چه کسی از کردها بر کرسی کاخ السلام خواهد نشست؟

به گزارش گروه بین‌الملل دفاع پرس، بعد از اعلام نتایج نهایی انتخابات پارلمان عراق که در 12 می 2018 برگزار شد، جریان‌های سیاسی عراقی همانند سه دوره گذشته انتخابات در سال‌های 2005، 2010 و 2014 رایزنی‌ها را برای تشکیل دولت جدید آغاز کردند. در این میان کردهای عراق نیز به عنوان یکی از طرف‌های اصلی تشکیل دولت، رایزنی‌های دورنی خود را برای حضور پر قدرت در بغداد شروع کرده‌اند.

کردهای عراق به صورت سنتی از سال 2005 تا کنون پست ریاست جمهوری را در بغداد از آن خود می‌دانند و در دور جدید انتخابات نیز بر اساس توافقات پیشین قصد دارند، همچنان این مقام را در کنترل داشته باشند. در این بین نکته قابل توجه این است که از سال 2005 به بعد، این منصب در اختیار حزب اتحادیه میهنی کردستان قرار گرفت و بر اساس توافق میان دو حزب اتحادیه میهنی و دموکرات کردستان عراق، ریاست جمهوری عراق برای جلال طالبانی و ریاست اقلیم کردستان برای مسعود بارزانی کنار گذاشته شد. از اواخر سال 2012 نیز که جلال طالبانی به دلیل بیماری توانایی حضور در منصب ریاست جمهوری را از دست داد، همچنان این مقام در اختیار حزب اتحادیه میهنی باقی ماند و پس از کش و قوس فراوان فواد معصوم در این منصب جانشین جلال طالبانی شد.

با این وجود، در وضعیت جدید که چهارمین دوره انتخابات پارلمانی عراق برگزار شد، دیگر نه جلال طالبانی در قید حیات بود و نه مسعود بارزانی در مقام رئیس اقلیم کردستان حضور داشت؛ در نتیجه دیگر توافق گذشته از اساس بی‌معنی به نظر می‌رسید. در نتیجه این وضعیت اکنون در میان کردها این مساله مطرح شد که آیا حزب دموکرات کردستان عراق به رهبری بارزانی‌ها در مقام جریانی که با کسب 25 کرسی حزب اول پیروز در منطقه کردی هستند، اجازه تصدی مجدد حزب اتحادیه میهنی را در منصب ریاست جمهوری عراق خواهند داد یا اینکه قصد دارند این بار عضوی از حزب دموکرات را برای این منصب نامزد کنند؟ علاوه بر این، در میان حزب اتحادیه میهنی کردستان نیز اختلافات بر سر اینکه چه شخصی معرفی شود، وجود دارد. با تمام این اوصاف مهم‌ترین کاندیدهای احتمالی پست ریاست جمهوری عراق را می‌توان این‌گونه معرفی کرد:

فواد معصوم

فواد معصوم رئیس‌جمهوری کنونی عراق، با وجود کهولت سن (80 سال) به دلیل نزدیک به خانواده پرنفوذ طالبانی همچنان یکی از گزینه‌های اصلی برای حضور در منصب ریاست جمهوری است. فواد معصوم در مقام شخصیتی میانه‌رو از دیرباز با رهبر فقید حزب اتحادیه میهنی، جلال طالبانی دوست و همراه بوده است؛ اما اکنون کارنامه او در زمان ریاست جمهوری اولاً از سوی احزاب کردی به چالش کشیده شده و از سوی دیگر برخی از جناح‌های سیاسی غیرکردی نیز وی بخاطر آنچه مواضع ضعیف او در قبال مساله همه‌پرسی استقلال کردستان عراق عنوان می‌کنند مورد انتقاد قرار می‌دهند. همچنین معصوم در داخل حزب اتحادیه میهنی نیز از مخالفان بسیاری برخوردار است؛ در نتیجه باید با توجه به شرایط شانس وی برای حفظ کرسی ریاست جمهوری بسیار کمتر از قبل شده است.

محمد صابر اسماعیل

یکی دیگر از کاندیداهای ریاست جمهوری عراق که اخیرا از سوی حزب اتحادیه میهنی مطرح شده، محمد صابر اسماعیل عضو شورای مرکزی این حزب است. محمد صابر دارای دکترای فیزیک هسته‌ای و نماینده دولت اقلیم کردستان در فرانسه در سال‌های 1993 و 2001، در ایالات متحده بین سال‌های 2001 و 2004 و سفیر عراق در سازمان ملل بین سال‌های 2013 و 2016 بوده است. با وجود مطرح شدن این شخص، به عنوان نامزد منصب ریاست جمهوری اما واقعیت این است که او راه دشواری را برای تصدی بر این منصب در پیش دارد؛ زیرا از کاریزما و اعتبار لازم حتی در درون حزب اتحادیه میهنی برخوردار نیست، اما کارنامه عاری از فساد مالی، می‌تواند برگی برنده برای او باشد.

عبدالطیف رشید

عبداللطیف رشید، وزیر پیشین منابع آب و رئیس کنونی هیأت مشاوران نهاد ریاست جمهوری کشور عراق، دیگر نامزد جدی برای تصدی پست ریاست جمهوری عراق از حزب اتحادیه میهنی کردستان است. او همسر شاناز ابراهیم احمد، خواهر هیرو ابراهیم احمد، رهبر پرنفوذ و همسر جلال طالبانی رهبر فقید حزب اتحادیه میهنی کردستان است. عبدالطیف رشید از نظر رویکرد سیاسی به خانواده طالبانی، پسران و برادرزاده‌های جلال طالبانی، نزدیک بسیاری دارد و از نظر اقتصادی نیز از نفوذی فوق العاده برخوردار می‌باشد؛ با این وجود می‌توان او را همچون گزینه‌ای اصلی در درون حزب اتحادیه میهنی در نظر گرفت؛ اما مخالفت احزاب کردی از جمله حزب پرنفوذ دموکرات کردستان عراق، با او حتمی به نظر می‌رسد؛ بنابراین، به نظر می‌رسد او نیز راه دشواری را برای تصدی بر ریاست کاخ السلام پیش‌رو خواهد داشت.

برهم احمد صالح

برهم احمد صالح دیگر سیاست‌مداری است که با وجود ترک حزب اتحادیه میهنی کردستان و ایجاد حزب جدید «ائتلاف برای دموکراسی و عدالت» همچنان می‌تواند یکی از گزینه‌های جدی برای تصدی برای پست ریاست‌جمهوری عراق باشد. او در سال 1960 در سلیمانیه متولد شد و بعد از ایجاد حزب اتحادیه میهنی کردستان به رهبری جلال طالبانی در سال 1976 به این حزب ملحق شد و رسما فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد. در اوایل دهه هشتاد به عضویت شاخه اروپایی اتحادیه میهنی کردستان درآمد. برهم صالح در سال 1987 در رشته آمار و کامپیوتر دکترای خود را در دانشگاه لیورپول انگلستان اخذ کرده است. پس از بازگشت به کردستان عراق، در سال 1992 به عنوان یکی از اعضای شورای رهبری حزب اتحادیه میهنی کردستان برگزیده شد. همچنین، او نماینده اولین کابینه حکومت خودمختار کردستان در آمریکا در سال‌های بعد از 1991 شد و در سال 2001 پس از بازگشت به سلیمانیه، از سوی جلال طالبانی به عنوان رئیس کابینه حکومت منطقه سلیمانیه برگزیده شد. برهم احمد صالح در حکومت موقت عراق در سال 2004 معاون نخست وزیر بود و مدت کوتاهی نیز ریاست وزارت برنامه ریزی را بر عهده داشت. همچنین، او در سال های 2006 تا 2009 معاون نخست‌وزیر کشور عراق بود. در آخرین و مهم‌ترین منصب نیز این سیاست‌مدار کرد به عنوان نخست‌وزیر ششمین کابینه حکومت اقلیم کردستان در سال‌های 2009 تا 2012 فعالیت کرد.

در مجموع برهم صالح را می‌توان باسابقه‌ترین سیاست‌مدار کرد عراقی که نامزد برای تصدی بر پست ریاست جمهوری است خطاب کرد؛ اما مهم‌ترین مانع پیش‌روی او را می‌توان مخالفت شدید حزب اتحادیه میهنی کردستان دانست. تنها در صورتی که او مجددا به حزب اتحادیه برگردد می‌توان احتمال ریاست جمهوری را برای او قائل شد.

هوشیار زیباری

علاوه بر نمایندگان حزب اتحادیه میهنی، می‌توان احتمال اندکی را برای تصدی بر پست ریاست جمهوری برای یکی از اعضای حزب دموکرات کردستان عراق در نظر گرفت. در میان حزب دموکرات مهم‌ترین شخصیت را می‎‌توان هوشیار زیباری معاون پیشین نخست‌وزیر عراق و وزیر دارایی سابق این کشور در نظر گرفت. زیباری که دارای نسبت فامیلی (دایی) با مسعود بارزانی نیز هست در صورت نامزدی برای تصدی منصب ریاست جمهوری عراق به دلیل داشتتن پرونده فساد مالی و نیز حمایت او از همه‌پرسی استقلال در بغداد با مخالفت شدید جناح‌های سیاسی شیعه و سنی عراقی مواجه خواهد شد. در نتیجه از کم‌ترین شانس برای تصدی ای مقام برخوردار است. از این رو افرادی دیگر همچون هیمن هورامی، مشاور ارشد مسعود بارزانی و رئیس ائتلاف حزب دموکرات کردستان در انتخابات پارلمانی اقلیم کردستان، فاضل میرانی دبیر حزب دمکرات کردستان و فؤاد حسین، رئیس دیوان ریاست اقلیم کردستان را می‌توان دیگر گزینه‌های مطرح حزب دموکرات برای ریاست بر کاخ السلام ارزیابی کرد که البته مسیر آنها نیز برای دست یافتن به کرسی ریاست جمهوری آسانتر از هوشیار زیباری نخواهد بود.

انتهای پیام/ 411