داستان‌های کودک و نوجوان دفاع مقدس با بهترین آثار جهان رقابت می‌کنند
«شهرام اقبال‌زاده» نویسنده ادبیات کودک و نوجوان در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، با اشاره به روند فعالیت ناشران در ترجمه آثار خارجی اظهار داشت: مترجمان خوبی داریم که بهترین آثار کشورهای فارسی زبان و غیر فارسی زبان را انتخاب و در کشورمان عرضه می‌کنند، درحالی که در مقابل، ما در زمینه تالیف آثار ادبی سالانه با تعداد بسیار معدودی روبه‌رو هستیم که با آثار ترجمه‌ای قابل مقایسه نیست.
وی حمایت از فرهنگ را خلاصه در شعار دانست و گفت: دو هزار نویسنده خوب در کشورمان وجود دارند که باید شرایط به‌گونه‌ی باشد که این نویسندگان احساس کنند با ورود به عرصه کودک و نوجوان به لحاظ مادی و معنوی تامین خواهند شد؛ چراکه لازم است زندگی یک نویسنده از طریق کار او بچرخد. وقتی زندگی نویسنده از طریق کار او نچرخد، اقبال نویسندگان توانا به تالیف کم می‌شود؛ چون می‌تواند طی سال چند اثر را ترجمه کند.
رمان غربی به نیازهای نوجوانان و کودکان ایرانی پاسخ نمی‌دهد
این نویسنده ادبیات کودک و نوجوان در خصوص مولفه آثار خوب ترجمه‌ی عنوان کرد: رمان‌های غربی هرقدر خوب و آگاهانه انتخاب شده باشند و مولفه‌های فرهنگی را داشته باشند در نهایت خیلی از خلأها و نیازهای نوجوان و کودک ایرانی را جواب نمی‌دهند؛ چون ما در خانه، مدرسه و جامعه دچار مشکلات خاص و ویژه خودمان هستیم و این آثار پاسخگوی این خلأها نیست. محور در سیاست‌های فرهنگی باید تقویت تالیف باشد؛ چون ترجمه به صورت خودجوش انجام می‌شود.
اقبال‌زاده گفت: ناشران سودجویانه به سمت ترجمه آثاری رفته‌اند که به درد دنیا و آخرت آن‌ها نمی‌خورد؛ چراکه مترجم شناختی از اثر ندارد و حتی زبان فارسی و زبان مبدا را نیز به خوبی نمی‌شناسد و به زبان فارسی و فرهنگ کشورمان لطمه می‌زند. مترجم خوب باید ابتدا ادبیات کودک، زبان فارسی و فرهنگ کشورمان را به خوبی بشناسد و بر اساس این شناخت، یک کتاب را برای ترجمه انتخاب کند و اثری را انتخاب کند که خلأیی را پر کند و پاسخگوی بخشی از نیازهای بچه‌های ما باشد.
همواره کمترین بودجه به فرهنگ اختصاص داده شده است
وی افزود: ما برنامه‌های مدون کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت نداریم؛ در عین‌حال جوانان زندگی نویسندگان را می‌بینند که اگر زندگی آن‌ها طوری باشد که معیشت‌شان تامین شود، می‌توانند مورد الگو قرار گیرند. وزارت ارشاد باید برنامه کارشناسان را برای نوشتن و اجرای برنامه‌های ایجابی در زمینه ادبیات کودک و نوجوان به کار گیرد. کانون پرورش فکری کودک و نوجوانان که یک دستگاه وابسته به آموزش و پرورش است با افت بودجه و کاهش عنوان و تیراژ کتاب روبرو شده است؛ چراکه همواره کمترین بودجه به فرهنگ اختصاص داده شده و در این میان ادبیات کودک کم بهره‌ترین است.
این نویسنده ادبیات کودک و نوجوان ادامه داد: صدا و سیمای ما به ادبیات کودک و نوجوان راه نمی‌دهد و عملاً راه را برای ماهواره و شبکه‌های اجتماعی باز می‌کنند درحالی که با برنامه‌های ایجابی می‌توان توجه مخاطب را به برنامه‌های داخلی جلب کرد. دنیای امروز دنیای تبلیغات است و ما امروز از این دنیا عقب هستیم؛ البته تبلیغات با شعار متفاوت است و ما فقط اهل شعار هستیم. کالای فرهنگی را باید در بسته‌بندی‌های شیک و جذاب عرضه و تولیدات را روزآمد کنیم تا ذائقه کودکان را شکل دهیم.
داستان‌های کودک و نوجوان دفاع مقدس با بهترین آثار جهان رقابت می‌کنند
اقبال‌زاده به روند تولید آثار ادبی با موضوع انقلاب اسلامی و دفاع مقدس اشاره و تصریح کرد: وقتی انقلاب شکل گرفت، شماری از نویسندگان خوب جمع شدند که دلبستگی داشتند، اما شناخت درست از مسائل زیبایی‌شناختی و ادبی کودک و نوجوان نداشتند به همین دلیل آثار تولیدی این جریان شعاری شد؛ اما به مرور آثار ادبی خوبی از جنگ و انقلاب نوشتند.
وی با اشاره به کتاب «کوه مرا صدا زد» اثر محمدرضا بایرامی اظهار داشت: این کتاب با اینکه به طور مستقیم به مسائل دینی نپرداخته است، اما وقتی برنده جوایز بین‌المللی شد از نظر محتوایی درباره کتاب نوشته بودند که به خاطر ادبیات دینی، بومی و معنوی این کتاب برگزیده شده است. یعنی اینکه داوران در بافت داستان فضای دینی را لمس کرده بودند و اگر ما بخواهیم شعاری حرف بزنیم، مطلقاً جواب نخواهد داد.
این نویسنده ادبیات کودک و نوجوان تاکید کرد: موفقیت آثار ادبی ما به خاطر شعار نیست و ما اگر در داستان‌هایمان حرف بزنیم، موفق نخواهیم شد؛ این در حالی است که در داستان‌های موفق، بدون اینکه اسمی از صدام به میان آید، مخاطب را متوجه جنایات او کرده‌ایم؛ البته آثار زیادی وجود دارد که نگاه آزادی‌خواهانه داشته و به خوبی ایستادگی و فداکاری‌ها و رشادت‌ها را به نمایش گذاشته است. این آثار گاهی با بهترین آثار جهان رقابت می‌کنند، اما این تعداد آثار کافی نیست؛ چراکه هنوز داستان‌های موفقی در جهان وجود دارد که در جنگ جهانی نوشته شده و همچنان مورد تجدید چاپ قرار می‌گیرد.
انتهای پیام/ 121
