انقلاب هنر بالادستی را به هنر توده‌ها تبدیل کرد/ عرصه هنر پیش از چشم‌انداز 1404 به تمام افق‌هایش رسیده است
«محمدحسین نیرومند» گرافیست پیشکسوت در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع پرس، با بیان اینکه گرافیک، زبان انتقال پیام است، اظهار داشت: گرافیک، زبان تصویر و هدف آن انتقال پیام است. زمانی یک هنرمند از کاریکاتور استفاده می‌کند که حرفی برای گفتن داشته باشد. کاریکاتور و گرافیک ظرفیتی هستند که اعتقادات و باور‌ها را در قالب هنر به اشتراک می‌گذارند.
وی به مجموعه آثار نمایشگاه «حق مسلم ماست» اشاره کرد و گفت: آثار این نمایشگاه تصویر بودند درحالی که منتقل‌کننده اندیشه‌های من به مخاطبین ایرانی و بین‌المللی هستند؛ چراکه همه متوجه زبان تصویر می‌شوند. انتخاب زبان کاریکاتور برای من بخاطر ارتباط بهتر با مخاطب بود تا بتوانم راحت به زبان تصویر حرف بزنم و گفت‌وگو کنم.
این هنرمند پیشکسوت در توضیح نحوه ایده‌یابی در کار‌های گرافیک تصریح کرد: زمانی که مسوول «کیهان کاریکاتور» بودم خیلی سوال می‌کردم، به همین خاطر همه به من «الهامی» می‌گفتند. یعنی به من چیزی الهام می‌شود. در اصل ما درباره مسئله تمرکز می‌کنیم و ایده الهام می‌شود؛ البته من متوجه شدم این مسئله قواعدی دارد که اگر آن را به‌کار بگیرید ایده ورود پیدا می‌کند.
خالق آثار نمایشگاه «حق مسلم ماست» خاطرنشان کرد: خوشبختانه کتابی به نام «فیل آبی» در این زمینه نوشتم که مورد اقبال مخاطبین و علاقه‌مندان قرار گرفت. در این کتاب تکنیک‌های ایده‌یابی را توضیح دادم و اینکه با جانشینی و همنشینی عناصر می‌توان به ایده‌های کلی دست پیدا کرد و اتفاق جدیدی خلق کرد.
نیرومند در توضیح یک تابلو گفت: زمانی که برجام مورد توافق قرار گرفت خیلی‌ها ذوق‌زده شدند و قرار بود بحث مذاکرات در کتاب‌های درسی دانش‌آموزان آورده شود. من هرچه صبر کردم که این اتفاق رخ دهد، خبری نشد. گفتم خودم آستین بالا بزنم و آموزش گام به گام مذاکرات برجامی را کار کنم که جنبه طنز دارد.
وی به برخورد ملایم مخاطب با طرح‌های کاریکاتوری اشاره کرد و افزود: جنس هنر، جنس اشاره است. وقتی کسی در اتوبوس و اماکن عمومی به بحث سیاسی می‌پردازد منجر به مجادله و درگیری می‌شود. اما وقتی یک مسئله سیاسی با هنر آمیخته شود و مورد اشاره قرار گیرد به دلیل اینکه مستقیم‌گویی ندارد مورد پذیرش مخاطب قرار گرفته و برخورد ملایمی با آن صورت می‌گیرد.
این هنرمند گرافیست عنوان کرد: کاریکاتور همیشه مورد توجه مخاطب است. مرحوم علی شریعتی در مقاله خیلی جالبی که درباره «حسن توفیق» نوشته، هنر را به تراژدی و کمدی تقسیم می‌کند و می‌گوید «کمدی هنر توده‌ها و مردم است؛ تراژدی نیز هنر بالاتبار‌ها و اشراف است». شما وقتی با کاریکاتور کار می‌کنید، یعنی با توده مردم صحبت می‌کنید چراکه مردم با کاریکاتور حال می‌کنند. چون ویژگی مهم کاریکاتور نقدبالادست است نه فرودست و فرودستان از نقد بالادستان لذت می‌برند.
خالق آثار نمایشگاه «حق مسلم ماست» در توضیح یک کاریکاتور درباره آل سعود گفت: نمایشگاه قبلی من حدود چهار سال پیش بود. در آن زمان احساس کردم رژیم سعودی رژیمی است که لازم است به آن پرداخت. عمده آثار نمایشگاه قبل من نیز درباره چالش‌های سعودی در جهان اسلام بود. احساس کردم این روند باید ادامه پیدا کند و کار جدیدی در نمایشگاه اخیر ارائه دادم که مرتبط با همین ماجراست.
نیرومند تاکید کرد: طرحی را که درباره آل سعود ارائه دادم قابلیت تکثیر دارد و خوب است رسانه‌ها این کار را انجام دهند. در این طرح امضای ترامپ به جای «لا اله الا الله محمد رسول الله» روی پرچم سعودی آمده است، چون پرچم واقعی سعودی همین است. از این جهت اگر چنین طرح‌هایی تکثیر شود تبدیل به نشانه خواهد شد. من تمایل دارم که این آثار به طور مبسوط تبدیل به نشانه شوند.
وی افزود: باید کاری کنیم هر موقع مخاطب پرچم عربستان را ببیند بخاطر بیاورد که «لا اله الا الله محمد رسول الله» برداشته شده و امضای ترامپ جای آن را گرفته است. اینجاست که کار تاثیرگذار می‌شود. ما در انتقال پیام باید توجه داشته باشیم که پیام باید جذابیت داشته باشد و درک و فهم شده تا منجر به تغییر رفتار شود.
این هنرمند گرافیست ادامه داد: نشانه‌ها این قابلیت را دارند، چون سریع دریافت و درک می‌شوند، در ذهن می‌مانند و تکرار آن‌ها می‌تواند رفتار ما را نسبت به این موضوعات تغییر دهد.
خالق آثار نمایشگاه «حق مسلم ماست» گفت: آدم‌ها روحیاتی دارند که متفاوت است. وقتی هنرمند حرفی برای گفتن دارد هنری را انتخاب می‌کند که قابلیت پیام او را داشته باشد. ذات کاریکاتور انتقال پیام و ارتباط با مخاطب است، چون زبان آن تصویری است. وقتی دوست دارید دیگران حرف شما را بشنوند و قالب هنری انتخاب می‌کنید به طور طبیعی به سمت قالب‌هایی، چون گرافیک و سینما می‌روید، چون این‌ها هنر‌های رسانه‌ای هستند. یعنی هم ویژگی هنری دارند و هم‌اینکه رسانه منتقل کننده پیام هستند.
نیرومند علت انتخاب رشته کاریکاتور و گرافیک را انتقال پیام عنوان کرد و افزود: من گرافیک و کاریکاتور را به این دلیل انتخاب کردم که معتقد بودم حرفی برای گفتن دارم که با زبان کلام و کلمه قابل انتقال نیست. انقلاب اسلامی نیز در ادامه روند هنری من تاثیرگذار بود.
وی عنوان کرد: این جمله که «انقلاب باعث شد هنر توده‌ای شود و از حالت خاص بیرون آید و توسعه پیدا و توده‌ها را درگیر خود کرد» کاملا جمله درستی است. این بزرگ‌ترین خدمت انقلاب به هنر بود چراکه قبلاً فقط خواص کار هنری انجام می‌دادند و بعد از انقلاب اسلامی توده‌ها درگیر هنر شدند. چون کیفیت از کمیت پدید می‌آید درحالی که قبل از انقلاب فقط 10 کاریکاتوریست داشتیم، اما امروز بیش از 300 کاریکاتوریست داریم که به دلیل توده‌ای شدن هنر متولد شده‌اند.
این هنرمند گرافیست تاکید کرد: انقلاب اسلامی باعث شد که بسیاری درگیر حوزه هنر و فرهنگ باشند و عرصه رقابت شکل گرفت تا هنرمندان برتر دیده شوند. امروز ما در اکثر عرصه‌های هنری قبل از برنامه چشم‌انداز 1404 توانستیم به افق‌های مد نظرمان برسیم؛ چراکه در زمینه‌های مختلف هنری از جمله کاریکاتور، گرافیک، نقاشی و سینما از تمام کشور‌های منطقه بالاتر بوده و همه این‌ها را مدیون انقلاب اسلامی هستیم و اگر نقش انقلاب در این زمینه‌ها را نبینیم، بی انصافی است.
انتهای پیام/ 121
