نمایش‌های عاشورایی نیازمند نگاه‌های تازه است
به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، نمایشنامه «مجلس‌نامه‌خوانی شب هزار و دوم» نوشته و کارگردانی «علی رجایی» است که تا شانزدهم شهریور در تماشاخانه سرو اجراخوانی می‌شود. این اثر که حال و هوایی عاشورایی دارد، با قرار دادن محور قرار دادن شخصیت «شهرزاد» به داستان کربلا می‌پردازد. «شهرزاد» به اصرار همسرش، داستان هزار و دومین شب خود را روایت می‌کند و خود نیز از شدت تاثر جان می‌دهد.
ویژگی‌هایی که در این اثر وجود داشت سبب شد تا با نویسنده آن گفت‌وگویی داشته باشیم که در ادامه می‌خوانید:
دفاع‌پرس: متن «مجلس‌نامه‌خوانی شب هزار و دوم» چه زمانی نوشته شد و چرا روی صحنه اجرا نشد؟
متن نمایشنامه «مجلس‌نامه‌خوانی شب هزار و دوم» در سال 1388 نوشته شد. در آن سال وقتی قصد داشتم آن را روی صحنه ببرم متاسفانه متولی‌ای پیدا نمی‌شد. چرا که از آن دسته از کارهایی است که به دلیل موضوع آن بخش خصوصی به آن ورود نمی‌کند. ارگان‌ها یا نهادهای دولتی باید روی آن سرمایه گذاری کند برای به روی صحنه رفتن. به دلیل حجم دکور و نوع لباس‌ها باید بودجه‌ای در اختیار آن قرار داده شود. این نمایشنامه بازیگران خاص خود را می‌طلبد، دوست ندارم برای نقش‌های این متن از سلبریتی‌ها استفاده کنم تا از این طریق به جذب مخاطب برسم. کسی باید این نقش را بازی کند همه مولفه‌های بازیگری را داشته باشد.
دفاع‌پرس: با وجود منابع بسیاری که در تاریخ عاشورا وجود دارد. آثار نمایشی چندان به تحقیق اهمیتی نمی‌دهند و نویسنده متن تنها به شنیده‌ها اکتفا می‌کنند، چرا این همت در هنرمندان نیست تا آثار مرتبط با عاشورا را به دقت مطالعه کنند؟
احساس من این است که اغلب این هنرمندان فقط به ذهنیت خود نسبت به آثار عاشورایی اکتفا می‌کنند، معتقدند که همه آنچه را که می‌خواهیم بگوییم همه دیده و شنیده‌اند. برای همین چندان برای به تحقیق اهمیتی نمی‌دهند این موارد وجود دارد اما باید گفت متاسفانه سیستم به سمتی می‌رود که تمام آثار مرتبط با عاشورا روی دهه اول متمرکز شده‌اند و برنامه‌ای برای سایر ایام سال وجود ندارد. درحالی که همه 12 ماه سال باید حسینی باشد. چرا نباید در باقی ایام سال در حوزه عاشورا تولید محتوا داشته باشیم؟ در ایام منتهی به محرم مدیران فرهنگی به یک باره تصمیم می‌گیرند کاری کنند و برای همین به نویسندگان سفارش کار می‌دهند. نویسندگان هم در فرصت محدودی که دارند و از آنجایی که کار سفارشی است، به تکرار مکررات بسنده می‌کنند. این نویسندگان نیز اغلب مورد حمایت همان مدیران فرهنگی است که به واسطه سلبریتی بودن‌شان نامی دارند.
دفاع‌پرس: متنی که شمت نوشتید خود جوش بود یا به سفارش جای خاصی شکل گرفت؟
متن «مجلس‌نامه‌خوانی ... » کاملا خود جوش بود و مساله سفارشی در میان نبود. بنده این اثر را به سفارش دل خودم نوشتم و سعی کردم عرض ارادتی به مقام امام حسین (ع) داشته باشم و برای همین به دل مخاطب هم می‌نشیند. به نظرم سفارشی بودن یک اثر در آثار مناسبتی معضل بزرگی است که آن را تهدید می‌کند.
دفاع‌پرس: با توجه به آثاری که در ایام محرم روی صحنه می‌روند متاسفانه شاهد این هستیم که نویسنده بر تاریخ تسلط ندارد و گاهی تحریفاتی نیز صورت می‌گیرد. آیا نظارتی در این حوزه صورت نمی‌گیرد تا چنین اتفاقاتی نیفتد؟
اگر من شخصا با قلب و روحم سراغ کاری بروم همه سعی‌ام را می‌کنم تا اثر متفاوتی خلق کنم که وقتی همین کار شکل سفارشی بودن به خود بگیرد، چندان اهمیتی برای آن قائل نیستم. تنها سعی می‌کنم مقام سفارش دهنده را راضی نگه دارم. برای همین نتیجه کار چندان به دل نمی‌نشیند. از طرفی خود نویسنده نیز چندان رغبتی برای مطالعه ندارد. ما برای آنکه کار به‌‌رزوی انجام دهیم باید بهروز باشیم. در کارهای عاشورایی نیازمند این هستیم که از ابعاد دیگری به واقعه کربلا نگاه کنیم و ویژگی‌های تازه‌ای را وارد آن کنیم. این یک سوال اساسی است که چرا نمایشی چون «خورشید کاروان» باید اجرا شود و مورد حمایت قرار بگیرد. اگر برنامه‌ریزی درستی صورت گرفته بود با تعداد بیشتری آثار نمایشی مواجه بودیم برای همین است که کسی رغبت نمی‌کند در خصوص عاشورا کار کند و تنها به تولید کار برای جشنواره فکر می‌کنند که ظاهرا برای آنها سهل‌الوصول است.
دفاع‌پرس: آیا می‌توان به خوانش نمایشنامه‌های عاشورایی در تکایا و هیات‌ها هم فکر کرد؟ چرا که سال‌هاست مردم با تعزیه خود کرده‌اند از این جهت هم می‌شود به اجرا خوانی به عنوان یک شیوه سوگ‌واری هم فکر کرد.
قطعا می‌توان به سمت چنین کارهایی رفت وقتی سوگ‌واری‌ها ما تبدیل عادت شده است. اشعار برخی مداحان نیز تقلیدی از ترانه‌ها مبتذل خواننده‌ای لس‌آنجلسی است باید معارف اهل بیت (ع) را ابزارهای دیگری به مخاطب عرضه کرد. مگر می‌توان گفت عزاداری همین شکل سنتی است ولاغیر، نسل جوان نیازمند نوع دیگری تکریم عاشوراست. ادامه دادن و تعصب روی شکل خاصی از عزاداری نمی‌تواند پاسخ‌گوی ما در این زمانه باشد. من به عنوان کارگردان این آمادگی را دارم که در تکایا مجلس‌نامه‌خوانی کنم و اطمینان دارم که مردم نیز استقبال خواهند کرد. اگر حمایتی صورت بگیرد می‌توانم این اجراخوانی را در طول ماه محرم و صفر ادامه دهم. همچنین اگر فرصتی باشد و سرمایه‌ای فراهم شود دوست دارم که این اثر را روی صحنه ببرم چرا که ویژگی‌ها و ابعاد دیگری نسبت با نمایش‌های عاشورایی در آن وجود دارد.
انتهای پیام/ 161
