حفظ برخی از خطوط قرمز در برجام ممکن نبود

به گزارش گروه سایر رسانه های دفاع پرس،نشست خبری "سید عباس عراقچی" معاون وزیر امور خارجه و مذاکره کننده ارشد کشورمان به مناسبت یک سالگی برجام در سالن آمفی تئاتر باشگاه خبرنگاران جوان برگزارشد.

اصلی ترین محور اظهارات عضو ارشد تیم هستهای ایران:

در اجرای برجام بحث تحریم ها و برداشته شدن آن بسیار مهم بود اما خواسته های بزرگتری وجود دارد

نباید برجام را منحصر به رفع تحریم ها کنیم

در فضای کنونی پسابرجام با سوتفاهماتی روبرو هستیم

خواسته ما در طول این ۱۲ سال در یک جمله خلاصه میشود و آن هم «انرژی هسته ای حق مسلم ماست» بود و برجام آن شعار همیشگی را محقق کرد

غنی سازی ما یک روز تعطیل نشد و همین شورای امنیتی که برنامه هسته ای ما را یک روز ممنوع اعلام کرده بود و حتی هواپیماها و کشتی هایی که به سمت ایران میآمدند تفتیش میشداکنون قطعنامه ای صادر می کند که برنامه هسته ای در آن تثبیت می شود

در برجام فقط تحریم های هسته ای برداشته شد و باقی تحریم ها سر جای خود است، در موضوعات غیر هسته ای اجازه مذاکره نداشتیم به همین جهت تحریم های غیر هسته ای باقی مانده است، نمی توان گفت همه تحریم ها برداشته شده است

تعهدات طرف مقابل طبق برجام مبنی بر لغو تحریم ها و تصویب مصوبات جدید و انجام مجوزهای جدید، همگی انجام شده است

تعهدات کاغذی طرف مقابل انجام شده اما در عمل خیر و همچنان نیازمند زمان است

غرب روی کاغذ تعهدات خود را انجام داده اما فضا و شرایط لازم را برای عملی شدن فراهم نکرد

تحریم ها در عمل آثار خود را نشان نداده اما به معنی این نیست که هیچ گشایشی در اقتصاد کشور صورت نگرفته است

مشکلات ساختاری، فرایندی و شیطنت طرف مقابل باعث شده تا تحریم ها کامل لغو نشود

در حوزه انرژی، نفت، صنعت و تجارت به حالت عادی بازگشتیم

در مسئله سوخت هواپیماها تقریبا مشکل حل شده است

بانک های بزرگ بین المللی هنوز وارد کار بانکی با ایران نشده اند

طرف غربی در بعضی قسمت ها فضای مخربی ایجاد کرده است

حوزه مالی و بانکی هنوز به وضعیت مطلوب نرسیده است

FATF ( اتحادیه بین المللی مبارزه با پول شویی) موضوع مذاکرات هسته ای نبود

با FATF اشتراک نظر داریم که باید با منابع مالی تروریست ها برخورد شود و در این زمینه دو قانون مهم را در مجلس تصویب شده است

آمریکایی ها قبول کردند که تحریم فروش هواپیما و تحریم فروش فرش و غذا را بردارند و فقط این سه قلم تحریمی غیر هسته ای بود که لغو شود

استفاده از مبادلات دلاری در کلان خودش هیچ گاه آنچنان که گفته می شود مطلوب جمهوری اسلامی ایران نبوده تا بتواند از سلطه آمریکا رهایی پیدا کند

ما با آمریکا مذاکره نکردیم، با ۶ کشور مذاکره کردیم و هر کدام بخواهند برجام را نقض کنند باید هزینه سیاسی بپردازند

ترامپ یا هر رییس جمهوری برجام را پاره کند ما ان را آتش میزنیم

دشمنان تلاش می کنند آثار برجام خود را نشان ندهد و یا کمتر نشان بدهد

اگر آمریکا مجوز قانونی برای فروش هواپیما را به متقاضیان ندهد نقض صورت گرفته است

در داخل کسانی هستند که از شرایط تحریم رانت ها و بهره های لازم را برده اند

یکی از دستاوردهای فرعی برجام بالا بردن میزان بلوغ و رشد سیاسی است

اجبار دولت به پاسخگویی در کلیت خود امر مبارکی است

بحث سیمان و بتون ترفند آمریکایی بود که ما گرفتارش شدیم، قاطعانه می گویم که تثبیت راکتور اراک از بزرگترین دستاوردهای ما بود

در مذاکرات به ما گفتند به هیچ عنوان اجازه نداریم راکتور اراک را در توافق بیاوریم و از آن به عنوان "اونی که اسمش و نیار" نام می بردند

اینکه در مخزنی که کارایی ندارد بتون ریخته شود با اینکه در کل اراک بتون ریخته شود خیلی تفاوت وجود دارد

از ماله طلایی خنده ام می گیرد

کمیسیون مشترک هفته جاری در وین برگزار می شود

با هر نقض کوچک توافق نقض نخواهد شد مگر نقضی که فاحش باشد

با اطلاع مراجع عالی کشور دو سه مورد خطوط قرمز جا به جا شد

هیچ اصراری نداریم حتما آمریکا آب سنگین ما را بخرد

مشروح نشست خبری

سیدعباس عراقچی در این نشست خبری با بیان اینکه بهتر است در راستای برجام برخی سوء تفاهمها رفع شود گفت: در فضای کنونی با برخی سو تفاهمهایی روبرو هستیم که درباره آن توضیحاتی ارائه شود بهتر است برای ما اجرای برجام نتیجه مذاکرات هستهای و برداشته شدن تحریمها مهم بود و در همه موارد هیچگونه تردیدی وجود ندارد ولی نباید فراموش کنیم که تمامی خواسته ما رفع تحریمها نبود.

وی افزود: ما نباید برجام را فقط به برداشته شدن تحریمها منحصر کنیم ما در راستای مذاکرات با بدعهدیها و عدم اجرای درست آن از سوی کشورهای 1+5 مواجه بودیم .

عراقچی با طرح این سوال که در واقع خواسته اصلی ما در این راستا چه بوده است گفت: مردم ما 10 الی 12 سال در مقابل تحریمها مقاومت کردند و در بحبوحه بحران هستهای ما یک خواستهای داشتیم و باید بدانیم که آن خواسته اصلی چیست اگر دقیقتر این موضوع را متوجه شویم قطعا در ارزیابی مذاکرات و برجام نیز ارزیابی دقیقتری خواهیم داشت.

معاون وزیر امورخارجه کشورمان تصریح کرد: تمام خواستههای ما در طول بحران هستهای در یک جمله و یک شعار خلاصه میشد و آن این بود که انرژی هستهای حق مسلم ماست که میلیونها نفر در سراسر ایران این شعار را فریاد زدند تا این حق را تثبیت کنند موضوع غنیسازی از گذشته بود اما شعار اصلی داشتن حق مسلم این انرژی مطرح شد.

عراقچی با طرح این سوال که آیا در طول مذاکرات هستهای این حق مسلم تثبیت و محقق شد یا خیر؟ اظهار داشت: در کنار موضوع تحریمها توجه به خواسته اصلی ما و ایستادگی برای گرفتن این حق در برجام این امر کاملا محقق شد. شش قدرت بزرگ دنیا و در رأس آنها شورای امنیت حق ما را برای داشتن یک برنامه و صنعت صلح آمیز هستهای با همه ابعاد در قسمتهای حساسش از جمله غنیسازی و آب سنگین اراک بدون آنکه روزی تعطیل یا کنار گذاشته شود پذیرفتند.

وی افزود: ایران یک صنعت هسته ای خواهد داشت که شامل همه ابعاد و زوایای مختلف میشود و قاطع میتوانیم بگوییم که شعار انرژی هسته ای حق مسلم ماست محقق شده است.

عراقچی در ادامه بیان کرد: یک سال از عمر برجام گذشته و دیگر این شعار در بسیاری از مناسبت هایی مانند 22 بهمن و روز قدس از اولویت های ما نیست چون مردم و وجدان جمعی آنها این را پذیرفته است. اما این به معنای مطالبه نکردن حق های دیگرمان نیست.

معاون وزیر امور خارجه در ادامه افزود: دومین سوءتفاهمی که پیش آمده این است که بر اثر برجام فقط تحریم های هسته ای برداشته شده و سایر تحریم ها باقی مانده است و این حرف جدیدی نیست زیرا در مذاکرات هسته ای از ابتدای آن تنها تحریم های متناسب با هسته ای قرار بود برداشته شود ولی بعضی ها میگویند که عراقچی گفته فقط تحریم های هسته ای برداشته میشود و جالب ان که به قدری این مطلب را شنیده ام که به این موضوع شک کردم و زمانی که دقت کردم دریافتم که در تمام گفتگوهایم این موضوع را مطرح کردم.

مذاکره کننده ارشد اظهار داشت: در توافق ژنو که شروع مذاکرات بود در همانجا گفته شده که تحریم های متناسب با هسته ای برداشته می شود و تحریم های غیرهسته ای در جای دیگر اگر نظام صلاح بداند بررسی می شود.

عراقچی ادامه داد: سوءتفاهم بعدی که مطرح شده این است که آیا طرف مذاکره به تعهد خودش عمل کرده یا خیر؟ آنچه که در برجام تعیین شده و بر روی کاغذ بوده لغو شده است و به تعهدات خود بر روی کاغذ عمل کردند که مقام معظم رهبری هم به آن اشاره کردند اما در صحنه عمل این تحریم ها برداشته نشده که یک مقدار آن بستگی به فضا و شرایط داشت و مقدار دیگر آن هم به بدعهدی هایی که در صحنه عمل رخ داد بستگی داشت.

معاون وزیر امور خارجه بیان کرد: طبق برجام کارهایی که بر روی کاغذ باید انجام گیرد صورت گرفت ولی معتقدم که در انجام وظایفشان در صحنه عمل همچنان ایراداتی است که باید رفع کنند و ما به آنها گفته ایم.

مذاکره کننده ارشد کشورمان افزود: چهارمین سوءتفاهمی که مطرح شده این است که ما معتقدیم تحریم هایی که برداشته شده در عمل آثار خودش را نشان نداده و این درست نیست و اما چرا نشان نداده؟ دلایل مختلف دارد اما اینکه گفته می شود هیچ گشایشی در فضاهای اقتصادی کشور صورت نگرفته و خیلی از انتظارات ما برآورده نشده در مقابلش بسیاری دیگر از انتظاراتمان برآورده شده و در اینجا اشاره میکنم به گزارشی که دیروز در مجلس شورای اسلامی به کمیسیون امنیت ملی دادیم و در آن به صورت ریز و مشروح از گشایش هایی که صورت گرفته و هنوز صورت نگرفته و موانعی که وجود دارد و درجایی که مشکلات حل شده و هنوز حل نشده توضیح داده شد.

وی افزود: شورای امنیت موظف بود که همه موارد مربوط به مذاکرات هستهای ایران را شناسایی کند همان شورای امنیتی که شش قطعنامه را علیه برنامه هستهای ما طرح و برنامهمان را ممنوعه اعلام کرده بود و تمامی هواپیماها و کشتیهایی که به سمت ایران میآمدند تفتیش می شد که مبادا قطعه ای وارد کشورمان شود اما همین شورای امنیت قطعنامهای صادر می کند که برنامه هسته ای در آن تثبیت می شود و غنی سازی ما حتی برای یک روز تعطیل نشد.

وی در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا تحریمها کلا رفع شده و تاثیر آن بر زندگی مردم چه زمانی مشخص میشود عنوان داشت: در عمل برای رفع کامل تحریمها زمان لازم است و یکسری مشکلات فرآیندی وجود دارد و بخشی از مسئله، شیطنت طرف مقابل است که باید به صورت موردی بررسی شود.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده ادامه داد: در چهار حوزه مالی و بانک و بیمه، نفت و گاز و پتروشیمی، حمل و نقل و صنعت و تجارت و انرژی باید این موضوع بررسی شود که در حوزههای صنعت و تجارت و حمل و نقل تقریبا به حالت سابق برگشتهایم و در حوزه انرژی پیشرفتهای بسیار خوبی داشتهایم.

معاون وزیر خارجه با بیان اینکه در حوزه انرژی اگر برجام نبود صادرات نفت از یک و نیم بشکه امروز به صفر میرسید عنوان داشت: تلاش بر این است که در آینده تولید نفت به دو میلیون بشکه در روز و بیشتر برسد.

وی تاکید کرد: در حوزه میعانات گازی 35 درصد رشد صادرات داشتهایم و در حوزه بیمه نفتکشها با مدیران صحبت کردیم و مشکل مذکور حل شده و در موضوع عواید نفتی هم 5 میلیارد دلار دریافتی از امارات و 2 میلیارد دلار دریافتی از شرکت شل داشتیم و رفت و آمد کشتیها به روال سابق بازگشته است.

عراقچی با اشاره به اینکه در همه پایتختهای اروپایی به جز یکی دو مورد سوخت هواپیما دریافت میکنیم حال آنکه در گذشته چنین نبود افزود: در حوزه صنعت و تجارت قراردادهایی انجام شده اما سرمایهگذاری یا تاسیس یک کارخانه با مشارکت خارجی زمانبر است.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده ادامه داد: در حوزه مالی و بانکی اگرچه گشایشهای خوبی صورت گرفته اما موضوعی که به عنوان یک واقعیت مطرح است عدم ورود بانکهای بزرگ بینالمللی به حوزه مبادلات است که این به یک فضای برون برجامی بازمیگردد و آمریکاییها کمال سواستفاده را از آن کردهاند.

معاون وزیر خارجه با بیان اینکه آمریکاییها در برخی موارد فضای مخربی را ایجاد کردهاند اظهار داشت: این که بانکهای بزرگ پس از برجام ورود پیدا نکردهاند به این معنا نیست بانکهای کوچک نیامدهاند و ضمنا مدیریت منابع ارزی در دست بانک مرکزی است و شاخصی که در این زمینه مطرح میشود شاخص تخصیص ارز است که به صورت روزانه انجام میشود حال آنکه در گذشته چند ماه طول میکشید تا این روند اتفاق بیافتد.

وی با اشاره به اینکه در حوزه روابط کارگزاری LC دسترسی منابع، مشکلات رفع شده و موضوعاتی هم باقیمانده یادآور شد: به قول یک مسئول بانکی اگر قبل از برجام صد واحد انرژی مصرف میکردیم و 20 واحد نتیجه میگرفتیم امروز این عدد به 60 تا 70 واحد رسیده است.

وی افزود: ما دو قانون به مجلس ارائه دادیم که طبق آن با پولشویی با منابع مالی تروریستها مبارزه کنیم و این دو خواستهای بود که FATF از مدتها پیش از ایران تقاضا کرده بود تا کشورها را از میزان پایبندی به این دو حوزه ردهبندی کند. آنها ما در لیست سیاه قرار دادند چون میگفتند که ایران قوانین لازم با پولشویی را ندارد و ما را به عنوان کشور غیرهمکار معرفی کرده بودند.

عراقچی گفت: در دوران تحریم ها، FATF چندان اهمیتی نداشت و بعد از برداشته شدن تحریم ها این مانع خودش را نشان داد و آنها میگفتند که با ایران و کره شمالی همکاری بانکی نداشته باشیم و برای اینکه بانکهای بزرگ با ایران همکاری داشته باشند باید در این دو حوزه، تحولات و پیشرفت صورت بگیرد.

عضو تیم مذاکره کننده هسته ای ادامه داد: نامه ای وزیر اقتصاد به دبیرخانه FATF نوشت که طبق برنامه، توافق کردند که اجرای FATF منطبق با قانون اساسی کشور ما باشد.

وی در پاسخ به این سوال که چرا در توافق برجام استفاده از سیستم مالی آمریکا اضافه نشده؟ اظهار داشت: این موضوع مطرح بود اما آمریکایی ها آن را قبول نداشتند، استفاده از مبادلات دلاری در حد کلان هیچگاه مطلوب ایران نبوده است چرا که نتیجه آن این است که آنها طبق احکام دادگاه های آمریکایی آنها قادر خواهند بود به اموال ما دسترسی پیدا کنند.

عراقچی افزود: حتی اگر استفاده از U-TURN در برجام مجاز میشد نباید از آن استفاده میکردیم چون با هر دلاری که در آن سیستم استفاده میشد میتوانستند اموال ما را مصادره کنند.باید خودمان را از وابستگی به دلار جدا کنیم و در راستای اقتصاد مقاومتی که تعریف شده حرکت کنیم.

عضو تیم مذاکره کننده هسته ای افزود: هر کدام از 6 کشور که برجام را نقض کند باید هزینه های سیاسی پرداخت کند، ما نگران نقض برجام چه در این دولت و چه در دولت آینده آمریکا نیستیم و خودمان را به هیچ دولتی گره نزدیم، مهم این است که ما برگشت پذیری در برنامه هسته ای را طبق نظر مقام معظم رهبری حفظ کرده ایم و روشن است که برنامه هسته ای ما در کوتاه ترین برهه زمانی به حالت اولیه برگردانده میشود.

وی ادامه داد: اگر دولتی در آمریکا برجام را نقض و این کار را انجام دهد؛ موضوع کاملا مشخص است، همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند هر رئیس جمهوری برجام را پاره کند ما آن را آتش میزنیم. ماهیچ مذاکره دوباره ای با آنها انجام نمیدهیم و آنها نیز به ذهن خودشان این را راه ندهند، چون این سند نهایی است و ما معتقد به آن هستیم و آن را نقض نمیکنیم.

عراقچی در واکنش به سوالی پیرامون بد عهدیها و شیطنتهای طرف غربی به ویژه آمریکا از جمله در ماجرای تصویب طرح مخالفت با خرید آب سنگین کشورمان گفت: آنها بدعهدیها و خباثتهایی در اجرای برجام یا ایجاد کردهاند و یا فضا و شرایط آن را فراهم کردهاند.

معاون وزیر امورخارجه کشورمان با تأکید بر اینکه ما با همه اینها یک به یک مقابله کردیم اظهار داشت: ما توانستیم با پیگیریهایمان برخی مواردی که نقض شد از جمله در حوزه بیمه را رفع کنیم و سعیمان در این است که موارد دیگر نیز رفع شود.

وی با اشاره به اینکه کشورهایی چون رژیم صهیونیستی، برخی از کشورهای منطقه و مشخصا عربستان همه تلاش خود را کردند تا مذاکرات هستهای به نتیجه نرسد، اظهار داشت: آنان به دنبال این بودند که در کنگره آمریکا این مذاکرات تصویب نشود و یا رد شود.

عراقچی افزود: با توجه به اینکه برجام در کنگره آمریکا تصویب شد، دشمنان تمام تلاش خودشان را میکنند تا جمهوری اسلامی ایران از منافع و آثار برجام یا برخوردار نشود یا کمتر برخوردار شود.

معاون وزیر امورخارجه کشورمان با اشاره به قانونی که کنگره آمریکا پیرامون عدم خرید آب سنگین ایران تصویب کرده است، اظهار داشت: آنها محموله اول را از ما خریدند و پول آن را نیز پرداخت کردند.

وی با تأکید بر اینکه بر فرض که آمریکا این کار را انجام دهد(نخریدن آب سنگین) خودشان ضرر میکنند، تصریح کرد: ما به عنوان یک فروشنده آب سنگین در عرصه بینالمللی شناخته شدهایم و این خود یکی دیگر از نشانههای تثبیت و محقق شدن حقمان در انرژی هستهای است.

عراقچی با اشاره به اینکه در هر صورت این کالا در کشورمان میماند اظهار داشت: ما طبق برجام موظف نیستیم که حتما آب سنگینمان را بفروشیم.

معاون وزیر امورخارجه کشورمان ادامه داد: ما میتوانیم آب سنگینمان را برای فروش به بازارهای بینالمللی عرضه کنیم و این کالا خریدارها و مشتریان خودش را در جاهای دیگر دارد.

وی با اشاره به برداشت دو میلیارد دلاری داراییهای کشورمان توسط آمریکا اظهار داشت: طرف آمریکایی با این اقدام خباثت خود را نشان داد.

عراقچی با اشاره به بدعهدیهای دیگر آمریکا از جمله ممنوعیت فروش هواپیما توسط بوئینگ تصریح کرد: رئیس جمهور آمریکا در این باره گفته است که این قانون را وتو خواهد کرد.

معاون وزیر امورخارجه کشورمان با تأکید بر اینکه مسائل داخلی آمریکا و مشکلات بین دولت و کنگره آمریکا به خود آنان مربوط است گفت: آمریکا موظف است که به تعهدات خود در برجام عمل کند و باید مجوز فروش هواپیما را به متقاضیانش بدهد در غیر این صورت نقض برجام صورت گرفته است.

وی تأکید کرد: ما موارد را یک به یک دنبال میکنیم و از هیچ یک از حقوق خود طبق برجام و حتی فراتر از برجام نخواهیم گذشت.

عراقچی در واکنش به سوال مبنی بر اینکه در صورت نقض برجام کشور ما تا چه میزان ضرر میکند؟ اظهار داشت: باید در این باره این مسأله را مدنظر قرار داد که چه کسی برجام را نقض می کند و همچنین چگونه این عمل را انجام می دهد.

معاون وزیر امورخارجه کشورمان با بیان اینکه اگر دولت آمریکا برجام را نقض کند، جامعه بینالمللی به مشروعیت جمهوری اسلامی ایران و بدعهدی آمریکا اذعان خواهد کرد، گفت: اعتقاد بنده این است که نباید داشتههای خودمان در برجام به چند ماده و چند هزار سانتریفیوژ محدود کنیم چرا که این موارد به سرعت میتواند دوباره به جای خودش بازگردد.

وی با تأکید بر اینکه دستاورد و داشته اصلی ما تثبیت حقمان در انرژی هستهای است تصریح کرد: دنیا به این دستاورد ما احترام میگذارد و اگر طرفهای مقابل تعهداتشان را نقض کنند، دنیا به ما بیشتر از گذشته احترام خواهد گذاشت.

عراقچی اظهار داشت: ما باید کمتر نگران مواردی باشیم که به سرعت جایگزین میشود(مثل مسئله سانترفیوژها) و باید نگران تثبیت حقوق خودمان و بازگشتپذیری تحریمها که به شدت پیگیر آن هستیم، باشیم.

معاون وزیر امورخارجه کشورمان ضمن اشاره به موانع داخلی و خارجی اجرای برجام گفت: یکی از موانع جدی اجرای برجام کسانی هستند که در مقابل اجرای درست برجام چه در داخل و چه در خارج حضور دارند. کسانی که با برجام مخالفت میکنند از تحریمها سود میبردند.
وی ادامه داد: افرادی در محافل تندروی آمریکا، اسرائیل و عربستان و همین طور داخل کشور وجود دارند که از رانتهای تحریم استفادههای فراوان میکردند و تدبیرهای مقام معظم رهبری نیز برای جلوگیری از همین موارد بود.

عراقچی ضمن اشاره به ادبیات جدیدی مثل بتن ریزی و مالهکشی که در فضای پس از توافق هسته ای به وجود آمد گفت: یکی از دستاوردهای فرعی برجام این بود که جامعه ما به بلوغ و رشد سیاسی رسید که این دستاورد کمی نیست. این اجبار دولت به پاسخگویی نسبت به عملکرد خود بسیار خوب است. عباراتی همچون بتنریزی و مالهکشی که به کار برده میشود جای تأمل دارد به خصوص بحث سیمان و بتن که ترفندی کاملا آمریکایی بود.

معاون وزیر امورخارجه کشورمان اظهار داشت: بزرگترین دستاورد ما در توافق، تثبیت راکتور آب سنگین اراک بود. در اوایل مذاکرات آمریکاییها حتی حاضر نبودند که در مورد راکتور اراک بحثی به میان بیاید، اما مذاکرات کاری کرد که آن را قبول کنند. آمریکاییها راکتور آب سنگین اراک را راکتور "اونی که اسمش رو نیار" نامیده بودند.

عراقچی تصریح کرد: آمریکا در توافق نهایی راکتور اراک را به رسمیت شناخته و قبول کرد که با 5 قدرت دیگر به پیشرفت آن کمک کند. آنها در مورد راکتور اراک شکست سختی خوردند و به همین دلیل مسأله بتن ریزی در داخل راکتور را کلید زدند که متأسفانه داخل کشور نیز این موضوع روی افکار عمومی تأثیر گذاشت.

وی خاطر نشان کرد: آنچه ما انجام دادیم با توجه به بیانصافیهایی که وجود داشت خوب و راضی کننده بود. اگر نمیخواهیم در راستای منافع کشور به برجام کمک کنیم حداقل تیشه به ریشه برجام و منافع کشور نزنیم.

عراقچی درباره برگزاری کمیسیون مشترک ایران و 5+1 اظهار داشت: سهشنبه همین هفته کمیسیون مشترک برگزار خواهد شد. این کمیسیون با مروری بر ابعاد فنی و تحریمی برجام تلاش میکند در صورت وجود هر گونه مشکل پیش از اینکه این مشکلات تبدیل به مانع اساسی در راستای اجرای برجام شود، آن را مورد رسیدگی قرار دهد.

معاون وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه بحث اصلی ما در کمیسیون مشترکهای گذشته و جلسه پیش رو انجام تعهدات طرف مقابل است، گفت: موارد متعددی از عدم پیشرفت مناسب در رفع تحریمها وجود دارد.طرف مقابل باید شرایطی را ایجاد میکردد اما نکرد. همچنین شرایطی که نباید ایجاد میشد اما ایجاد شد.از این رو به این موارد رسیدگی خواهد شد.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هستهای در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه کدام کشورها به جز روسیه از ایران آب سنگین خریداری میکنند؟ یادآور شد: در رابطه با موضوع آب سنگین باید بگویم از معرفی کشورهای خریداری کننده معذور هستم زیرا این مسئله از جزئیات کاری آژانس است و معمولا مذاکرات تجاری و بینالمللی تا زمانی که به نتیجه نهایی نرسد جزئیات آن اعلام نمیشود.

وی افزوذ: در هر حال مذاکره با کشورهای مختلف هستیم و همانطور که میدانید یکی از کشورهای خریدار آب سنگین کشور روسیه است.

عراقچی در پاسخ به سوالی درباره مشکلات تحصیل دانشجویان در خارج از کشور خاطرنشان کرد: در حوزه دانشجویی و دانشگاهها طبق برجام و قطعنامه 2231 هیچ مانعی برای دانشجویان ایرانی برای تحصیل در خارج از کشور وجود ندارد. در حالی که در قطعنامههای گذشته موانعی برای ایران وجود داشت که در مقابل دانشجویان ایرانی حساسیت به خرج داده میشد و در مورد رشتههای مرتبط با مسئله هستهای مراقبت و حفاظت صورت می گرفت و از تحصیل دانشجویان در این زمینه جلوگیری میشد.

معاون وزیر امور خارجه در ادامه یادآور شد: براساس قطعنامه جدید 2231 این بند به طور کامل حذف شد و هیچ مانعی برای تحصیل دانشجویان ایرانی در خارج از کشور وجود ندارد اما باید بگویم این مسئله همچون مقوله همکاریهای اقتصادی دارای مشکل کوچکی است و آن این است که دانشگاههایی که دانشجویان در آن مشغول به تحصیل هستند مثل بانکها و شرکتهای اقتصادی از موسسات خصوصی محسوب میشوند.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هستهای بیان داشت: دانشگاهها به دستور دولت کاری نمیکنند بلکه خود همانند بانکها پس از رسیدن به نتیجه مشخص تصمیم میگیرند که دانشجوی ایرانی بپذیرند یا خیر. بنابراین آنها مطابق دستور اقدامی را صورت نمیدهند.

عراقچی اظهار داشت:متاسفانه شرایطی از سوی انها ایجاد شد که بانکها و موسسات دانشگاهی تمایلی به همکاری با ایران نداشتند اما ما در حال پیگیری و رسیدگی به این مسئله هستیم.

معاون وزیر امور خارجه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه برخی منتقدان معتقدند هیئت نظارت بر برجام اقدام خاصی را انجام نمیدهد و عراقچی به عنوان عضو این هیئت چشمانش بر روی نقض برجام بسته است گفت: من عضو هیئت نظارت بر برجام نیستم بلکه وزیر امور خارجه از اعضای این هیئت هستند همان طور که میدانید که این هیئت به دستور مقام معظم رهبری طی نامه و شروطی تشکیل شد.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هستهای در ادامه افزود: هیئت نظارت بر اجرای برجام هشت عضو دارد که اعضا با تایید مقام معظم رهبری انتخاب شدند و دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز دبیر این هیئت هستند که وظیفه اطلاعرسانی، تشکیل جلسات و نوع مصوبات را بر عهده دارند.

وی خاطرنشان کرد: تا جایی که اطلاع دارم به اقتضای موضوعات پیش آمده، هیئت تشکیل جلسه داده و در دو یا سه جلسه به دلیل آنکه وزیر امور خارجه در سفر بودند من به جای وی در جلسات شرکت و گزارشهای لازم را ارائه کردم. به نظر بنده هیئت از ساختار مناسبی برخوردار است.

عراقچی با اشاره به مسئولیتهای هیئت نظارت بر اجرای برجام متذکر شد: اگر اقدامی از سوی 5+1 یا هر یک از اعضای آن صورت بگیرد که نقض برجام یا نقض فاحش برجام باشد تدابیر آن بر عهده این هیئت است. مصوبات این هیئت مانند مصوبات شورای عالی امنیت ملی به اطلاع مقام معظم رهبری میرسد.

معاون وزیر امور خارجه در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه خصومت کنگره آمریکا با برجام در سالگرد برجام اتفاق افتاده است نظر شما در این باره چیست؟ خاطرنشان کرد: مسئله خصومت کنگره با برجام از روز اول تا کنون وجود داشته و شاهد تلاشهای مختلف کنگره و دیگران بودیم که برجام را از صدر کنگره عبور ندهند. حتی روز پس از اجرایی شدن برجام با ابتکارات و وضع قوانین مختلفی مواجه بودیم که منافع ایران از برجام کاهش داده شود یا ایران به دوره قبل از برجام برسد.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هستهای با بیان اینکه خصومت کنگره به تنهایی در اجرایی شدن برجام نقش نداشت، متذکر شد: در این حرکت کنگره تنها نبود و دیگرانی در این منطقه و خارج از آن این اقدام را همراهی میکردند.

وی با بیان اینکه آمریکا را مسئول و متعهد به اجرای برجام میدانیم یادآور شد: آمریکا از هر اقدامی که منجر به نقض برجام میشود باید جلوگیری کند. ما به اقدامات کنگره و مکانیزم درونی امریکا توجهی نداریم بنابراین اگر آمریکا نسبت به فروش هواپیمای ایرباس و بوئینگ متعهد است باید به تعهد خود پایبند باشد در غیر این صورت برجام را نقض کرده است.

عراقچی ادامه داد: یکی از مواردی که کنگره صورت داد قانون منع ویزا برای کسانی بود که در طی 5 سال گذشته به ایران سفر کردهاند این از نظر ما نقض تعهدات آمریکا برای اجرای برجام به حساب میآید که بحث مفصلی همان موقع شد و دولت آمریکا آن قسمتی که به ویزاهای اقتصادی مربوط میشد را متوقف کرد.
معاون وزیر امورخارجه کشورمان اظهار داشت: اما قسمت مربوط به ویزاهای گردشگری و ویزای علمی و کسانی که در آنجا ساکن بودند هنوز توسط دولت آمریکا متوقف نشده است.

وی خاطر نشان کرد: این یکی از خواستهها و مطالبات ما است و معتقد هستیم که کنگره آمریکا از این فضا سو استفاده میکند.

عراقچی تصریح کرد: اینکه این موضوع نقض برجام است یا نیست یک بحث است و اینکه اجرای موفق برجام را خدشه دار میکند، یک بحث کاملا روشن از نظر ما است و این از مطالبات ما از دولت آمریکاست.
عراقچی درباره ماده 29 برجام و رفتار مذاکره کنندگان گفت: ما باید واقعیت صحنه را بفهمیم و بر اساس آن عکس العمل انجام دهیم. طرف مقابل روی کاغذ به تعهدات برجامی عمل کرده و در پاسخ به این سوال که آیا روابط بانکی و همکاری های اقتصادی به طور کامل محقق شده یا خیر ؟ باید گفت پاسخ منفی است.

وی با بیان اینکه برای تحقق تعهدات برجامی به زمان نیاز است گفت: اگر سراغ بند 29 برجام برویم میتوان سراغ نقض برجام رفت و اینکه آیا نقض برجام رخ داده یا خیر در هیئت نظارت درباره این توافق تصمیم گیری میشود و عدم بهره مندی کامل ما از لغو تحریم ها عدم همکاری طرف مقابل است.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای درباره اینکه تیم مذاکره کننده از کدام خطوط قرم عبور کرده گفت: حفظ برخی از خطوط قرمز رهبری انقلاب و خطوطی که برای تیم مذاکره کننده ترسیم شده بود، ممکن نبود که ما آن را صادقانه به مراجع عالی نظام و مقام معظم رهبری ابلاغ کردیم.

معاون وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه شاید کسی بتواند بگوید که ما خوب مذاکره نکردیم اما نمیتواند بگوید سرخود کاری کردیم، تصریح کرد: ما نمیتوانیم بگوییم که در هیچ موردی از خط قرمز عبور نکرده ایم بلکه در دو سه مورد از خط قرمز عبور کردیم.

عراقچی گفت: برای مثال خطوط قرمز ما این بود که همه تحریم های کنگره، ریاست جمهوری آمریکا، اتحادیه اروپا و شورای امنیت لغو شود و ما وقتی این موضوع را مطرح کردیم طرف آمریکایی به ما گفت"دستورات لغو تحریم رئیس جمهور قابل انجام بود اما نمیتوان کنگره را مجاب کرد که تحریم ها را لغو کند" و پس از آن ما گفتیم که اگر اینگونه شود توافقی نداریم و دستور بعدی این بود که تحریم های رئیس جمهور، اتحادیه اروپا و شورای امنیت لغو شود و کنگره متوقف شود.

معاون وزیر امورخارجه کشورمان در پاسخ به این سوال که منتقدین از اجرای برجام اطلاعی ندارند و به نظر میرسد که اطلاع رسانی دقیقی درباره کوچکترین معاملات و برداشته شدن تحریمها از سوی تیم هستهای ایران وجود نداشته و برنامه ریزی در این راستا نبوده است ارزیابی شما از این موضوع چیست؟ گفت: تیم مذاکره کننده ایران از ابتدا مذاکرات تا حصول توافق نهایی هم اطلاع رسانی و هم دفاع کرده است.
وی درباره گزارش دبیرکل سازمان ملل در راستای نقض اجرای برجام در کشور گفت: دبیر کل سازمان ملل موظف است هر شش ماه گزارشی به شورای امنیت ارائه دهد اما پیش نویس این گزارش از نظر ما متوازن و متعادل نیست و بخشی از آن جانبدارانه است، دولت آمریکا در سازمان ملل فشار زیادی به دبیر کل آورده است اما قسمتهای مربوط به عدم اجرای مطلوب برجام را در گزارش آورده و از نظر ما مثبت ولی کامل نیست.

عراقچی افزود: در این گزارش به برخی اطلاعات غلط توجه شده و اتهاماتی را به ایران وارد کرده است از جمله بحث آزمایش موشکی، که این موضوع خلاف روح سازنده حاکم بر برجام است که به شدت با آن مخالف هستیم چرا که ما بارها گفتهایم آزمایشات موشکیمان در حیطه صلاحیت قطعنامه 2231 قرار نمیگیرد و حق ندارند که ایران را در این راستا متهم کنند. این سازمان اخیرا نیز ایران را در موضوع ارسال سلاح به یمن متهم کرده بود که همگی خلاف اجرای روح برجام است و حتی مطرح کرده بودند که چرا ایران در نمایشگاه دفاعی عراق شرکت کرده که این ادعاها بیپایه و اساس است.

معاون وزیر امورخارجه کشورمان تأکید کرد: ما همواره اجازه نمیدهیم اشخاص و افرادی که نقشی در برجام نداشتهاند در ن دخالت کنند و در طول مسیر آن فعالیتی داشته باشند.

وی در پاسخ به سوالی دیگری مبنی بر اینکه آقای ولایتی اخیرا گفتهاند که شروط نه گانه رهبری انقلاب در راستای اجرا شدن برجام محقق نشده است، ارزیابی شما از این سخنان چیست؟ گفت: عمده صحبتهای وی مربوط به خطوط قرمز میشد، بعضی از این نه بند به قبل از اجرایی شدن برجام مربوط می شد و به نوعی شرط اجرایی شدن برجام بود. به نظر من همه بندهای 9 گانه محقق شده است که اگر غیر از آن بود برجام اجرایی نمیشد و برخی از شروط ایشان نیز مربوط به بعد از اجرایی شدن برجام بود که مربوط به مراقبتها و دقتها میشد که اگر تحریمهای جدیدی به وجود بیاید با آنها مقابله کنیم که مقید بودیم همه آن موارد را رعایت کنیم و اگر نکتهای وجود داشته باشد هیئت نظارت آن را بررسی خواهد کرد.

عراقچی بار دیگر درباره خرید آب سنگین اراک از سوی آمریکا و دیگر کشورها گفت: ما هیچ اصراری نداریم که آمریکا و یا هر کشور دیگری آب سنگین را بخرد اما موظفیم که برای فروش، آن را عرضه کنیم و اگر مشتری پیدا شود از آن استقبال میکنیم. ما کارخانه تولید آب سنگین را داریم که این کارخانه سالی 25 تن تولیدی دارد و الان نیاز اصلی ما به آب سنگین وقتی است که آب سنگین اراک راه اندازی شود و در این مقطع حدود 100 الی 130 تن ذخیره داریم و البته مقدار نیاز آزمایشی و معمولی ما زیر یک تن است.

معاون وزیر امورخارجه کشورمان افزود: هر عقل سلیمی میگوید که باید محصولش را به بازار بینالمللی عرضه کند و این دلیلی است برای شناسایی ایران که یک تولیدکننده آب سنگین است و اگر کسانی برای خرید بیایند ما آماده مذاکره هستیم تا به آنان بفروشیم و مشتری در زمانش میآید. منعی برای فروش آب سنگین به آمریکا نداریم مگر اینکه خودشان مانعی ایجاد کند.

وی درباره دسترسی بانک مرکزی به اموال مسروق شده گفت: طبق برجام همه اموالی که بانک مرکزی در خارج از کشور داشته همگی آزاد شد و دسترسی بانک به آنها برقرار است و قادر به مدیریت ارزها در خارج از کشور است.

عراقچی تصریح کرد: ممکن است در یک حساب خاص در هنگام انتقال پول روابط دو طرف تنظیم نشده باشد و این کار انجام نشود و یا ممکن است تبدیل ارزی در یک کشور با مشکل روبرو شود و این به معنای فریز بودن اموال ایران در خارج از کشور نیست.

معاون وزیر امورخارجه کشورمان افزود: خاطرتان است که وزیر امور خارجه آمریکا قبلا گفته بود فقط سه میلیارد ریال آزاد شده است حتما وی آن 30 میلیاردی که در چین داشتیم را لحاظ نکرد که این رقم پول سپردهمان است که در آن کشور همچنان قرار دارد.

وی در پایان خاطر نشان کرد: ما تمام مشکلات فنی را در این راستا پیگیری کردهایم و به لحاظ قانونی و کلی دسترسی به اموال ایران قابل مدیریت است، گزارشهای دقیق را باید فقط از بانک مرکزی خود دریافت کنیم، گشایش انجام شده اما همچنان از وضع مطلوب فاصله داریم ولی از کارهایی که آمریکاییها و اروپاییها انجام میدهند در این راستا نمیگذریم و پیگیر همه موارد هستیم.
منبع : باشگاه خبرنگاران جوان