فلسفه سیاست، موضوع کتاب تازه موسی دیباج/ هژمونی آمریکا فرو ریخته

به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع‌پرس، سید موسی دیباج، در گفت‌وگو با مهر اظهار داشت: کتاب «حدود سیاسی، منابع قدرت، دولت و آنارشیسم» را آذر ماه ۱۳۹۶ برای انتشار به انتشارات دانشگاه تهران سپردم و کتاب توسط هیأت داوران تأیید شد، اما آن‌ها تا حدود یکسال کتاب را منتشر نکرده و درباره چرایی این کار نیز سکوت می‌کردند.

وی افزود: من بار‌ها تلاش کردم تا مسئولان انتشارات دانشگاه تهران صحبت کنم و دلایل عدم انتشار را بپرسم، اما آن‌ها مدام از این دیدار طفره رفته و هیچگاه فرصتی را فراهم نکردند، اما بعد‌ها خود متوجه شدم که چرا آن‌ها این کتاب را منتشر نکردند. به هر حال آرا و نظریات مطرح شده در این کتاب با اندیشه لیبرالیسم سازگار نیست و پته جریان لیبرالیستی را در مسائل بزرگ جهانی روی آب می‌ریزد و مخالفت مسئولان این انتشارات دولتی به دلایل مسائل سیاسی است و به مشکلات فعلی صنعت چاپ و نشر برنمی‌گردد.

دیباج ادامه داد: به نظرم مسئولان آن انتشارات مخالف من بودند البته نه به لحاظ نظری و اینکه مخالف نظریه من باشند. آن‌ها حتی درک سیاسی درستی از جهان معاصر ندارند، چون دانشی در زمینه فلسفه سیاسی ندارند. مخالفت آن‌ها به دلیل این است که متعلق به جریانی هستند که این کتاب با اندیشه آن جریان مخالفت دارد. مباحث کتاب همانطور که گفتم در مخالفت با لیبرالیسم و رأی توده‌ای و عامیانه است.

نویسنده کتاب «حدود سیاسی، منابع قدرت، دولت و آنارشیسم» همچنین با اشاره به این نکته که در این کتاب از زاویه فلسفه سیاسی به مباحث مهم و به‌روز جهان معاصر پرداخته است، گفت: کتاب به مسائل حساس سیاسی معاصر درباره منطقه، پیدایش ماجرای یازده سپتامبر، داعش، نظریه داعش درباره خشونت و مسائل حساس تازه در عرصه سیاست بین الملل توجه داشته و افق‌های جدیدی را باز کرده است.

این نویسنده اضافه کرد: به عنوان مثال من در این کتاب درباره پارلمانتاریسم و رجوع به رأی عامه بحث‌های فلسفی مهمی را مطرح کرده و این شیوه را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادم و به بحث درباره سستی رأی پارلمانتاریسم پرداختم؛ بنابراین موضوع رجوع به افکار عامه یا حق رأی فرد و اینکه چه مقدار این حق می‌تواند همراه با مصلحت حقیقی فرد باشد و تعارض این مصلحت با رأی انداخته شده به صندوق از مباحث اصلی این کتاب است که همراه با تاریخ اندیشه سیاسی در این قرن مطرح شده. اما متأسفانه مسئولان انتشارات دانشگاه تهران از این دیدگاه انتقادی خوششان نیامده و موافق جریان موجود یعنی دموکراسی غربی هستند که طشت رسوایی‌اش مدت‌هاست به زمین افتاده است.

دیباج در ادامه به سست شدن اقتدار غرب در زمانه فعلی اشاره کرد و گفت: امروزه همه می‌دانند که غرب دیگر آن هژمونی سابق و آن قدرت بین المللی را که پیشتر داشت، ندارد. اکنون بی‌اعتباری سیاسی اندیشه‌هایی که غرب در یکی دو قرن گذشته با آن جهان را اداره می‌کرد، آشکار شده است. قدرت اقتصادی چین دیگر چیزی برای آمریکا باقی نگذاشته و اروپا هم که همیشه پشت سر آمریکا بوده و البته اکنون خود دچار تشتت بزرگی است. هیچگاه غرب به درماندگی امروز نبوده است.

دیباج همچنین به سیاستمداران ایران پیشنهاد کرد که وضعیت فعلی انگلستان را به دقت مورد مطالعه قرار دهند. وی در توضیح این پیشنهاد اظهار کرد: مهم‌ترین ماجرای سیاسی بریتانیا مساله برگزیت است. انگلیسی‌ها در درک و فهم سیاسی خود، بر سایر ملل اروپایی فخر می‌فروختند و بار‌ها علناً بیان کردند که ما بیش از همه می‌توانیم تشخیص درست سیاسی داشته باشیم، اما اکنون کار آن‌ها به جای رسیده که درباره مهمترین مساله تاریخی کشور خودشان نیز تصمیم درستی نگرفته‌اند. سه بار ماجرای برگزیت به مجلس کشیده شده و دولت ترزا می‌ناتوان از حل این مساله با اتحادیه اروپاست. دولت بریتانیا و اتحادیه اروپا از ساماندهی شیوه خروج بریتانیا از این اتحادیه عاجز هستند. هرچند ترزا می‌همه تلاش خود را کرده تا بریتانیا با یک توافق از اتحادیه اروپا خارج شود، اما پارلمان بریتانیا این توافق را قبول ندارد.

وی افزود: ماجرای برگزیت نشان می‌دهد که توان تفوق در امر سیاسی تا چه میزان در دوره ما سخت شده که سیاستمداران و مردم انگلیس از طرح درست و بجا و تسلط بر حساس‌ترین مساله به مربوط به سرنوشت کشورشان ناتوان و درمانده هستند. این واقعیتی است که در جهان اتفاق افتاده و ما باید این مسائل را به خوبی ببینیم. معلوم نیست چشم سیاستمداران ایرانی به کجاست و آیا اصولاً چشمی دارند یا خیر؟ چرا نمی‌توانند ببینند که غرب و آمریکا از نظر سیاسی اکنون در چه وضعیتی هستند و چه اتفاقاتی در آنجا دارد می‌افتد؟ اکنون که دیگر در غرب خبری نیست که ما مشکلات سیاسی خودمان را بخواهیم با مذاکره با آن‌ها حل کنیم؟

دیباج به ظهور قدرت‌های بین‌المللی جدید که در تعارض با آمریکا هستند، نیز اشاره کرد و ادامه داد: در این دهه‌های قدرت‌های جدیدی در جهان ظهور کرده‌اند. این قدرت‌ها آنقدر از نظر نظامی پیشرفت کرده‌اند که دیگر آمریکا تنها قدرت جهانی در مسائل نظامی نیست. اکنون حتی آمریکا از نظر داشتن سلاح‌های پیشرفته اتمی پس از روسیه قرار گرفته و بازی را به رقیب دیرینه خود واگذار کرده است؛ بنابراین روسیه قدرت اول نظامی جهان را در اختیار دارد و چین نیز داعیه‌دار رهبری اقتصادی جهان است. به زعم من چین تا به امروز از نظر اقتصادی بسیار پیشرفت کرده و تا ۱۰ سال آینده دیگر اقتصاد جهان از پکن هدایت می‌شود.

این مدرس و مترجم حوزه فلسفه گفت: پایتخت‌هایی، چون واشنگتن، لندن و برلین که تا حدود یک دهه پیش نقش مهمی در هدایت اقتصاد و تکنولوژی جهان داشتند، بازی را به قدرت‌های جدید واگذار کرده‌اند. در خاورمیانه نیز قدرت جدیدی به نام قدرت انقلابی جمهوری اسلامی ایران و کشور‌های حامی ایران شکل گرفته که سد عظیم را در برابر خواسته‌های سنتی امپریالیسم غرب ایجاد کرده‌اند. نقش‌های سیاسی از هر جهت تغییر کرده و فقط ما در ایران گرفتار آدم‌هایی هستیم که پز دانستن می‌دهند و در زمانی که هیچ دانشی از سیاست حقیقی جهان ندارند، ما را به پیروزی و مذاکره با غرب دعوت مجبور می‌کنند. این طیف حتی تشخیص مردم و توده‌ها را نیز ندارند.

دیباج در پایان از انتشارات نور حکمت به عنوان ناشر کتاب «حدود سیاسی، منابع قدرت، دولت و آنارشیسم» نام برد.

سید موسی دیباج دارای مدرک دکتری فلسفه از آمریکاست و هم‌اکنون به عنوان عضو هیأت علمی در گروه فلسفه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران به تدریس و پژوهش اشتغال دارد.

از میان دیگر تالیفات منتشر شده دیباج می‌توان به این موارد اشاره کرد: «فی المکان»، «هرمنوتیک متن و اصالت آن، به ضمیمه هرمنوتیک قرآن»، «فلسفه و معماری» تألیف مشتک با حسین سلطان‌زاده، «آرا و عقاید سیداحمد فردید؛ مفردات فردیدی»، «شعور معماری ایرانی: منابع تاریخی معماری ایرانی»، «شعر و خانه ما: تحقیقی در معماری و ادب معاصر» و «پرسش فلسفی؛ ایرانی بودن چیست؟».

همچنین ترجمه کتاب‌های «درباره یقین» و «یادداشت‌ها ۱۹۱۶ – ۱۹۱۴» از لودویک ویتگنشتاین (مشترک با مریم حیات شاهی) و «مارتین هیدگر: پیش‌درآمدی به فلسفه او» نوشته جوزف کاکلمانس، نیز در کارنامه علمی دیباج دیده می‌شود.

انتهای پیام/ 112