آمریکا و تهدید امنیتی برای محیط بین‌المللی

به گزارش گروه سایر رسانه های دفاع پرس، عزل رکس تیلرسون وزیر امورخارجه آمریکا و تعیین مایک پمپئو رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) بجای وی، تیم ترامپ در آمریکا را بسمت بنیادگرایی بیشتر سوق خواهد داد. این تغییر در دستگاه دیپلماسی آمریکا از زوایای مختلف قابل تامل است:

1- دولت دونالد ترامپ طی یکسالی که به قدرت رسیده است، مهمترین ویژگی اش نسبت به دولت های گذشته آمریکا ناپایداری حاکم بر این تیم است. تاکنون مشاور امنیت ملی، وزیر دادگستری، مشاوران ویژه و دیگر مسئولین امنیتی و اخیرا نیز وزیر امور خارجه مشمول تغییر شده اند. این موضوع نشان می دهد که تصمیمات در این دولت عمدتا فردی است و حزب جمهوری آمریکا که ترامپ به نام آن در قدرت حضور دارد، چندان نقشی در اداره امور ندارد.

2- گفته می شود تیلرسون نماینده عقلانیت در دولت کنونی آمریکا بوده است و دیگر اعضاء دولت در واقع پا به رکاب، تابع و مجری دیدگاه های افراطی و احساسی ترامپ هستند. خروج تیلرسون از وزارت امور خارجه و آمدن یک افسر ارشد نظامی بجای وی، حلقه تسلط نظامیان بر نهادهای سیاسی مانند کاخ سفید و وزارت خارجه را تکمیل می کند. این تیم نظامی می تواند یک تهدید امنیتی برای محیط بین المللی محسوب شود.

3- عزل تیلرسون از سوی ترامپ نشان از وجود دوگانگی شدید بر تیم حاکم در آمریکا دارد.

الف: تیلرسون معتقد بود؛ آمریکا باید به توافق هسته ای با ایران پایبند باشد. اما ترامپ برای راضی کردن لابی های صهیونیستی در جهت نقض توافق با ایران گام بر می دارد.

ب: در بحران قطر و عربستان، تیلرسون از قطر حمایت می کرد و زورگویی های عربستان را قبول نداشت. اما ترامپ چشم بسته از عربستان و امارات حمایت می کرد. البته این وضعیت در چند ماه اخیر تغییر کرد و ترامپ با امضاء پیمان استراتژیک با قطر به سمت نقطه میانه حرکت کرد. برخی از تحلیلگران عزل تیلرسون در آستانه سفر بن سلمان به آمریکا را بی ارتباط با همین قرارداد استراتژیک با قطر نمی دانند.

ج: در موضوع ترکیه هم تیلرسون خواستار آن بود که ترکیه همچنان باید در صف متحدین آمریکا در منطقه قرار داشته باشد، حال آنکه ترامپ و پنتاگون نگاهشان به ترکیه تغییر یافته و به حمایت از کردها در عراق و سوریه به عنوان یک اولویت نگاه می کنند. د: در داستان کره شمالی هم این دوگانگی میان تیلرسون و ترامپ دیده می شود. تیلرسون معتقد به گفتگو با کره شمالی بود ولی ترامپ کره را شمالی را تهدید می کرد که با حمله هسته ای، کره شمالی را از جغرافیای جهان محو خواهد کرد. البته اقدام تیلرسون در روزهای اخیر به نتیجه رسید و قرار است روسای آمریکا و کره شمالی در آینده نزدیک با یکدیگر دیدار داشته باشند. این موضوع که ترامپ از دیپلماسی تیلرسون بهره می گیرد اما خود وی را که مدیریت این دیپلماسی بر عهده داشته است، عزل می کند؛ نشان از سردرگمی حاکم بر تیم ترامپ دارد!

4- در ارتباط با امنیت جهانی، تیلرسون معتقد بود که آمریکا باید با روسیه و چین همکاری داشته باشد؛ حال آنکه بازهای کاخ سفید که مایک پمپئو(جانشین تیلرسون) نیز از طیف آنها است؛ معتقدند؛ چین و روسیه رقبای جدی آمریکا هستند و آمریکا با افزایش توان خود باید برتری و هژمون آمریکا بر این دوکشور را کامل کند.

5- برخی از کشورها آرزوی حذف تیلرسون از راس دستگاه سیاست خارجی آمریکا را دنبال می کردند. اسناد ویکی لیکس حداقل تلاش امارات متحده عربی از طریق سفیر این کشور در آمریکا( العتیبی) را به ثبت رسانده است. امارات معتقد بود که آمریکا باید در کنار عربستان و امارات باشد و در موضوع اختلاف با قطر باید دولت قطر را وادار به تسلیم در برابر این دو کشور کند. آنچه اتفاق افتاده است، تحقق این آرزو است. ولی حذف تیلرسون فضای بین المللی را بیش از گذشته متشنج خواهد ساخت و زمینه فعالیت افراطی ها را بیشتر فراهم می سازد.

6- درباره بحران فلسطین، این تغییر در وزارت امور خارجه آمریکا چندان تاثیری نخواهد داشت. زیرا ترامپ موضوع بحران فلسطین را راسا بر عهده گرفته است و به جرالد کوشنر داماد و مشاور خود به عنوان نماینده و دستیار ویژه در پرونده فلسطین مسئولیت داده است. از یکسال پیش که ترامپ رئیس جمهور آمریکا شد، وزارت امورخارجه از پرونده فلسطین کنار گذاشته شد و حتی فریدمن، سفیر آمریکا در رژیم صهیونیستی، مستقیما با رئیس جمهور هماهنگ می کند و نه وزارت امورخارجه! بنابر این تغییر در وزارت امور خارجه در این فرایند تغییر چندانی ایجاد نخواهد کرد.

7- تغییر وزیر امور خارجه در آمریکا می تواند جهان را به سمت یک نوع جنگ سرد جدید نزدیکتر کند. زیرا از زمان پایان نظام دو قطبی و جنگ سرد، تفاهم میان روسیه، آمریکا، چین و اروپا مبنای اصلی مدیریت جهان بود اما سیاست های پرخاشگرانه آمریکا و تعریف چین و روسیه به عنوان دو رقیب، زمینه نمایان شدن نوعی جنگ سرد و رقابت تسلیحاتی را فراهم آورده است.اکنون با اشغال وزارت امورخارجه آمریکا از سوی نظامیان، این نگاه تقویت شده و قطعا این نگاه می تواند جهان را با تهدید های جدی روبرو سازد. برخی از تحلیلگران با توجه به این تغییر در وزارت امور خارجه آمریکا همچنین تقویت نیروی نظامی آمریکا در منطقه التنف سوریه و نیز کشور عراق و طرح و تشدید اتهامات تکراری به دولت سوریه در ارتباط با غوطه شرقی و جنوب غرب دمشق، احتمال یک جنگ جدید در منطقه را منتفی نمی دانند زیرا یک وزیر خارجه جنگ طلب در صورت وقوع جنگ بهتر می تواند اهداف نظامی آمریکا را محقق سازد. هر چند تحلیلگران معتقدند جنگ احتمالی آینده تنها در منطقه نخواهد ماند و فراتر از آن را متاثر خواهد ساخت.

منبع:‌فارس