برگ هایی از زندگی یک کاریکاتوریست مبارز؛

قلم مویی که بر تن صهیونیست ها لرزه انداخت/ یک وجب از خاک فلسطین فروشی نیست

ناجی علی با کاریکاتورهایش توانست که نسل فعلی و نسل های آینده را با نسل آواره فلسطین ارتباط دهد. کاریکاتورهای او متعلق به دیروز نیست؛ بلکه تاریخ دوباره تکرار می شود و ناجی به مسائل حاشیه ای نپرداخته است که با زمان بمیرد و از بین برود. قلم موی نقاشی او در اصل و عمق بحران و مساله فلسطین غوطه ور است.
کد خبر: ۲۸۰۴
تاریخ انتشار: ۱۴ شهريور ۱۳۹۲ - ۰۷:۱۷ - 05September 2013

قلم مویی که بر تن صهیونیست ها لرزه انداخت/ یک وجب از خاک فلسطین فروشی نیست

حنظله یک کودک 10 ساله فلسطینی است که امروز تبدیل به نماد مبارزه در کاریکاتورهای "ناجی علی" شده است. حنظله در زبان عربی به معنای درختی با میوه های بسیار تلخ است. این کودک 10 ساله با لباسهای وصله دار نماد مردم فلسطین و بیانگر سرنوشت تلخ و غمبار آوارگان فلسطینی است.

ناجی او را همواره با دستان قلاب شده، پشت به تصویر کشیده است. بسیاری معتقدند حنظله همان ناجی 10 ساله است که مجبور به ترک فلسطین شده است و ماندن در این سن ناشی از آن است که جز در سرزمین خودش نمی تواند رشد کند.

ناجی علی خود درباره شخصیت حنظله می گوید: "من در کاراکتر حنظله بچگی های خود را نشان داده ام؛ او همان سنی را دارد که من وقتی فلسطین را ترک می کردم، داشتم. با این که چندین سال از آن تاریخ می گذرد، اما من همه ی جزئیات آن روز را دقیقاً به خاطر دارم. حنظله شکل و شمایلی مقدس دارد که وقتی کسل می شوم یا وظیفه ام را از یاد می برم، از روح من محافظت می کند. حنظله همیشه ده ساله باقی خواهد ماند و هنگامی که به فلسطین بر گردد شروع به بزرگ شدن می کند".

ناجی علی انقلابی بود نه مطیع

اما بستن دستهای حنظله دنیای دیگری بر روی مخاطبان کاریکاتورهای ناجی علی باز می کند. ناجی علی مخالف سازش با اشغالگران بوده و دستهای بسته را نماد این مخالفت خود می داند. حنظله رمزی میان فلسطینیان است که روزی دردها و آلام آنها تمام خواهد شد. این کاریکاتوریست انقلابی معتقد است این پیروزی تنها در سایه انقلابی بودن شکل خواهد گرفت و نه اطاعت از طاغوت ها.

ناجی از رهگذر کاریکاتورهایش اعتراض و مخالفت شدید خود را با رژیم صهیونیستی و سران سازشکار عرب که  بر سر حقوق تاریخی فلسطینیان معامله می کنند، اعلام می دارد.    

ناجی سلیم علی کیست؟

ناجی سلیم علی کاریکاتوریست فلسطینی است که در سال ۱۹۳۸ به دنیا آمد و در زمان اشغال فلسطین ده سال داشت. پس از اشغال روستای "شجره" در منطقه "الجلیل" توسط صهیونیست های تحت الحمایه ی انگلیس و قدرت های بزرگ دیگر، ناچار شد که همراه با پدر و مادر و دیگر هموطنانش به لبنان کوچ کند. او هرگز فلسطین و وظیفه ی خود را در دفاع از فلسطین از یاد نبرد و از سال ۱۹۵۹ روزنامه نگاری را آغاز و به دلیل کاریکاتورهای انتقادی خود به یکی از معروف ترین شخصیتهای فرهنگی و هنری فلسطین تبدیل شد.

صراحت و جرات از جمله ویژگی های بارز کاریکاتورهای ناجی است. ایمان و اعتقاد ناجی به فلسطین از ویژگیهای منحصر بفرد اوست. فلسطین متعلق به اوست و یک وجب از خاک آن برای فروش و تجارت یا اجاره دادن نیست.

ناجی در کاریکاتورهایش از دشمن صهیونیستی و آمریکا  گرفته تا لیست دولتهای دیکتاتوری عربی و همه دشمنان فلسطین را مورد انتقاد قرار می دهد.

 

ناجی علی به روایت شهید آوینی

شهید آوینی در خصوص هنر مقاومت در آثار ناجی علی می گوید: "هنرمندان فلسطینی اگر چه بیش تر درد غربت داشته اند، اما نشانه هایی از دستیابی به خودآگاهی تاریخی در میان آنان جلوه کرده است. ناجی علی کاریکاتوریست شهید فلسطینی که اکنون شهرت جهانی دارد؛ ناجی علی وطن خود فلسطین را چون زنی زیبا و بی گناه، با چشمانی غمگین و نگاهی عمیق تصویر می کند. در بسیاری از تصاویر حنظله به آغوش او پناه برده است. در مقابل تصویر مادر فلسطین، چه بسا حکام عرب با شکم هایی بر آمده ایستاده اند، یا اسرائیل که به صورت موجودی زشت و بد کار با شکم و چهره ای پر گوشت و دندان هایی نیش دار ترسیم می شود".

به تصویر کشیدن مظلومیت فلسطین با قلم مو

"امیه حجا" که خود از کاریکاتوریست های فعال فلسطینی است، می گوید: "کاریکاتورهای مرحوم ناجی علی به مکتبی برای تمامی هنرمندان عرب تبدیل شده است و نخستین کسی بود که با قلم موی خود مساله فلسطین را به تصویر کشید".

فلسطین عشق حقیقی و حق ماست

"یافا کریم" از جوانان فلسطینی درباره ناجی این گونه سخن می گوید: "ناجی برای من به معنای این است که فلسطین مُلک ماست و به معنای غذای روی آتشی که نمک به آن اضافه می کنیم، نیست؛ فلسطین عشق حقیقی و حق ماست. ناجی ثابت کرد که عشق به فلسطین بیش از روح اوست و ده سال عمرش در فلسطین مهمترین و ارزشمندترین ایام عمر او نسبت به بقیه سال های زندگی او می ارزد".

ناجی ما را از ذلت و خواری نجات داد

"احمد مطر" شاعر فلسطینی در سوگ ناجی می گوید: "ببخشید. من مرده هستم ای مردگان! و ناجی جزو زندگان است. ناجی تو با تمام قدرت نجات یافتی از ذلت و ننگ ما، تو بالا رفتی به سمت بزرگان. ناجی ما را از ذلت و خواری نجات داد و ما را به بزرگی رساند. بالا برو. زیرا جایگاه تو آسمان است و ما در روی زمین می مانیم زیرا زمین محل ترسوهاست".

ناجی با کاریکاتورهایش توانست که نسل فعلی و نسل های آینده را با نسل آواره فلسطین ارتباط دهد. کاریکاتورهای او متعلق به دیروز نیست؛ بلکه تاریخ دوباره تکرار می شود و ناجی به مسائل حاشیه ای نپرداخته است که با زمان بمیرد و از بین برود. قلم موی نقاشی او در اصل و عمق  بحران و مساله فلسطین غوطه ور است.

ناجی سلیم علی در سال 1987 میلادی به دست صهیونیست ها که از کاریکاتورها و بیدارگری های وی به تنگ آمده بودند، به شهادت رسید.

نظر شما
پربیننده ها