جنگ زرگری بر سر قدس

به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع پرس، نعمان رحیمی در یادداشتی نوشت:

قبل از اینکه دونالد ترامپ رئیس‌ جمهور آمریکا تصمیم خود را در مورد انتقال سفارتش به بیت‌المقدس اعلام کند، معلوم بود که این اقدام او پرتنش خواهد بود؛ چرا که هشدار‌‌‌هایی هم از سوی تشکیلات خودگردان فلسطینی و اتحادیه عرب و هم از سوی کشورهای غیرعربی اعلام شده بود. سرانجام، ترامپ این تصمیم خود را در روز چهار‌‌‌شنبه 29 نوامبر اعلام کرد و ساعاتی بعد هم واکنش‌‌‌‌ها در مخالفت با این تصمیم آغاز شد. جدای از تظاهرات مردمی و واکنش‌های دولتی، شورای امنیت سازمان ملل هم در روز جمعه نشست اضطراری داشت تا به این تصمیم ترامپ رسیدگی کند و همان‌گونه که انتظار می‌رفت، این نشست مبدل شد به انتقاد جمعی از تصمیم ترامپ. نماینده سوئد از تناقض تصمیم ترامپ با حقوق بین‌الملل و قطعنامه‌های شورای امنیت گفت و نماینده مصر به همین قطعنامه‌‌‌‌ها استناد کرد که بنابر آنها، بیت‌‌المقدس از سال 1967 به این سو تحت اشغال رژیم صهیونیستی است.

دیگر اعضای شورا همین خط از انتقاد را البته با لحن‌های مختلف دنبال کردند تا جدای از نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل، دیگر نماینده‌‌‌‌ها موضع واحدی داشته باشند. به این ترتیب، 14 عضو شورای امنیت در صفی کمابیش واحد ایستادند تا آمریکا یکه و تنها بماند اما این صف‌بندی به چه معنا می‌تواند باشد؟ شکی نیست که این اتفاق در تاریخ نشست‌های شورای امنیت چیزی نادر بوده و تا حالا پیش نیامده بود که حتی نماینده انگلیس به عنوان متحد دیرینه آمریکا در این شورا هم در مقابل این کشور بایستد و بگوید: «ما مخالف تصمیم آمریکا هستیم.» ‌هرچند که این حجم انتقاد از آمریکا و صف‌بندی واحد در مقابل این کشور در شورای امنیت بی‌سابقه است اما نکته مهم این است که تأثیر این صف‌بندی در عمل چه خواهد بود و آیا می‌تواند مانعی مقابل تصمیم ترامپ ایجاد کند یا نه؟ هیچ شکی نیست که ترامپ با شخصیتی که از خودش نشان داده، هیچ نگرانی بابت نشست شورای امنیت ندارد به خصوص اینکه به جز انتقادهای زبانی و مخالفت‌های شفاهی، او مواجه با هیچ اقدام جدی اعضای شورای امنیت نشده است.

به عبارت دیگر، آنچه که در نشست روز جمعه شورای امنیت اتفاق افتاد در حد توبیخ شفاهی ترامپ بوده که برای او چیز تازه‌ای نیست و حتی می‌توان گفت که او خودش را آماده شنیدن این توبیخ کرده بود. اعضای شورای امنیت می‌توانستند پیش‌نویس قطعنامه‌ یا دست‌کم بیانیه‌ای را مطرح کنند تا مانع تکرار تصمیم ترامپ از سوی دیگر رهبران جهان شود و کشوری دیگر حاضر نشود سفارتخانه خود را از تل‌آویو به بیت‌المقدس منتقل کند. این اتفاق نیفتاد و حتی کوچک‌ترین اقدام مثل رایزنی با آمریکا برای خودداری از حق وتو در مقابل چنان قطعنامه یا بیانیه‌ای هم انجام نشد چرا که اراده‌ای برای انجام این کار وجود نداشت. 

با توجه به این نکته است که می‌توان گفت نشست روز جمعه شورای امنیت چیزی جز یک جنگ زرگری در مقابل تصمیم ترامپ نبود. این جنگ زرگری در خارج از شورا و میان کشورهای منطقه‌ هم دیده می‌شود که مخالفت آنها با تصمیم ترامپ تنها در قالب این نوع جنگ پیش می‌رود تا مبادا تأثیر عملی در مقابل ترامپ ایجاد شود. یک نمونه روشن در بیانیه‌ای دیده شد که دبیرخانه هیئت علمای عربستان به ریاست مفتی اعظم این کشور صادر کرد. این بیانیه تنها در بخش اول خود به جایگاه قدس اشاره داشت که آن هم در حد کلی‌گویی بود بدون اینکه به اصل مسئله در مورد تصمیم ترامپ و به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی از سوی او پرداخته بشود. شاید انتظار می‌رفت این عالی‌‌‌‌ترین مرکز مذهبی در عربستان موضع جدی‌تری برای حمایت از بیت‌المقدس بگیرد اما واقعیت این است که اجازه چنین کاری را نداشت چرا که سیاست آل‌سعود در این موضوع تنها در حد مخالفت نمایشی با ترامپ و هماهنگی عملی با او است.

به یاد داشته باشیم که ایسرائیل کاتص، وزیر اطلاعات رژیم صهیونیستی گفته بود؛ ترامپ قبل از اعلام تصمیم خود با برخی از کشورهای عربی مثل عربستان هماهنگی کرده بود و حتی به شبکه تلویزیونی 10 این رژیم از چراغ سبز این کشورهای عربی به ترامپ گفته بود. همین نکته است که مورد توجه خالد مشعل، رئیس سابق دفتر سیاسی حماس قرار گرفته و در مصاحبه با شبکه خبری الجزیره می‌گوید: «برخی کشورهای عربی با دولت امریکا هماهنگی دارند و اینها باید موضع واضح اتخاذ کنند و یک سلسله گام‌های سیاسی، اقتصادی و دیپلماتیک در اعتراض به تصمیم ترامپ بردارند.»‌ مشعل مثل دیگر رهبران فلسطینی می‌داند که این کشورهای عربی گامی به نفع منافع فلسطینی و حمایت از بیت‌المقدس برنمی‌دارند که از شروع انتفاضه‌ای جدید می‌گوید. او با اعلام شروع انتفاضه وضعیت موجود را مثل 30 سال قبل می‌بیند که فلسطینی‌‌‌‌ها ناامید از همین کشورهای عربی و جنگ زرگری آنها دست به سنگ بردند تا انتفاضه نخست خود مشهور به انتفاضه سنگ را شروع کنند.