عبور ایران از جنگ نابرابر اقتصادی/ حربه فشار و تحریم کارگر نیست

به گزارش خبرنگار اخبار داخلی دفاع پرس، این روزها در محافل مختلف سیاسی و اجتماعی واژه تحریم بیشتر از گذشته خودنمایی می‌کند، واژه‌ای که چندین سال است برای کشورمان غریب نیست چراکه سابقه این اهرم فشار به زمان پیروزی انقلاب اسلامی باز می‌گردد.

پیروزی این انقلاب شکوهمند سیاست‌های منطقه‌ای آمریکا در خاورمیانه را به چالش کشید، چرا که ایران در کنار عربستان سعودی یکی از دو ستون امنیتی این کشور در منطقه‌ی پرتنش خاورمیانه بود. از این پس بود که رابطه ایران و آمریکا به خصومتی تلخ تبدیل شد؛ چندی بعد سفارتخانه‌ی این کشور به تصرف‌ دانشجویان انقلابی در آمد. آمریکا که خود را در برابر این تغییر ساختاری ناتوان می‌دید اعمال سیاست تحریم را به مثابه ابزاری برای کنترل و جلوگیری از سیاست‌ها و اهداف بلند انقلاب اسلامی ایران پیش گرفت.

پس از تسخیر لانه‌ی جاسوسی آمریکا در تهران، «کارتر» در تاریخ 8 نوامبر 1979 میلادی با استناد به قانون‌ «کنترل صدور تسلیحات نظامی»، کشتی حامل‌ لوازم یدکی نظامی متعلق به ایران را توقیف کرد. با اوج‌گیری کشمکش‌های سیاسی بر سر مسئله‌ی تصرف سفارت این کشور، دولت موقت اعلام کرد تمام دارایی‌های‌ خود را از بانک‌های آمریکا خارج خواهد کرد. کارتر با لحاظ این احتمال، در کشور شرایط اضطراری اعلام کرد و با استناد به قانون شرایط اضطراری اقتصاد بین‌الملل (IEEPA) و قانون‌ شرایط اضطراری ملی (NEA) تمام دارایی‌های ایران در آمریکا را به تصرف خود در آورد.

در تاریخ 7 آوریل 1980 میلادی کارتر فروش و عرضه‌ی هر گونه کالا و خدمات به‌ جز مواد غذایی و دارویی به ایران را ممنوع کرد؛ پس از پایان تسخیر لانه جاسوسی آمریکا در روزهای پایانی ریاست‌جمهوری‌ کارتر، وی با صدور 10 دستور ویژه تمام‌ تحریم‌ها بر ضد ایران را لغو کرد اما دولت بعدی‌ (ریگان) در عمل فقط ممنوعیت مربوط به‌ صادرات و واردات را اجرا کرد و به بهانه‌های‌ مختلف از آزاد کردن اموال ایران طفره رفت. آمریکا از سال 1983 میلادی تحریمی یک جانبه موسوم به عملیات «استانج» را بر ضد ایران آغاز کرد.

در این راستا ایالات متحده با 20 کشور درباره‌ی ارسال نکردن سلاح به ایران وارد مذاکره شد تا آن‌ها را مجاب کند که سلاح به ایران نفروشند. این تحریم در شرایط درگیری ایران در جنگ تحمیلی با هدف حمایت از عراق در برابر ایران بود.

در ادامه‌ی تحریم‌های اعمال شده از سوی آمریکا، بار دیگر در سال 1984 میلادی آمریکا صادرات برخی از مواد شیمیایی به ایران را ممنوع کرد که در این زمینه ممنوعیت برخی از مواد شیمیایی که  15 نوع آن دارای کاربرد نظامی هم بودند، گسترش یافت. همچنین در تاریخ 6 نوامبر سال‌ 1987 میلادی نمایندگان کنگره در واکنش به خریدهای‌ نفت اداره‌ی انرژی آمریکا از ایران، لایحه‌ای به‌ مجلس برده و با تصویب آن واردات نفت از ایران‌ را ممنوع کردند.

ریگان که نمی‌خواست کمتر از کنگره ضد تروریست جلوه کند، ورود هرگونه کالا و خدمات از ایران را ممنوع کرد. وی برای صدور این دستور به بند 505 «قانون همکاری‌های‌ بین‌المللی امنیتی و توسعه»، مصوب سال‌ 1985 میلادی استناد کرد در واقع زمانی که ایران درگیر جنگ تحمیلی بود، ایالات متحده به اعمال سیاست‌های تحریمی پرداخت که بتواند بر نتیجه‌ی جنگ ایران و عراق تأثیری شگرف بگذارد و رقیب نوپای اسلامی خود را در جنگی نابرابر از میدان به در کند. اما پایان جنگ، نقشه آمریکا را نقش بر آب کرد؛ با پذیرش «قطعنامه‌ی 598 » توسط ایران، جنگ تحمیلی رسمی و فیزیکی بر ضد کشورمان پایان یافت، اما حربه‌ی نرم، جایگزین حربه‌ی سخت جنگ شد. به موازات تحریم‌های قبلی سیاست اعمال فشار و تحریم بر ضد ایران تداوم یافت.

همچنان در دوره‌های بعدی نیز تحریم‌ها بر ضد ایران توسط رؤسای جمهور آمریکا تمدید می‌شد. با این حال به دنبال رویداد 11 سپتامبر 2001 میلادی «جورج بوش»، رئیس‌جمهور وقت آمریکا قانونی را تصویب کرد که اجازه‌ی بلوکه‌ی اموال و دارایی‌های اشخاص حقوقی و حقیقی حامی تروریسم را ارائه می‌کرد. چندی بعد شماری از اشخاص حقیقی و حقوقی در ایران نیز در فهرست تحریم‌ها قرار گرفتند. به طوری که برخی بانک‌ها مانند بانک سپه و ملی، مقاطعه‌کاران در صنعت دفاعی و شرکت‌های سپاه پاسداران به همراه مقام‌های سپاه و نیروی قدس در فهرست تحریم‌ها قرار گرفتند.

در راستای سیاست‌های آمریکا در ژوئن 2008 میلادی ، اتحادیه‌ی اروپا دارایی بیش از 40 شخص حقیقی و حقوقی که با بانک ملی ایران همکاری داشتند را مسدود کرد. ژاپن و اتحادیه‌ی اروپا همچنین محدودیت‌هایی را در جهت اعطای وام به ایران اعمال کردند. همچنین در جولای 2010 میلادی، «اوباما» تحریم شرکت‌های داخلی و خارجی که به ایران بنزین می‌فروشند یا به ارتقای ظرفیت پالایشگاهی جمهوری اسلامی کمک می‌کنند را تصویب کرد.

به گزارش دفاع پرس، پس از 11 سپتامبر موج جدیدی از تحریم‌ها بر ضد ایران ترسیم چهره‌ی «ایران هسته‌ای» در صدر تبلیغات منفی از جمهوری اسلامی بود، به دنبال این امر کشورهای غربی در صدد اعمال تحریم‌های گوناگون اقتصادی و تکنولوژیکی بر ضد ایران برآمدند و با طرح فعالیت‌های هسته‌ای ایران در شورای امنیت به مخاصمه با این کشور پرداختند. در این راستا ایالات متحده پس از 11 سپتامبر  جمهوری اسلامی ایران را کشوری در پی «دستیابی به سلاح‌های کشتار جمعی و بر هم زننده‌ی صلح و ثبات بین‌المللی» معرفی کرد و تمام تلاش خود را جهت ناکامی ایران در اجرای فعالیت‌های هسته‌ای و ارجاع پرونده‌ی ایران به شورای امنیت به کار گرفت.

همراهی اروپا با غرب در اعمال فشار بر جمهوری اسلامی در سال‌های اخیر قابل توجه است. به موازات تحریم‌های تعریف شده‌ی آمریکا بر ضد ایران اروپا نیز از این دور عقب نماند، دولت انگلیس در ژوئن 2008 میلادی  اعلام کرد که در ادامه‌ی سیاست تحریم بر ضد ایران، دارایی‌های بانک ملی را ضبط و تحریم می‌کند. بانک «بارکلیز» یکی از بزرگ‌ترین بانک‌های انگلستان، حساب‌های ایرانیان از جمله بانک صادرات و بانک ملی را مسدود کرد.

در کنار لیست تحریم ها ممنوعیت خرید نفت ایران را نیز باید اضافه کرد که از سال 1391 اعمال شد که بر این اساس کشورهای اروپایی از خرید نفت ایران خودداری کرده و دیگر کشورها را نیز برای کاستن از خرید نفت ایران تحت فشار قرار می‌دهند.

پس از سال ها حربه فشار و تحریم آمریکا، به تازگی دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور تهی مغز این کشور از توافق هسته‌ای سال 2015 خارج و تحریم‌هایی که در چهارچوب این توافق (برجام) لغو شده بودند را بار دیگر به اجرا  گذاشت و ضمن این اقدام گفت: « آمریکا قصد دارد علاوه بر این تحریم‌ها، مجازاتهای اقتصادی سنگینی را علیه ایران وضع کند و چنانچه شرکتهای بین‌المللی این تحریم‌ها را نقض کنند با تنبیهات سخت آمریکا مواجه خواهند شد».

این تحریم‌ها که دور دوم و پایانی تحریم‌ها علیه کشورمان پس از خروج یکجانبه آمریکا از برجام به شمار می‌روند، بخش‌های انرژی، کشتیرانی و بانکی ایران را شامل می‌شود. پس از این اقدام «مایک پامپئو»، وزیر خارجه آمریکا مدعی شد: «هدف از این اقدام با ثبات نگه داشتن قیمت نفت است! حدود 700 فرد حقیقی و حقوقی مشمول تحریم‌های واشنگتن علیه تهران شدند، آمریکا به‌ دنبال ایجاد معافیت موقت برای 8 کشور است، اما تنها به‌ شرطی که آنها کاهش قابل توجهی در واردات نفت از ایران داشته‌ و در بسیاری از مسائل دیگر همکاری کرده و گام‌های مهمی در مسیر کاهش صادرات نفت ایران و به صفر رساندن آن بردارند».

دونالد ترامپ در رقابت های انتخاباتی مخالفتش با توافق هسته ای ایران را اعلام کرده بود. او طی سال نخست ریاست جمهوری اش به دفعات از برجام گلایه کرد و سرانجام از آن خارج شد، دولت ترامپ به رغم حمایت بین‌المللی از توافق هسته ای گفته است که برجام هرگز به رفتارهای مخرب ایران در خاورمیانه، حمایت از تروریسم یا برنامه موشک های بالیستیک اش رسیدگی نکرد.

دولت آمریکا با خروج از توافق هسته‌ای نه تنها دامنه تحریم‌های ظالمانه خود را علیه ایران افزایش داده بلکه تهدیدات علنی و پنهانی خود را علیه بانک‌ها و شرکت‌های اروپایی،غیراروپایی و دولت‌های شریک تجاری ایران افزود تا اقتصاد ایران را فلج سازد. آنها ادعا می‌کنند که تحریم‌های اعمال شده علیه دولت ایران است نه ملت، در حالی که در اثر تحریم ملت‌ها آسیب می‌بینند. زیرا مردم از نظر تامین نیازهای خود، از جمله دارو و تجهیزات پزشکی در مضیقه قرار می‌گیرند و بیش از همه بیماران، کودکان و افراد سالخورده رنج خواهند برد. البته، تجربه نشان داده است که تحریمها از کارایی لازم برخوردار نیستند و اهداف اعمال کنندگان تحریم‌ها و حامیان آنها را محقق نخواهد ساخت.

تحریم‌های اعمال شده علیه  کشورمان قبل از توافق هسته‌ای بازار 80 میلیون نفری ایران را از اروپا که اولین شریک تجاری ایران بود به سوی کشورهای شرق، به ویژه چین سوق داد و اتحادیه اروپا ضمن از دست دادن منافع اقتصادی از بازار ایران به شریک رده پائین آن تبدیل شد. برجام فرصت مجددی برای اروپا فراهم ساخت تا بتواند خسارت‌های سال‌های قبل را تا حدودی جبران نماید اگر چه با موانعی که از سوی آمریکا ایجاد شود اروپا نتوانست از فرصت‌های اقتصادی و سیاسی برجام به خوبی استفاده کند.

آمریکا با خروج از توافق هسته‌ای و نادیده گرفتن قوانین بین‌الملل و به‌ویژه قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل هدفی جز براندازی در ایران و تبدیل ایران به کشوری مشابه بعضی از کشورهای عرب جنوبی خلیج فارس  ندارد. البته این تفکر ناشی از عدم شناخت حاکمیت آمریکا از مردم و دولت ایران است که هرچه فشارهای ظالمانه و غیرقانونی بیشتر شود، مقاومت مردم هم بیشتر خواهد شد. تاریخ ایران نشان داده است که ایرانی‌ها هیچوقت بر سر استقلال خود معامله نخواهند کرد و در برابر دخالت و سلطه بیگانگان به هر قیمت ایستادگی خواهند کرد.

ایران در حال حاضر به چین، هند و متحدان آمریکا، ژاپن و کره جنوبی نفت صادر می کند. دولت آمریکا تیمی از دیپلمات ها را به سراسر جهان فرستاده تا مشتریان نفت ایران را به قطع کامل خریدشان مجاب کنند. کشورهایی که چنین نکنند شرکت هایشان تحت تحریم های آمریکا قرار خواهند گرفت.

«ابوالفضل حسن‌ بیگی» عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفتگو با خبرنگار پارلمانی دفاع پرس، با اشاره به عملکرد غیر قانونی رئیس جمهور آمریکا مبنی بر خروج یک‌ طرفه کشورش از توافق بین‌المللی برجام، اظهار داشت: نه‌ تنها رئیس جمهور کنونی آمریکا بلکه تمام روسای جمهوری که تاریخ کوتاه این کشور به خود دیده از بدعهدترین و ناقضان بزرگ قوانین بین‌المللی بوده‌اند.

این نماینده خانه ملت با توجه به این نکته که آمریکایی‌ها در توافقاتی که می‌پذیرند، تنها به کسب حداکثری منافع‌شان فکر می‌کنند، افزود: در صورتی‌ که دولتمردان آمریکایی توافقی را بپذیرند، اگر در میان راه مشاهده کنند که تمام منافع و محاسن حاصل از این قرارداد نصیب آنها نمی‌شود، بدون هیچ درنگی آن توافق را نقض می‌کنند؛ لذا عملکرد آنها در برجام به همین خاطر بود.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه رئیس جمهور آمریکا از توافق برجام انتظارات بیش از حدی داشت، گفت: اگر در قالب توافق برجام به ترامپ این اجازه و اختیار داده می‌شد که تمام خواسته‌های نامشروع خود را محقق کند،‌ او هیچ‌گاه برجام را قراردادی بی‌اساس نمی‌دانست و از آن خارج نمی‌شد؛‌ لذا اگر آمریکا از برجام خارج شد به این دلیل بود که نیازهای 100 درصدی دولتمردان این کشور را برآورده نمی‌کرد.

حسن‌بیگی با اشاره به اعمال تحریم‌های جدید و دشوارتر از سوی رئیس جمهور آمریکا علیه کشورمان، اظهار داشت: هدف عمده ترامپ از این اقدام ایجاد تغییرات اساسی در برجام است، ترامپ می‌خواهد با تحت فشار قراردادن ملت ما به واسطه اعمال تحریم‌های شدید اقتصادی، دولت را مجبور به نشاندن پای میز مذاکره کند تا با چانه‌زنی و ایجاد تغییراتی در برجام آمریکایی‌ها به منافعی برسند؛ لذا این توهمی است که ترامپ در سر می‌پروراند و هرگز چنین خواسته اش اجابت نخواهد شد.

نماینده مردم شهرستان دامغان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه کاهش مشکلات جاری کشور تحت تدابیر داهیانه مقام معظم رهبری،‌ کار و تلاش جهادی مسوولان و صبوری پیشه‌کردن مردم و وحدت آنها با مسوولان میسر می‌شود، تصریح کرد: کشورمان در اوایل انقلاب با محدودترین امکانات در تمام زمینه‌ها تحت فشارهای آمریکا قرار گرفت که نمونه بارز آن تحریک صدام  و به راه انداختن جنگ تحمیلی بود اما امروز با رسیدن کشور به جایگاه شایسته در خاورمیانه می‌توان از تمام چالش‌های غرب با موفقیت عبور کرد.

«حجت‌الاسلام سید ناصر موسوی لارگانی» در گفتگو با خبرنگار پارلمانی دفاع پرس، با اشاره به اعمال تحریم‌های جدید آمریکا علیه کشورمان، تشکیل اتاق فکری در خصوص اتخاذ تصمیمات لازم برای چگونگی مقابله با اقدامات ضد ایرانی دولتمردان آمریکایی را ضروری دانست و اظهار داشت: امروز بیش از هر زمان دیگر وحدت و کار جهادی مسوولان می‌تواند در بهبود شرایط نامناسب اقتصادی کشور اثرگذار باشد.

وی در ادامه با بیان اینکه دشمنی آمریکا با ملت، نظام و انقلاب اسلامی  تمامی ندارد، افزود: برای کم‌ اثر کردن فشارهای اقتصادی آمریکا، می‌بایستی اعضایی متشکل از قوای سه‌گانه در خصوص تشکیل اتاق فکری برای تدبیر اندیشی و جست‌وجوی راه‌های مقابله با تحریم‌های این کشور اقدام کنند.

این نماینده مجلس خاطر نشان کرد: مسوولان باید جنگ اقتصادی که آمریکا علیه کشورمان به راه انداخته‌ را جدی گرفته و قبل از آن که متحمل خسارت‌های فراوانی شویم، راه‌های مقابله با خصومت‌های دولتمردان آمریکایی را شناسایی و با بهره‌مندی از تمام قوا و امکانات اقدامات لازم را انجام دهند.

بسیار پر واضح است که کشورمان از اول انقلاب تاکنون پیچ و خم‌ها و مشکلات زیادی از جمله هشت سال جنگ تحمیلی، تحریم‌های بین‌المللی و بحران‌های داخلی را پشت سر گذاشته است، مردم ایران در جنگ هشت ساله نابرابر شهدای بسیاری را تقدیم کشور کردند و با سربلندی این دوران را پشت سر نهادند؛ آمریکا و متحدانش در طول 33 سال گذشته بارها با انواع تحریم‌ها تلاش کرده‌اند تا ایران را از دستیابی به اهداف سیاسی خود بازداشته و در راستای اهداف سیاسی خود آن را به راه آورده و به تغییر رابطه با غرب وادارند.

بنابراین همانگونه که مقام معظم رهبری نیز بارها تأکید فرموده‌اند، وضع تحریم علیه جمهوری اسلامی بیش از آنکه به مسائل هسته‌ای ارتباط پیدا کند، به تخاصم استکبار جهانی با انقلاب اسلامی بازمی‌گردد. ایشان سرافرازی، روحیه استقلال طلبی، عدم تسلیم ملت ایران و اسلام خواهی را عمده دلیل مخالفت و دشمنی غربی ها با ملت ایران عنوان کردند.

گزارش از سمانه حسن خانی

انتهای پیام/