هر کجا دولت مستقیماً وارد عرصه فرهنگ شد، نتیجه معکوس گرفت / خیلی‌ها ضرورت پرداختن به مقوله مقاومت را درک نمی‌کنند

به گزارش خبرگزاری دفاع مقدس، دکتر محمد جواد مرادینیا رئیس پژوهشکده اسناد کتابخانه ملی در پاسخ به این سئوال که آثار منتشره در حوزه مکتوب کشور پیرامون دفاع مقدس تا چه میزان توانسته است فرهنگ  مقاومت و پایداری را در جامعه زنده نگه دارد، گفت: در این خصوص کارهای ارزشمندی از سوی، برخی نهادهای نظامی و نیز دفتر ادبیات حوزه هنری انجام شده است و این اقدامات باعث شده جویبار ادبیات مقاومت و پایداری خشک نشود و همچنان جاری و مستدام باقی بماند.

وی ادامه داد: اما علیرغم فعالیتهای مزبور باید اذعان داشت که حجم اقدامات انجام شده اصلاً رضایتبخش نبوده و ابعاد گسترده ایثارگریها و فداکاریهای مردم در زمان جنگ را بازتاب نمیدهد. قطعاً این عرصه فعالیتهایی عمیقتر و گستردهتر را از سوی دستگاههای فرهنگی و آموزشی کشور میطلبد.

مرادی نیا با اشاره به اینکه توفیق نسبی ادبیات مقاومت بیشتر مدیون افرادی است که خود تعلق خاطری به این موضوع داشتهاند، افزود: آنها بدون هیچ نیروی محرکهای از بیرون، احساس مسئولیت کردند و به مقوله دفاع مقدس پرداختند و به حفظ این گنجینه بزرگ اهتمام ورزیدند. همه باید از این گنجینه ارزشمند و چشمه زلال خوب بهره بگیرند و اجازه ندهند که آب این چشمه پاک و جوشان بیهوده به هدر رود.

مرادینیا در خصوص حمایت و پشتیبانی دستگاهها و مراجع مسئول حوزه فرهنگی کشور در زمینه آثار و تولیدات مکتوب با موضوع مقاومت، پایداری و بیداری اسلامی گفت: تجربه شخصی من بیانگر آن است که هر کجا در حوزه فرهنگ، حاکمیت و دولت راساً و مستقیماً وارد عرصه پشتیبانی و حمایت شده، متأسفانه نتیجه معکوس گرفته است، علاوه بر این هر وقت اعلام رسمی شد که از فلان کار یا موضوعی باید حمایت شود که معمولاً هم این حمایتها جنبه مادی دارند حمایت، بیشتر به سوی افرادی متوجه شده که کارشان عمق کمتری داشته است.

رئیس کتابخانه ملی نتیجه طبیعی این وضعیت را عدم نفوذ کامل این آثار به لایههای عمقی افکار عمومی جامعه دانست و گفت:  من حس میکنم از این مقوله حمایت و پشتیبانی صورت گرفته اما نتیجه دلخواه حاصل نشده، پس باید دنبال راههای دیگری بگردیم. به قول مولوی آب کمتر جوی تشنگی آور به دست، ما دائماً آبرسانی کردیم ولی کمتر کسی احساس تشنگی کرده تا از این آب بنوشد و سیراب شود.

وی ارتقاء و نهادینه شدن موضوع مقاومت و بیداری را در امور پژوهشی منوط به اقدامات زیر دانست و گفت: در حوزه تحقیق و پژوهش چند دسته کار میتوان انجام داد، اولاً ما برای پژوهشگران خود نباید از ابتدا چارچوبی ترسیم کنیم و از آنها بخواهیم نتیجهای بگیرند که مطلوب ما است. پژوهشگر و محقق باید احساس آزادی عمل کند و فکر نکند که به او خط دادهایم و برای رسیدن به نتیجه دلخواهمان او را کنترل میکنیم. ثانیاً ما اسناد زیادی داریم که میتوانند از جنبههای گوناگون لایههای مختلف دفاع مقدس را بر ما مکشوف کرده و روشنگری نمایند.

مرادی نیا با تاکید بر اینکه اسناد،گزارشات خبری، گفتگوها، نامهها، وصیتنامهها، عکسها، ... مستنداتی هستند که وجود دارند افزود: یک پژوهشگر و محقق علاقمند نمیداند الزاماً از کجا و چگونه باید شروع کند و چطور به این اسناد دسترسی یابد. ما میبایست افرادی که در دفاع مقدس حضور داشتند و نقشآفرینی کردند را به محققین معرفی کنیم تا اطلاعاتشان را در اختیار آنها بگذارند.

وی با اشاره به اینکه باید نوعی احساس نیاز و تعلقخاطر را هم پیرامون این موضوع بوجود آوریم، تصریح کرد:  خیلیها ضرورت پرداختن به مقوله پایداری، مقاومت و بیداری اسلامی را درک نمیکنند و چرایی پرداختن به آن را نمیدانند. تبیین این نیاز و ضرورت پرداختن به آن یکی دیگر از اقداماتی است که میتواند در ارتقاء، تعمیق و نهادینه کردن موضوع پایداری در امر پژوهش و تحقیق موثر واقع گردد.

مرادینیا همچنین موانع و مشکلات پیش رو ارتقاء علمی و جهانی شدن ادبیات مقاومت را تشریح کرد و گفت: اکثر پژوهشگران و محققین به زبانهای زنده دنیا تسلط ندارند تا بتوانند آثارشان را به همان زبان تولید کنند یا مترجمین متعهد، دلسوز و حاذق که بتوانند آثار تولید شده در این موضوع را به خوبی با حفظ امانت متن به درستی ترجمه کنند کم داریم.

رئیس کتابخانه ملی افزود: از طرفی توجه به این موضوع هم بسیار حائز اهمیت است که ما میبایست فضاهای فرهنگی سایر کشورها را به خوبی بشناسیم و آن را بفهمیم تا بهتر بتوانیم آنها را با گنجینه ادبیات و فرهنگ کشورمان آشنا سازیم. بخش عمده این زیرساختها میبایست از طریق رایزنیهای فرهنگی آماده گردد تا آنچه مثلاً با فرهنگ جامعهای مثل گرجستان سنخیت دارد الزاماً برای جامعهی ژاپن هم تجویز نگردد چرا که در غیراینصورت بازخورد منفی ایجاد میکند.

مرادینیا گفت: اگر بخواهیم شاهد بروز و ظهور آثار متفاوت و گستردهای در حوزه پایداری، مقاومت و بیداری اسلامی باشیم باید اجازه بیان نکتهها و نظرات گوناگون را به دیگران بدهیم. بسیاری از ناشرین و نویسندگان نسبت به دفاع مقدس و شهدای انقلاب و جانبازان و رزمندگان اسلام احساس دین میکنند ولی نمیدانند چه کارهایی باید انجام بدهند و از کجا باید شروع کنند. بهتر است یک اتاق فکر و اتاق ایدهپردازی وجود داشته باشد که در آن طرحها و ایدههای جدید تولید شوند و سپس زمینه برقراری تعامل و ارتباط با ناشرین و علاقمندان ایجاد شود و احساس سردرگمی نکنند.

وی در پایان گفت: از طرفی فعال کردن NGOها در این خصوص حائز اهمیت است. NGOها میتوانند در محلهها و مساجد فعالیت کنند و در ترویج فرهنگ پایداری و مقاومت بکوشند و مسئولین و متولیان فرهنگی کشور نیز آنها را حمایت نمایند. همچنین از دستاندرکاران جشنواره شهید آوینی میخواهم نسبت به انعکاس و اطلاعرسانی دستاوردهای ارزشمندشان بیشتر بکوشند تا علاقمندان بیشتر و بهتر و شایستهتر با این جشنوارهها ارتباط برقرار نمایند.