تلاش می‌کنم تا آثار خوب را به دست مخاطبان برسانم/ از ارشاد بابت ممیزی تشکر می‌کنم
به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاع پرس، نشست معرفی و بررسی رمان 3 جلدی «برج سکوت» با حضور حسین انتظامی قائم مقام وزیر ارشاد، سید مهدی شجاعی مدیر انتشارات نیستان، حمید منایی نویسنده کتاب، محمد دلاوری مجری صدا و سیما، کیوان ارزاقی و علاقه‌مندان در فرهنگسرای اندیشه برگزار شد.
در ابتدای این نشست معرفی و بررسی «حمیدرضا منایی» نویسنده کتاب «برج سکوت» بخش‌هایی از این رمان را خواند و در ادامه صحبت کرد.
سخنران ویژه این مراسم سیدمهدی شجاعی مدیر انتشارات نیستان و نویسنده نام آشنای کشور بود. او که برای شرکت در این نشست معرفی و بررسی حاضر شده بود، به روی صحنه آمد و راجع به رمان برج سکوت صحبت کرد.
سید مهدی شجاعی در ابتدای صحبت‌های خود اظهار داشت: اساتید ارجمند در حوزه ادبیات بسیار زیاد هستند؛ اما بعضی از آثار هستند که در تاریخ ادبیات، جنبه نقطه عطف دارند. برای مثال، ادبیات قبل از سعدی با ادبیات بعد از سعدی تفاوت دارد.
وی افزود: برای مثال، در عرصه داستان، برای من ادبیات بعد از مارکز با ادبیات قبل از مارکز بسیار فرق می‌کرد. هم‌چنین در عرصه ادبیات طنز، طنز ما به دوران قبل از آقای زرویی نصرآباد و بعد از وی تقسیم می‌شود. او از جمله افرادی است که در حوزه ادبیات طنز قله است و می‌توان زمان را به قبل و بعد از او تقسیم بندی کرد. افراد دیگری مثل اٌهنری، چخوف و ... نیز برای من چنین شخصیت‌هایی بودند که توانستند اتفاق تازه‌ای را رقم بزنند.
این نویسنده کشورمان گفت: وقتی رمان برج سکوت را خواندم، چنین حسی نسبت به آن پیدا کردم. در حقیقت، وقتی که 70-80 صفحه ابتدایی داستان را خواندم، حس کردم که با اتفاق متفاوت و ویژه‌ای روبه‌رو هستم که در دیگر آثار چنین چیزی را نمی‌بینیم. در کلیت این اثر یک اتفاق ویژه می‌بینیم. نویسنده بدون اینکه از تکنیک‌های ارسطویی، گره‌افکنی‌ها وگره‌گشایی‌ها و ... استفاده کند، مخاطب را پیش می‌برد که بسیار هم خوب است.
مدیر انتشارات نیستان ادامه داد: این اتفاق، اتفاق بسیار مهمی است و نشان از یک جنس ادبیات جدید و شخصیت‌پردازی‌های ویژه دارد. حوادث در دل این کتاب به‌گونه‌ای در هم تنیده شده است که فکر می‌کنیم گویی خود شخصیت‌ها هستند که این اتفاقات را رقم می‌زنند. برج سکوت اثری است که می‌تواند ادبیات را به قبل و بعد از خود تقسیم‌بندی کند. این حرف، حرف بسیار مهمی است. معتقد هستم که بسیاری از آثار ارجمند که قبلا تولید شده‌اند، در ابتدا ناشناخته بودند و بعدها شناخته شدند.
شجاعی خاطرنشان کرد: به نظرم، این اثر، اثر فاخری است و به تدریج جای خود را باز خواهد کرد و مخاطبین با این لحن و ادبیات مانوس خواهند شد. در این‌جا باید از ممیزی‌های ارشاد تشکر کنم. ما همیشه از آنان انتقاد می‌کنیم اما الان باید از آنان تشکر کنم. این کار به شدت جای گیر دادن داشت اما خوشبختانه کمتر گیر دادند.
وی بیان کرد: خاطرم هست که ما یک کتاب طنزی را با عنوان «چه کسی پنیر قورباغه را به گوسفند داد» در نیستان منتشر کردیم. این کتاب طنز، ترکیب 3 کتاب طنز دیگر به نام «قورباغه‌ات را قورت بده»، «چه کسی پنیر مرا جابه‌جا کرد» و .. بود. در این کتاب به زبان طنز، نظریات جدیدی در حوزه روان‌شناسی مطرح شده است. اصلاحاتی که ارشاد برای این کتاب زده است نیز بسیار طنز است که شاید جلسه‌ای جداگانه لازم داشته باشد که آن را بتوان خواند. این مثال را بیان کردم تا بگویم که رمان برج سکوت، ویژگی‌هایی داشت که می‌توانست زیر شابلون ممیزی برود اما خوشبختانه این اتفاق رخ نداد.
شجاعی در پاسخ به سوالی مبنی بر سرمایه‌گذاری انتشارات نیستان بر روی آثار نویسندگان جوان و کم‌تجربه گفت: اصولا برخورد ناشر با اثر، برخورد صنفی و حرفه‌ای است. بدین معنی که یک اثر را ارزیابی می‌کند تا متوجه بشود که فروش آن در بازار چگونه است. یکی از مختصاتی که ناشر در همان ابتدا به عنوان یک معیار مورد بررسی قرار می‌دهد، موضوع شهرت و تجربه نویسنده است. به همین دلیل عمده ناشران، آثار چاپ اولی را از نویسندگان منتشر نمی‌کنند.
این نویسنده اظهار داشت: واقع این است که یکی از مشکلات ما همین سطحی‌نگری و دریافت لقمه‌های سهل‌الهضم است. کار عمیق و تاثیرگذار خیلی طالب ندارد. یکی از تاسف‌های من این است که در سالیان اخیر، یک عده از افراد را وارد نکردیم و در مقابل، عده ای از افرادی هم که داشتیم، از دست داده‌ایم. این موضوع شاید به دلیل فضای مجازی باشد. افراد زیادی هستند که می‌گویند یک چرخ در فضای مجازی بزنیم، دیگر هیچ زمانی برای مطالعه باقی نمی‌ماند. سوال من این است که چیزی که فضای مجازی به دست ما می‌دهد، چه قدر عمق و تاثیرگذاری دارد؟
وی تاکید کرد: البته فضای مجازی قطعا برکاتی نیز دارد و کسانی که به دنبال مسدودکردن این فضا هستند، به این موضوعات واقف هستند که می‌خواهند آن را مسدود کنند. من به شدت معتقد هستم که چنین کاری خلاف مبین و آشکار است. من دوست دارم که آثار خوب را به دیگران معرفی کنم. هر اثر ارجمندی، اعجاب‌انگیز است و انسان در برابر آن خشوع می‌کند. بنابراین اگر وجه مادی نشر را کنار بگذارید، متوجه می‌شوید که وقتی من با اثر بسیار خوبی مواجه می‌شوم، تمام تلاشم را به کار می‌گیرم که این اثر خوب را به دست مخاطبان برسانم.
شجاعی در ادامه صحبت‌های خود، ضمن اشاره به ماجرای آتش زدن کتاب توسط نویسنده آن گفت: سوال این است که مگر می‌شود کسی اثر خود را از بین ببرد؟ باید دید که این موضوع در چه شرایطی از حال و روز نویسنده رخ داده است که مجبور می‌شود بچه خود را از بین ببرد. مصیبت‌ها و سختی‌هایی که آقای منایی در این راه تجربه کرده است، را در کمتر نویسنده‌ای دیده‌ام. کمتر کسی را دیده‌ام که این قدر برای ادبیات هزینه کرده باشد. او زندگی‌اش را هزینه کرده است و بخشی از عمر خود را روی آن گذاشته است.
مدیر انتشارات نیستان افزود: حال می‌بینید که چنین اثری که عمرش را بر پای آن گذاشته است، مورد بی‌مهری قرار می‌گیرد و قدرش را نمی‌دانند. طبیعی است که دچار فشار روحی می‌شود. اکنون تاسف من بابت آن مجموعه داستانی است که ایشان آتش زده است و ما آن را از دست دادیم. بنابراین می‌خواهم به این موضوع اشاره کنم که تا چه اندازه بر نویسنده این کتاب سخت گذشته است و چه تالماتی را درک کرده است که به این‌جا رسیده است.
دلاوری در بخش پایانی صحبت‌های خود گفت: می‌خواهم بگویم که اگر با نویسنده‌ای برخورد کردید، بروید و در کنار او بایستید چرا که او نمی‌تواند تمام بار کار را به تنهایی به دوش بکشد. بار این کار بسیار سنگین است و لازم است که یک نفر دیگر وجود داشته باشد که به ناشر پیامک بزند و احیانا بداخلاقی‌های او را تحمل کند. نویسنده دیگر تحمل ندارد که بداخلاقی ناشر را ببیند. باید یک نفر دیگر باشد که بتواند در کارها کمک نویسنده بکند.
ارزاقی در پایان صحبت‌های خود گفت: به نظرم نباید همه چیز سر جای خود باشد که به سراغ کتاب برویم. به نظرم بهترین موقعیتی که می‌توان کتاب خواند، همین روزها است. اروپایی‌ها غم بعد از جنگ جهانی را با خواندن رمان پشت سر گذاشتند. امیدوارم که حال حمید خوب باشد و کار بعدی خود را شروع کند. در آشفته بازاری که حال همه خراب است، وظیفه هنرمند بیش از سایر زمان‌ها است.
حمید منایی در بخش پایانی صحبت‌های خود ضمن تشکر از حاضران برای حضور در این جلسه گفت: از تلخی‌های رمان گفتم و می‌خواهم از شیرینی‌های آن نیز بگویم. باعث افتخار من است که ناشر اثر من آقای سید مهدی شجاعی است. در یکی از جلساتی که هدیه‌های خصوصی می‌دهند، با یکی از دوستان صحبتی شد. او به من گفت که می‌دانی چرا به تو جایزه ندادند؟ گفت دلیلش این است که ناشر اثرت، کتاب نیستان است. در پاسخ به او گفتم که اگر این موضوع دلیل جایزه ندادن است، من می‌گویم که از اکنون تمام کتاب‌های من برای نیستان است و اصلا عوض نخواهد شد.
وی گفت: می‌خواهم در پایان از محمد محمدعلی تشکر کنم که همه جوره پشت من ایستاد. ایشان و استاد شجاعی از جمله کسانی هستند که فراتر از زمانه خودشان و فارغ از هر حب و بغضی، صرفا به ادبیات می‌پردازند. متاسفانه این افراد در اقلیت هستند. هر زمان تعداد این اسم‌ها زیاد شد، وضع ما خوب می‌شود و حالمان بهتر می‌شود اما تا زمانی که این تنگ‌نظری‌ها و این جبهه‌بندی‌ها هست، خیلی بعید است که اتفاقی درخور شان ما با آن پیشینه والا رخ بدهد.
انتهای پیام/ 121
