از جلساتی است که برای هر اثر با حضور عوامل فیلم برگزار خواهد شد که شامل معرفی آثار راه یافته به جشنواره است.
بحث دیگر نقد آثار است که به صورت مکتوب بعد از اکران هر فیلم منتشر خواهد شد. این نقدها بعد از اکران هر فیلم منتشر خواهد شد. این آثار در حال بازبینی توسط منتقدینی است که از آنها دعوت کردیم.
دفاع پرس: ملاک انتخاب داروان چگونه بوده است چرا که در سالهای پیش کمترین اشتباه را در نوع داروی شاهد بودیم؟
مرکز سینمای مستند و تجربی هم متولی امر تولید فیلم و هم متولی برگزاری جشنواره «سینما حقیقت» است و همیشه سعی شده تا مستقلترین افراد برای داروی انتخاب شوند. افراد خبره با دیدگاه و طیفهای مختلف انتخاب شده است.
سعی کردیم خاستگاه و نسلهای متفاوتی هم استفاده کنیم. به جرات میتوانم بگویم که هیات داوران سینما حقیقت مستقلترین هیات داوران است و دبیر جشنواره حتی در جلسات جمعبندی هم حضور نداشت و در حالی که در اغلب جشنوارهها دبیر جشنواره معمولا در جلسات جمع بندی هیات داوران حضور پیدا میکند.
انتهای پیام/ 161