یادداشت/ جعفر تکبیری

بازی آمریکا برای خروج از برجام با کارت‌های سوخته

عدم خروج امریکا از برجام طی چهار ماه آینده، در ارتباط مستقیم با موضوعات دفاعی کشورمان است؛ جایی که ترامپ خواستار بازرسی از اماکن نظامی ایران می‌شود و سپس با پیوند زدن برنامه دفاع موشکی با پرونده هسته‌ای اینگونه عنوان می‌کند که ایران باید اثبات کند به دنبال تسلیحات هسته‌ای نیست و در صورت ساخت و آزمایش موشک، با تحریم روبه‌رو شود.
کد خبر: ۲۷۴۰۸۱
تاریخ انتشار: ۲۵ دی ۱۳۹۶ - ۱۳:۳۷ - 15January 2018

بازی آمریکا برای خروج از برجام با کارت‌های سوختهبه گزارش گروه سایر رسانه های دفاع پرس، جعفر تکبیری در یادداشتی نوشت:

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا در حالی تعلیق تحریم‌های هسته‌ای علیه کشورمان را امضا کرد که چهار شرط مهم برای امضای مجدد این تعلیق‌ها در نظر گرفته است. این اتفاق در حالی است که سه شرط از چهار شرط درنظر گرفته شده برای عدم خروج امریکا از برجام طی چهار ماه آینده، در ارتباط مستقیم با موضوعات دفاعی کشورمان است؛ جایی که ترامپ خواستار بازرسی از اماکن نظامی ایران می‌شود و سپس با پیوند زدن برنامه دفاع موشکی با پرونده هسته‌ای اینگونه عنوان می‌کند که ایران باید اثبات کند به دنبال تسلیحات هسته‌ای نیست و در صورت ساخت و آزمایش موشک، با تحریم روبه‌رو شود.

اما این شروط ترامپ نشان می‌دهد وی و دولتش با پیوند زدن برجام به موضوع توانمندی‌های دفاعی ایران، عملاً می‌کوشند حساب امریکا را از برجام جدا کنند و راه دیگری را در قبال ایران در پیش بگیرند.

بازی تکراری ترامپ

دونالد ترامپ و تیم مشاورانش از همان روز‌های پیش از ورود به کاخ سفید همواره مواضع خصمانه‌ای علیه برجام اتخاذ کردند و این روند پس از حضور آنان در کاخ سفید نیز ادامه پیدا کرد؛ روندی که به اعتقاد ترامپ تاکنون هیچ عایدی‌ای برای ایالات متحده نداشته این در حالی است که اروپایی‌ها که یک به یک در حال چیدن میوه‌های برجام در داخل ایران هستند، کوشیدند این سخنان را نشنیده بگیرند و برای حفظ منافع اقتصادی خود نیز که شده، تاحدودی از همراهی با امریکا در این خصوص بپرهیزند، اما تک‌روی‌های اروپا و فشار‌های آنان به دولت امریکا باعث نشد که ترامپ و تیم مشاورانش برای برهم زدن برجام بیکار بنشینند، چراکه آنان از اهمیت موضوع توانمندی‌های دفاعی کشورمان به ویژه در حوزه موشکی، برای مردم و مسئولان آگاه هستند و با تمرکز و افزایش فشار در این حوزه، می‌کوشند برجام را از مسیر اصلی‌اش منحرف کنند. آنان در این بازی تلاش می‌کنند ایران را تهدیدی نظامی برای منطقه و جهان معرفی و همان سناریوی قدیمی در خصوص تلاش ایران برای دستیابی به تسلیحات هسته‌ای را باز آفرینی کنند.

برجام و توانمندی دفاعی ۲ موضوع جداگانه

این برنامه‌ریزی امریکایی‌ها علیه برجام و پیوند دادن آن با موضوع توانایی‌های دفاعی کشورمان در حالی بود که جمهوری اسلامی ایران از همان روز نخستی که پذیرفت چالش‌ها بر سر برنامه صلح آمیز هسته‌ای را پشت میز مذاکره با غرب حل و فصل کند، رسماً اعلام کرد این گفت‌وگو‌ها تنها در حوزه هسته‌ای است و قرار نیست مذاکراتی در خصوص توانمندی‌های دفاعی خود انجام دهد. در همین حال غربی‌ها در جریان مذاکرات با جمهوری اسلامی در خصوص برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان، تلاش زیادی برای محدود کردن توان دفاعی کشورمان کردند و در این حوزه تمرکز بی‌سابقه‌ای روی موضوع موشک‌های بالستیک کشورمان انجام دادند. آن‌ها می‌کوشیدند که با پیوندزدن پرونده هسته‌ای به برنامه موشکی، این دو را در یک چارچوب قرار دهند و بتوانند با ایجاد فشار در یک مسیر هر دو برنامه را متوقف کنند. اگرچه دیپلمات‌های ارشد ایران در طول این مذاکرات حاضر به گفت‌وگو در خصوص برنامه موشکی کشورمان نشدند و در این خصوص هیچ توافقی میان ایران و غرب صورت نگرفت، اما در بخشی از قطعنامه ۲۲۳۱ که پس از برجام به تصویب این شورا رسید و از آن به عنوان ضمانت اجرایی توافق برجام یاد می‌شود، در خصوص محدود کردن توان موشکی کشورمان تأکیدات مهمی صورت گرفت.

این در حالی بود که بلافاصله پس از صدور این قطعنامه در شورای امنیت، وزارت خارجه طی بیانیه‌ای ضمن نپذیرفتن تأکیدات این قطعنامه در خصوص محدود کردن توانمندی دفاعی کشورمان عنوان کرد که «ایران تدابیر لازم برای تقویت توانمندی‌های دفاعی خود به منظور حراست از حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی خود در مقابل هر گونه تجاوز و همچنین مقابله با تهدید تروریسم در منطقه را ادامه خواهد داد.» علاوه بر این مقامات مختلف کشورمان نیز بار‌ها تأکید کردند که برجام هیچ ارتباطی به حوزه دفاعی کشورمان ندارد.

PMD چگونه بسته شد؟

اما طرح شروط دونالد ترامپ در خصوص بازرسی از پایگاه‌های نظامی ایران و همچنین پیوند دادن برنامه دفاعی کشورمان با موضوعات هسته‌ای، بیانگر این واقعیت است که ایالات متحده بار دیگر به دنبال بازگشایی پرونده قدیمی و منسوخ PMD است؛ پرونده‌ای که سال‌ها محل شکل‌گیری فشار علیه جمهوری اسلامی ایران بود و در جریان مذاکرات هسته‌ای منجر به شکل‌گیری برجام و توافقی جدی برای بسته شدن آن صورت گرفت. بر این اساس، PMD یا آنچه ایران بار‌ها آن را «مطالعات ادعایی» نامیده، مجموعه‌ای از اتهامات کشور‌های غربی و عمدتاً امریکا نسبت به ابعاد تسلیحاتی برنامه هسته‌ای ایران است که برای اولین بار، طبق ادعای امریکایی‌ها از کامپیوتر شخصی یکی از کارمندان فراری سابق ایران به‌دست آمد. آژانس طی گزارش معروف خود در نوامبر ۲۰۱۱ میلادی تمامی این ادعا‌ها را در یک گزارش جمع‌آوری کرد. در همین حال ایران برای بسته شدن پرونده PMD که یکی از بزرگ‌ترین ادعا‌های واهی آن در خصوص سایت نظامی پارچین بود، سه بار اجازه دسترسی مقامات آژانس به این منطقه را داد.

بر این اساس بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تاریخ ۲۴ دی ماه سال ۱۳۸۳ از محل‌هایی که خودشان در پارچین تعیین کرده بودند، بازدید کامل و نمونه‌برداری کردند، اما نتیجه بازرسی چه بود؟ وقتی بازدید انجام شد، بازرسان مشاهده کردند که ساختمان V شکل که به قول آن‌ها مشابه ساختمان آزمایش‌های هسته‌ای انگلستان بود، یک ساختمان اداری بیش نبود! و محل‌هایی که به عنوان تست هسته‌ای تشخیص داده بودند، در حقیقت انبار یا ساختمان نیمه‌کاره یا محل تولید باتری معمولی با ولتاژ پایین و در مواردی سرویس بهداشتی بود. تعداد زیادی نمونه‌برداری نیز انجام شد که بعداً مشخص شد نشان‌دهنده هیچ آلودگی‌ای نیست و به همین علت آژانس پرونده پارچین را بسته اعلام کرد.

پس از بازدید اول پارچین، آژانس برخلاف قولی که داده بود دوباره درخواست بازدید دوم از پارچین را مطرح کرد. ایران ضمن اعتراض متعدد به آژانس، سرانجام با توجه به خواهش البرادعی به شرط اینکه پرونده پارچین برای همیشه بسته شود با بازدید دوم از هر محلی که آژانس تعیین می‌کند، موافقت کرد. در نتیجه در تاریخ ۱۰ آبان ۱۳۸۴ نمونه برداری جدیدی صورت گرفت و مجدداً همه ادعا‌ها درخصوص ابعاد نظامی برنامه هسته‌ای ایران دروغ از آب درآمد. پس از این و با توجه به عدم‌حسن‌نیت آژانس در خصوص بستن پرونده PMD، ایران دسترسی بازرسان آژانس به این نقطه را قطع کرد تا اینکه در سال ۱۳۹۴ و در جریان سفر یوکیا آمانو به تهران بار دیگر به پارچین رفت و شخصاً از بازرسان ایرانی خواست نمونه‌برداری‌های مدنظر را در حضور وی انجام و در اختیارش قرار دهند که این اتفاق نیز افتاد و نتیجه آن بار دیگر اثبات ادعا‌های واهی سرویس‌های جاسوسی درخصوص ابعاد نظامی برنامه هسته‌ای ایران و در نهایت صدور بیانیه از طرف آژانس و بسته شدن پرونده PMD بود.

حال تکرار ادعا‌های واهی ایالات متحده در خصوص لزوم بازرسی از مراکز نظامی مشکوک ایران بار دیگر احتمال بازگشایی پرونده PMD توسط امریکا و متعاقب آن پیوند خوردن برنامه هسته‌ای با برنامه دفاعی کشورمان را به دنبال خواهد داشت؛ اتفاقی که اگر شکل بگیرد، دستگاه‌های جاسوسی و رسانه‌ای امریکا به خوبی خواهند توانست آن را مدیریت کنند و بحران تازه‌ای برای کشورمان خلق کنند؛ موضوعی که به نظر می‌رسد، همین دستاورد‌های نصفه و نیمه برجام را نیز به طور کامل از بین ببرد و به رغم تعطیلی بخش‌های بزرگی از تأسیسات هسته‌ای، به نقطه اول این پرونده باز گردیم، از این رو تیم دیپلماسی کشور به ویژه در حوزه هسته‌ای باید از هم اکنون یک استراتژی مدون در خصوص این طراحی امریکا به کار ببندد و به دنبال خنثی کردن آن باشد.

منبع: روزنامه جوان

نظر شما
پربیننده ها
آخرین اخبار