یادداشت/ فاطمه پاک‌زاد

خلیج‌فارس هویت ما ایرانی‌ها است

خلیج‌فارس، سومین خلیج بزرگ جهان است که به خاطر موقعیت جغرافیایی خود در طول تاریخ همواره نامش بر سر زبان‌ها بوده و مردم تمام جهان آن را با نام خلیج‌فارس یا دریای پارس می‌شناسند.
کد خبر: ۳۴۴۲۳۶
تاریخ انتشار: ۱۲ ارديبهشت ۱۳۹۸ - ۰۲:۴۰ - 02May 2019

خلیج‌فارس هویت ما ایرانی‌ها استگروه استان‌های دفاع‌پرس - فاطمه پاک‌زاد؛ خلیج‌فارس، سومین خلیج بزرگ جهان است که به خاطر موقعیت جغرافیایی خود در طول تاریخ همواره نامش بر سر زبان‌ها بوده و مردم تمام جهان آن را با نام خلیج‌فارس یا دریای پارس می‌شناسند.

قدیمی‌ترین اسناد موجود درباره خلیج‌فارس به کتاب‌های باقیمانده از یونان باستان بر می‌گردد. بر اساس نوشته‌های مورخان یونانی مانند هرودت (۴۸۴ – ۴۲۵ ق.م)، کتزیاس (۴۴۵ – ۳۸۰ ق.م)، گزنفون (۴۳۰ – ۳۵۲ ق.م)، استرابن (۶۳ ق.م – ۲۴ م) که پیش از میلاد مسیح می‌زیسته‌اند؛ یونانیان نخستین ملتی هستند که به این دریا نام پرس و به سرزمین ایران پارسه، پرسای، پرس‌پولیس یعنی شهر یا مملکت پارسیان داده‌اند.

شاه عباس صفوی با کمک انگلیسی‌ها در سال 1621 میلادی توانست هرمز را از چنگ پرتقالی‌ها درآورد. اما این روز در سال‌های اخیر شرایط دیگری پیدا کرده‌است. جنجال برسر نام خلیج فارس دلیل انتخاب این روز به عنوان روز ملی خلیج فارس بوده است.

جنجالی که بارها و بارها در رسانه‌ها و از سوی سیاسیون عرب زبان مطرح می‌شود. اماراتی‌ها، کویتی‌ها و عربستانی‌ها از غافله‌سالاران این جریان هستند. آن‌ها به دلایل سیاسی برای مقابله با ایران و به رخ کشیدن اختلافاتشان بر سر جزایره سه‌گانه از نام جعلی خلیج (عربی) استفاده می‌کنند. جریانی که ریشه در سال‌ها پیش دارد. در دهه 1330 خورشیدی به تحریک انگلیسی‌ها کشورهای عربی این نام جعلی را برای خلیج فارس انتخاب کردند.

در سال 1219 خورشیدی دولت انگلیس، نام دریای بریتانیا را برای خلیج‌فارس به کار بردند اما این نام با اقبال مواجه نشد و آن را رها نمودند. پس از ملی شدن نفت ایران و خلع ید از شرکت‌های انگلیسی و قطع روابط ایران و انگلیس ابتدا نماینده سیاسی انگلیسی مقیم بحرین از سال 1329 (1950 م.) عبارت ساحل عربی را برای منطقه جغرافیایی بخش جنوبی خلیج فارس که متعلق به عرب‌های تحت‌الحمایه انگلیس بود مرسوم ساخت و سپس به مرور کلمه خلیج عربی را جایگزین آن ساخت و سپس این نام را به کل خلیج فارس تعمیم داد.

تا اوایل دهه 1960 درباره نام خلیج‌فارس هیچ‌گونه بحث و جدلی نبوده‌ و در تمام منابع اروپایی و آسیایی و امریکایی، دانشنامه‌ها و نقشه‌های جغرافیایی این کشورها به نام خلیج فارس بیان شده‌ است.

اما اصطلاح «خلیج عربی» برای نخستین بار در دوره تحت قیمومت شیخ‌نشین‌های خلیج‌فارس توسط کارگزاران انگلیس، به‌ویژه یکی از نمایندگان سیاسی انگلیس مقیم در خلیج‌فارس به نام «رودریک اوون» در کتابی به نام «حباب‌های طلایی در خلیج عربی» در سال 1958 نوشت که «من در تمام کتب و نقشه‌های جغرافیایی نامی غیر از خلیج فارس ندیده بودم ولی در چند سال اقامت در سواحل خلیج فارس (بحرین) متوجه شدم که ساکنان ساحل عرب هستند بنابراین ادب حکم می‌کند که این خلیج را عربی بنامیم».

اما عرب‌های حاشیه خلیج‌فارس (شیخ‌نشین‌ها)، هیچ توجهی به پیشینه تاریخی این منطقه ندارند و تمام تحلیلشان مبتنی بر این مسئله است که ساکنان سواحل خلیج‌فارس عموما عرب زبان هستند. البته تمام اعراب این نام را برای خلیج‌فارس نمی‌پسندند، بسیاری از متفکران و روشنفکران دنیای عرب مخصوصا اعراب شمال آفریقا معتقد بر اصالت نام خلیج‌فارس هستند.

در کشورهای عربی شمال آفریقا نویسندگانی هستند که در دفاع از نام خلیج‌فارس مطالبی منتشر کرده‌اند. اما اعراب حاشیه خلیج فارس به دلایل سیاسی نام خلیج‌فارس را به یک بهانه تبدیل کرده‌اند تا به مقابله رسانه‌ای و تبلیغاتی با ایران بپردازند.

اتحادیه عرب از سال ۱۹۶۴ رسماً نام خلیج‌فارس را برای عرب زبانان ممنوع کرده‌ است اما در ایران رسانه‌های گروهی تا سال ۱۳۸۱ در این مورد سکوت کردند و مطبوعات حاضر نبودند پژوهش‌های دفاع از نام خلیج‌فارس را چاپ کنند آنچه منتشر شد، یک جلد اطلس و دو جلد کتاب در تیراژ بسیار اندک بود که دایره کاربرد آن از چند کتابخانه و استاد دانشگاه فراتر نرفت.

اما از سال ۱۳۸۱ با آمدن وب سایت و وبلاگ‌های فارسی رسانه‌های گروهی از انحصار خارج شد و وضعیت تغییر کرد و اولین وبلاگ‌ها و پژوهش‌ها در دفاع از نام خلیج‌فارس منتشر شد موجی ایجاد شد که محافل رسمی مجبور به دنباله‌روی از این موج گردید.

در سال‌های اخیر این روال دامنه‌دارتر گسترده‌تر شده و در هر مراسمی اعم از سیاسی، فرهنگی و ورزشی اعراب حاشیه خلیج‌فارس درباره این نام شیطینت‌هایی را صورت دادند. حتی در برخی مواقع در حضور چهره‌های دولتی رسمی ایرانی نیز بکار می‌برند. آ‌نها فضای اینترنت و فضای مجازی را نیز از این اقدامات خود مصون نگذاشته‌اند.

با گسترش این شیطنت‌ها، دشمنی‌ها و اختلافات، شورای عالی انقلاب فرهنگی برای مقابله با تبلیغات و اقدامات اعراب 10 اردبیهشت را  روز ملی «خلیج فارس» نامگذاری کردند. خلیج فارس سومین خلیج بزرگ جهان است که به خاطر موقعیت جغرافیایی خود در طول تاریخ همواره نامش بر سر زبان‌ها بوده و مردم تمام جهان آن را با نام خلیج‌فارس یا دریای پارس می‌شناسند.

انتهای پیام/

نظر شما
پربیننده ها
آخرین اخبار