80 سال مجاهدت در راه خدا و تبلیغ برای اسلام / شیوه زندگی و رفتارش آموزنده تقوا و پارسایی بود

به گزارش خبرگزاری دفاع مقدس، امروز سالگرد ارتحال آیت الله علی پناه اشتهاردی است. عالم ربانی که مقام معظم رهبری در وصف  وی می فرمایند: او از بندگان صالح خداوند و عالمی مهذب و پاک و برخوردار از سجایای اخلاقی و صلاح و سداد علمی بود.

آیت الله علی پناه اشتهاردی در سال 1301در اشتهارد کرج و در خانواده ای ساده و متدین دیده به جهان گشود. پدر ایشان پیرایشگر و مادر وی خانه دار بود. علی پناه در سن نُه ماهگی پدر خود را از دست داد و مسئولیت تربیت او و سایر فرزندان برعهده مادر وی قرار گرفت. مادر او با تهیه آرد و فروش آن به مردم به امرار معاش می پرداخت و از این طریق روزگار را سپری می نمود.

علی پناه اشتهاردی در سن 6 سالگی به مکتب خانه محله فارچی آباد اشتهارد رفت و درعرض دو سال موفق به روخوانی کامل قرآن کریم شد. وی تا 11سالگی  تحصیلات ابتدایی را ادامه داد و با تشویق روحانی محل، حاج شیخ یحیی تقوی به فراگیری دروس مقدماتی حوزوی روی آورد. او بعد از مدتی برای ادامه تحصیل به قم رفت.

آقای اشتهاردی در خاطرات خود می گوید: " از آنجاییکه نمی خواستم در اشتهارد بمانم روزی به مسجد چال محله رفتم و از خدا خواستم وسیله مهاجرت مرا مهیا نماید. چندی نگذشت که به محل بقعه بی بی سکینه در سلیمان شهریار رفتم و در آنجا برای عده ای از نوجوانان پسری که می خواستند باسواد شوند کلاس درس بازکردم و ماهی 9 تومان حق التعلیم دریافت کردم و مخارج من نیز با آنان بود."

وی ادامه می دهد: پس از سه سال و نیم تدریس با تشویق عده ای از خیرخواهان راهی قم شدم و به مدرسه فیضیه رفتم. آن زمان آقاى صاحب الدارى مدیرمدرسه فیضیه بود. نزدش رفتم تا براى درس خواندن و حجره گرفتن ثبت نام کنم. شناسنامه ام را خواست. زیرا از سوى وزیر فرهنگ رژیم پهلوى اعلام شده بود، کسانى که خدمت نظام نکرده اند نباید پذیرفته شوند شناسنامه ام را به او دادم. پس از نگاه کردن به شناسنامه گفت: شما مشمول (سرباز) هستید و ما مشمول نمى پذیریم.

اشتهاردی در ادامه در کتاب خاطرات خود می نویسد: بعد از اقامت سه روزه در قم به تهران رفتم. در تهران کسى نزدم آمد و گفت: شاگرد مى خواهم. پیش او رفتم تا شاگردى کنم. مدتى کار کردم چون مشترى هاى او بیشتر زن ها بودند، از خدا خواستم کار دیگرى پیدا کنم. دوباره به اشتهارد بازگشتم و دروس حوزوى را نزد حاج شیخ یحیى ادامه دادم تا پهلوى اول (رضاخان) فرار کرد. پس از آن با سفارش برخى از بزرگان و اجازه مادرم به قم رفتم.

آیت الله اشتهاردی در محضر علمای بزرگ و مشهوری همچون حجج اسلام و آیات عظام آقا شیخ مرتضى حائرى، آقا سید صادق شریعتمدارى، آقا شیخ محمد على حائرى کرمانى، آقا شیخ عبدالرزاق قائنى، آقا سید محمدرضا گلپایگانى، آقا سید احمد خوانسارى، علامه سید محمد حسین طباطبائى، آیت الله حاج آقا حسین بروجردى حاضر شد و قبل از رحلت آیت الله بروجردی، در حلقه دروس آیات عظام سید محمدرضا گلپایگانى، سید محمد حجت، سید محمد تقى خوانسارى، سید صدرالدین صدر، امام خمینى و بعد از رحلت آیت الله بروجردى درس اصول شیخ الفقها آیت الله شیخ محمد على اراکى و... حاضر شد.      

شیخ علی پناه اصلانی اشتهاردی فعالیتهای فرهنگی و تبلیغی خویش را از سال 1337 آغاز کرد.آقاى اشتهاردى در دوران جوانى و پس از آن، سالها براى تبلیغ و گاه تدریس به شهرهاى مختلف سفر مى کرد. او بارها براى ارشاد و تبلیغ به زادگاهش اشتهارد مى رفت. سفرهاى تبلیغى زیادى هم به شهرهاى تفرش، ترخوران، زرین شهر و تهران داشته است.

وی براى مدتى در تویسرکان اقامت گزید و با طلاب حوزه آن جا اُنس و الفت خاصی داشت. قریب دو سال ساکن خرم آباد لرستان شد و ضمن تبلیغ و ارشاد، به تدریس کتابهاى درسى براى طلاب حوزه آنجا همت گماشت و در این مدت کار عمده تحقیقات پیرامون کتاب مدارک «العروة الوثقى» را نیز انجام داد.

وی افزون بر ارشاد مردم ، سالیان درازعهده دار کرسی تدریس دروس سطح چون الروضه البهیه، لمعتین و مکاسب بود و در این رهگذر موفق به تربیت تعداد زیادی از طلاب حوزه علمیه قم شد.

درس اخلاق آیت الله اشتهاردی در مدرسه فیضیه بین فضلا و طلاب زبانزد بود و آن عالم ربانی هرشب نماز مغرب و عشاء را در مدرسه فیضیه قم اقامه می کرد. ایشان سالها در ایام تحصیل، شب هاى پنج شنبه، پس از اقامه نماز جماعت مغرب و عشاء، در مدرسه فیضیه و صبح پنجشنبه ها در بیت قدیمى امام خمینى و ایام ماه رمضان در بیت رهبرى ساعتى را به تدریس اخلاق اختصاص داده بود. در این ساعت مشتاقان فراوانى گرد او جمع و از مواعظ، تذکرات اخلاقى و نصایح او بهره مند مى شدند.

آیت الله اشتهاردی انسانی مسئولیت شناس و آگاه به وظیفه بودند و در این رابطه می فرمودند: « کلکم راع و کلکم مسئول عن رعیته، فالامام راع و هو المسئول عن رعیته و الرّجل فی اهله راع و هو مسئول عن رعیته و المراة فی بیت زوجها راعیة و هی مسئولة عن رعیتها و الخادم فی مال سیده راع و هو مسئول عن رعیته و الرجل فی مال ابیه راع و هو مسئول عن رعیته و کلکم راع و کلکم مسئول عن رعیته».

روز قیامت، چراهایی که میپرسند، هریک از اینها، جواب میخواهد. همه باید جوابهایتان را حاضر کنید، چرا چنین کردی و چرا چنین نکردی؟

آیتالله اشتهاردی علیرغم شایستگی علمی، هیچگاه کرسی درس خارج تأسیس نکرد و همچنان به تدریس دروس سطح اشتغال داشت و گفته میشود بیش از 20 دوره کتاب لمعه را تدریس کرده است.
مهمترین اثر مکتوب ایشان یک دوره کتاب فقهی در شرح عروة الوثقی به نام «مدارک العروة» است که در 30 جلد تدوین شده است. درس اخلاق ایشان نیز در بین طلاب مشهور بود.

التعالیم الاخلاقیة، القرآن و العقل، ایضاح الفوائد، رد کتاب شهید جاوید، حکومت انبیاء و ائمه (علیهم السلام)، واجبات مجلس فقها، واجبات مجلس شورى اسلامى و لماذا التغریب از دیگر آثار اوست.

همچنین ایشان به تعلیق و تصحیح کتاب مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان پرداخت که در دوره دوم انتخاب کتاب سال جمهوری اسلامی ایران از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان کتاب سال برگزیده شد.

آیت الله اشتهاردى ازجمله شاگردان امام خمینى بود و با ایشان ارتباط نزدیک داشت. در روزهاى تعطیلى حوزه و هرگاه حوادثى پیش مى آمد، بیشتر به منزل امام مى رفت. وى از آغاز نهضت تا پیروزى انقلاب اسلامى در صحنه هاى گوناگون از امام و نهضت پشتیبانى مى کرد.

 پس از حادثه 15 خرداد ، مرحوم آقا شیخ اسدالله کاشى مبلغى پول براى آقاى اشتهاردى فرستاد تا او به طلابى که از این واقعه آسیب دیده بودند برساند.

وی همچنین برخى از اطلاعیه ها و بیانیه هایى را که از سوى طلاب، فضلا ومدرسین حوزه در حمایت از امام صادر مى شد امضا مى کرد.

 آیت الله اشتهاردى هنگام پاسخ به مسائل شرعى نام امام را با قداست و فتاواى ایشان را با صراحت و بلند نقل مى کرد.

او در سالهاى جنگ تحمیلى و دفاع مقدس به مناطق جنگی اعزام شد و با حضور خود در جمع رزمندگان در شهرهاى اهواز و اندیمشک و محل استقرار لشکر 17 على بن ابى طالب(علیه السلام)، ضمن تشویق و ترغیب رزمندگان به عبادت، با بیان اینکه حضور در جبهه نوعى عبادت است، آنان را موعظه و ارشاد و دراوقات سه گانه نمازجماعت را اقامه می کرد.

سرانجام آیتالله حاج شیخ علیپناه اشتهاردی استاد عالی حوزه علمیه قم در شامگاه تیر 87 و در سن 87 سالگی بین نماز مغرب و عشاء در مدرسه فیضیه قم دچار عارضه قلبی شد و پس از عمری تحقیق و تالیف و تبلیغ معارف مکتب اهل بیت(ع) دارفانی را وداع گفت و به دیدار معبود خود شتافت.

مقام معظم رهبری در پی درگذشت ایشان پیامی صادر نمودند، متن پیام رهبر معظم انقلاب بدین شرح است:

                                   بسم الله الرحمن الرحیم

با تاسف و تاثر خبر درگذشت عالم پارسا و پرهیزگار مرحوم آیت الله آقای حاج شیخ علی پناه اشتهاردی را دریافت کردم. ایشان از بندگان صالح خداوند و عالمی مهذب و پاک و برخوردار از سجایای اخلاقی و صلاح و سداد علمی بودند و نه تنها درس اخلاق ایشان در حوزه علمیه ، که شیوه زندگی و رفتار ایشان نیز آموزنده تقوا و پارسایی محسوب می گشت.

اینجانب فقدان آن عالم ربانی را به علمای اعلام و مراجع عظام و به عموم فضلا و طلاب و ارادتمندان و شاگردان آن مرحوم تسلیت می گویم و رحمت و غفران و فضل الهی را برای وی از خداوند متعال مسئلت می کنم.

سید علی خامنه ای 19/تیرماه/ 87