چرا با وجود سپام بانکهای داخلی هنوز از سوئیفت استفاده می‌کنند؟
به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع‌پرس به نقل از فارس، امیر درزی عضو کارگروه ضدتحریم بسیج دانشجویی دانشگاه تربیت مدرس در یادداشتی نوشت: سوئیفت (انجمن ارتباط مالی بین بانکی بین‌المللی) (SWIFT) از حروف اول عبارت «The Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication» مشتق شده است و مرکز آن در کشور بلژیک است. سیستم سوئیفت برای ارسال و دریافت هرگونه پیام ارزی بین بانکها، چه در داخل با هم و چه با بانکهای خارج، مورد استفاده قرار میگیرد و با کمک ماهواره این شبکه به هم متصل می‌شود. سیستم سوئیفت همچون یک پیام رسان عمل کرده و تراکنشهای مالی که بین بانکهای مختلف صورت میگیرد را گزارش می‌دهد؛ بنابراین به وسیله آن بانکهای مختلف در سطح جهان به هم متصل شده و برای نقل و انتقالات مالی از این سیستم استفاده می‌کنند. به همین دلیل، اگر کشوری از سیستم سوئیفت خارج شده و یا مورد تحریم واقع شود، ارتباطش با دنیا قطع می‌شود.
ایجاد سپام همزمان با تحریم ایران توسط سوئیفت
در اوایل دهه ۹۰ و همزمان با تشدید تحریمها، سوئیفت هم برای ایران تحریم شد، همچنین قرارداد‌های دوجانبه بانکهای ایرانی و خارجی برای انجام عملیاتهای کارگزاری بانکی یا به حالت تعلیق درآمد و یا لغو شد؛ بنابراین در این شرایط اگر ایران نیاز به نقل و انتقال پول داشته باشد، باید از کشور سوم (مانند چین) استفاده کند که در این حالت خسارات زیادی به ایران وارد می‌شود.
بعد از برجام تحریم سوئیفت برداشته شد، اما بانکهای خارجی بدلیل تجارب دوران تحریم، از جمله جرائم سنگینی که آمریکا از بعضی بانکها گرفت، جرأت «معامله با ایران و یا عقد قرارداد کارگزاری و اجرای این نوع قراردادها» را ندارند. علاوه بر این، در شرایط کنونی هر لحظه ممکن است مجدد سوئیفت ایران را تحریم کرده و مشکلات زیادی را برای ایران بر جای بگذارد. جالب است بدانید که بعد از برجام، برخی از بانکهای ایران برای تبادلات درون مرزی همچنان از شبکه پیامرسان سوئیفت استفاده می‌کنند که این موضوع دو مشکل را به همراه دارد: الف- با تحریم سوئیفت، تبادلات بین بانکهای ایرانی نیز مختل می‌شود، ب- مسئولان این شبکه به راحتی می‌توانند به اطلاعات بانکی ایران دسترسی پیدا کرده و تحریمها را دقیق‌تر اعمال کنند؛ بنابراین بهتر است جایگزین‌هایی برای سوئیفت در نظر گرفت تا قدرت تحریمهای بانکی علیه ایران کمرنگ شده و توانایی ایران نیز برای مقابله با این تحریمها و البته حفظ اطلاعات درون مرزی، افزایش یابد.
در اوایل دهه ۹۰ و همزمان با تشدید تحریمها، بانک مرکزی به فکر چاره‌ای برای جایگزینی سوئیفت در داخل کشور افتاد، زیرا روند جهانی به‌گونه‌ای بود که احتمال تحریمهای بیشتر و افزایش فشار بیشتر به شبکه مالی ایران دور از ذهن نبود. در آن زمان بانک مرکزی برای کاهش آسیب‌های احتمالی در زمان تحریم به نظام بانکی ایران، با ایجاد سامانه پیامرسان الکترونیکی مالی کشور در راه رسیدن به این موضوع تلاش کرد. به طوریکه در مهر سال ۱۳۹۲ این سامانه پیامرسان داخلی که «سپام» نام گرفت، رسما جایگزین سوئیفت شد.
سپام چیست؟
سپام که مخفف عبارت سامانه پیام‌رسانی الکترونیکی مالی است به‌منظور الکترونیکی کردن مراودات بانکی و ایجاد زیرساخت یکپارچه خدمت رسانی راه‌اندازی شده است. با راه‌اندازی کامل این سامانه، می‌توان تمامی سیستم‌های بانکی را توسط آن تحت پروتکل‌های استاندارد مبادلات مالی به یکدیگر متصل و ارتباطات، مکاتبات و مراودات میان بانکها و بانک مرکزی را به صورت کاملاً الکترونیکی و امن میسر کرد و ابزار‌های نظارتی بانک مرکزی بر این مراودات بر روی آن قابل پیاده‌سازی است.
همچنین با استفاده از سپام نه تنها برای اولین بار، یک زیرساخت پیام‌رسانی واحد مالیِ ملی در کشور برای تمام مراودات مالی عمده بانکها از قبیل: اعتبارات اسنادی ارزی و ریالی، ضمانت‌نامه‌های ارزی و ریالی، حوالجات ارزی، مکاتبات، استعلام‌ها و مذاکرات از طریق یک شبکه واحد پیام‌رسانی قابل انجام بوده، بلکه امکان اتصال به بانکهای خارجی در خارج از کشور را می‌توان به گونه‌ای برقرار کرد که بدون به‌کارگیری امکانات مؤسسه سوئیفت و نگرانی‌های مربوط به آن، با زبانی مشترک و آشنا، تعاملات مالی با آخرین فناوری‌های موجود صورت گیرد.
چرا تمام بانکهای ایرانی از سپام استفاده نمی‌کنند؟
حال سوال اینجاست که با وجود چنین پیام‌رسانی در داخل کشور و با توجه به شرایط حساس کنونی ایران که هر لحظه ممکن است دسترسی ایران به سوئیفت قطع شده و تحریمهای جدیدی علیه کشور شکل گیرد، چرا تمام بانکهای ایرانی از این پیامرسان حداقل در داخل کشور استفاده نمی‌کنند؟ همچنین با توجه به اینکه با استفاده از سوئیفت تمام اطلاعات بانکی ایران در اختیار کشور‌های غربی از جمله آمریکا قرار گرفته و امکان تحریم دقیق‌تر و به اصطلاح تحریم نقطه‌ای از جانب آن‌ها فراهم می‌شود، چرا به این پیام رسان توجهی نمی‌شود؟ چرا تلاشی برای جذب دیگر کشور‌ها به این شبکه پیامرسان نمی‌شود؟ چرا برای استفاده بیشتر بانکهای ایرانی (و حتی خارجی)، زیرساختهای این پیام رسان ارتقا پیدا نمی‌کند؟ این‌ها سوالاتی است که باید از بانک مرکزی پرسید.
انتهای پیام/ 112
