نقش تعیین‌کننده «جهاد سازندگی» در عملیات «فتح‌المبین»
به گزارش خبرنگار حماسه و جهاد دفاع‌پرس، حماسه‌ها و پیروزی‌های رزمندگان در دوران دفاع مقدس، مدیون فکر، پژوهش و ابتکار نخبگان و مهندسان این سرزمین در کنار توکل و توسل آن‌ها بود که موجب شد تا پس از هشت سال، دشمنی که از جانب ابرقدرت‌های جهان، پشتیبانی مالی و تسلیحاتی می‌شد، ناامید به مرز‌های خود بازگردد؛ دشمنی که با بهره‌گیری از تجهیزات تخصصی و تجربه‌های مشاورین نظامی کشور‌های غربی و شرقی، در ابندای جنگ، فکر فتح یک‌هفته‌ای تهران را در سر می‌پروراند.
«جهاد سازندگى» یکی از ارکان کلیدی در دوران جنگ تحمیلی است که اقدامات بی‌بدیل آن در این دوران با بهره‌گیری از فکر، پژوهش و ابتکار نخبگان و مهندسان این سرزمین برای پشتیبانی از جنگ، در افکار عمومی تا حد زیادی مغفول مانده است؛ این درحالی است که اگر فعالیت‌های «جهاد سازندگی» نبود، هیچ‌یک از پیروزی‌های دوران دفاع مقدس به‌دست نمی‌آمد؛ چراکه ساخت سنگرها، خاکریزها، پل‌ها، جاده‌ها و... برعهده رزمندگان «جهاد سازندگی» بود.
عملیات «فتح‌المبین» یکی از عملیات‌های پیروزمندانه دوران هشت سال دفاع مقدس است که در آن رزمندگان جهاد سازندگی نیز همانند دیگر رزمندگان اسلام، در به‌دست آمدن این پیروزی بزرگ نقش موثری ایفا کردند؛ اما پیش از آن‌که بخواهیم به تشریح اقدامات رزمندگان جهاد سازندگی در عملیات «فتح‌المبین» بپردازیم، جهت روش شدن عظمت کارهاى انجام‌شده و حساسیت آن‌ها، ابتدا به مروری کوتاه بر روند این عملیات خواهیم پرداخت.
طرح‌ریزى عملیات «فتح‌المبین» از اواسط آبان سال ۱۳۶۰ آغاز شده بود؛ اما به‌علت آماده نبودن شرایط، این عملیات به فروردین سال ۱۳۶۱ موکول شد؛ بنابراین عملیات «فتح‌المبین» ساعت ۳۰ دقیقه بامداد روز دوشنبه دوم فروردین سال ۱۳۶۱ با رمز مبارک «یا زهرا (س)» آغاز شد.
عملیات «فتح‌المبین» در منطقه عملیاتی به‌وسعت حدود ۲۵۰۰ کیلومتر مربع، در جبهه جنوب و منطقه غرب کرخه و غرب شوش و دزفول با هدف تصرف ارتفاعات منطقه عملیاتى به‌منظور آزادسازى بخش وسیعى از جنوب غربى میهن اسلامى انجام گرفت و بنا به نظر بسیارى از کارشناسان و فرماندهان جنگ، این عملیات به‌لحاظ موقعیت خاص منطقه استراتژیک آن و نیز حجم وسیع عملیات و اثربخشى مهم آن در روند و آینده دفاع مقدس، نقطه عطف جنگ تحمیلى به‌شمار مى‌رود.
از نتایج مهم عملیات پیروزمندانه «فتح‌المبین» مى‌توان به‌طور خلاصه به بازپس‌گیرى ۲ هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع از خاک کشورمان از اشغال دشمن متجاوز و همچنین آزادسازى جاده مهم و استراتژیک دزفول تا دهلران و تصرف چاه‌هاى نفتی ابوغریب در ارتفاعات تینه و نیز به اسارت گرفتن بیش از ۱۵ هزار سرباز و افسران دشمن توسط رزمندگان کشورمان اشاره کرد.
اقدامات مهندسى رزمى جهاد سازندگی در عملیات «فتح‌المبین»
پیش از عملیات فتح‌المبین، به‌دنبال عملیات پیروزمندانه «طریق‌القدس» و آزادى بستان و تجربیات گران‌بهایى که از نقطه‌نظر نظامى و مهندسى حاصل شد و با مشخص شدن منطقه غرب دزفول براى عملیات آینده، کلیه نیروهاى رزمى مهندسى جهاد سازندگى براى انجام خدمات لازم، به این منطقه بسیج شدند.
از آن‌جا که فرصت مناسب و لازم در اختیار بود و مسئولیت مهندسى نیز به‌طور رسمى و کتبى به جهاد سازندگى واگذار شده بود، به‌لحاظ وسعت منطقه عملیاتى و کثرت نیروهاى مهندسى شرکت‌کننده، فعالیت‌هاى بسیار گسترده و معجزه‌آسایى صورت‌گرفت که نقش اساسى و تعیین‌کننده‌ای در به‌دست آوردن پیروزی‌ها داشت.
با شروع عملیات پیروزمندانه «فتح‌المبین»، ۱۰ ستاد مهندسى رزمى جهاد که هرکدام در سطح خدمات مهندسى یک لشکر عمل کردند و با بیش از ۵ هزار و ۵۰۰ نفر جهادگر توانستند هزاران فعالیت متنوعی را انجام دهند. از جمله:
- احداث و ترمیم بیش از ۹۱۰ کیلومتر جاده عملیاتى و تدارکاتى و ارتباطى
- احداث ۴۹۲ کیلومتر خاکریز
- احداث ۱۳۰ دهنه پل کوچک و بزرگ (از جمله یک دهنه پل شبکه‌اى به طول ۲۰۰ متر در محور شوش
- احداث بیش از ۲۳ هزار و ۴۰۰ مورد انواع سنگرهاى انفرادى، اجتماعى و ماشین‌آلات و ...
- احداث ۱۳ باند هلی‌کوپتر
- احداث و راه‌اندازى ۲ سایت موشکى (زمین به هوا) و نصب تمام سنگرها و دیگر استحکامات مورد نیاز آن.
- احداث و راه‌اندازى ۲ قرارگاه فرماندهى و نصب ۱۴ سنگر بتونى بزرگ در این قرارگاه‌ها.
- احداث پنج مقر توپخانه با سکوهاى آتش و سنگرها و استحکامات موردنیاز
- احداث و بهره‌بردارى از پنج حلقه چاه عمیق و نیمه‌عمیق
- احداث و بهره‌بردارى از ۱۱ واحد اورژانس صحرایى
- راه‌اندازى بیمارستان شوش و افزایش ظرفیت آن از ۱۷ به ۷۰ تخت‌خواب
- نصب ۵۰ دستگاه ژنراتور جهت رفع نیازمندی‌هاى رزمندگان اسلام
- توزیع بیش از ۲۰ هزار بلوک سیمانی جهت احداث سنگر در خطوط مختلف عملیات
- احداث ۱۶ باب حمام صحرایى
فعالیت‌های موثر جهاد سازندگی در عملیات «فتح‌المبین»
نگاهی به منظقه عملیاتی «فتح‌المبین» نشان می‌دهد که دشمن در غرب کرخه از مقابل با احداث کانال‌ها و میادین مین و استحکامات دفاعى، خود را براى همه‌گونه حمله‌اى آماده کرده بود و جناحین نیروهاى دشمن از یک طرف به یک سلسله ارتفاعات متکى بود که در جهت شرقى غربى تا ارتفاعات مرتفع پا علم و دالپرى و تى شکن امتداد یافته بود. وضعیت این منطقه از نظر وجود دره‌ها و تپه‌هاى صخره‌اى مرتفع به‌گونه‌اى بود که دشمن به‌خصوص در منطقه دالپرى امکان هیچ‌گونه تهاجمى را نمی‌داد و مراکز فرماندهى خود را در عمق نیرو‌ها در «عین خوش» مستقر کرده بود. در جناح جنوبی نیروهاى دشمن متکى به ارتفاعات میشداغ و تپه‌هاى رملى پشت آن بود که در آن‌جا نیز تهاجمات نیروهاى اسلام رl سخت می‌کرد؛ بنابراین جهاد سازندگی دست به فعالیت‌های زیر زد:
۱. ایجاد شبکه گسترده راه از «پا علم» به طرف ارتفاعات دالپرى و تى‌شکن
این شبکه با طول بیش از ۲۰۰ کیلومتر به‌لحاظ این‌که در دل ارتفاعات و در میان دره‌ها و رودخانه‌ها قرار داشت، با بیش از ۷۰ دهنه پل، از یک‌مترى تا ۴۰ مترى احداث شد که امکان ترابرى و نفوذ نیروهاى اسلام را به پشت نیروهاى دشمن و بالاى سر مرکز فرماندهى دشمن ممکن ساخت و اهمیت ویژه‌اى در کسب پیروزی‌ها داشت. این کار طاقت‌فرسا که بیشتر به معجزه شبیه بود، در نهایت رعایت مسائل امنیتى از جمله ندادن مرخصى به نیرو‌ها و حمل و نقل آن‌ها به‌نحوى که امکان رد و بدل هیچ‌گونه اطلاعاتى ممکن نباشد، در حداقل زمان ممکن و با کار شبانه‌روزى صورت گرفت.
۲. جاده رقابیه به زلیجان (جاده کاظمین)
این جاده در شرایطى از دل ارتفاعات سنگى میشداغ و از میان تپه‌هاى رملى به‌طول ۲۰ کیلومتر در کمتر از یک ماه احداث شد که امکان ترابرى و نفوذ نیروهاى اسلام را به پشت تنگه رقابیه یعنى عمق دشمن و پشت جبهه آن‌ها و مجاورت مرکز فرماندهى دشمن فراهم آورد.
۳. ساخت جاده‌ها براى ارتباط نیرو‌ها در یک جبهه گسترده
براى ارتباط نیرو‌ها در یک جبهه گسترده، از «دالپرى» و «دشت عباس» تا محور «کرخه» و از آن‌جا تا «شوش» و «رقابیه»، کار مهندسى عظیمى انجام گرفت که در طول نزدیک به ۶ ماه حدود هزار کیلومتر جاده احداث شد و با نام‌هاى زیبایى همچون «عاشورا»، «نجف»، «کربلا»، «امام خمینى»، «شهید بهشتى» و سایر شهدا نامگذارى شد.
۴. گشودن جبهه‌هاى جدید و احداث خاکریزهاى متعدد براى اتصال آن‌ها
هرچند در کل عملیات «فتح‌المبین» نزدیک به ۵۰۰ کیلومتر خاکریز احداث شد؛ اما بایستی گفت که قسمت اعظم کار مربوط به قبل از عملیات است که در شهرهاى «شوش» تا «رقابیه» جبهه‌هایى جدید گشوده و به هم متصل شدند و نیرو‌ها براى عملیات در آن‌ها مسقر شدند. این کار در یک شرایط بسیار سخت مثلاً در جبهه «شوش» آن‌هم در تاریکى شب و زیر آتش شدید دشمن صورت گرفت.
۵. احداث اورژانس برای نجات جان مجروحان
جهاد سازندگی برای عملیات «فتح‌المبین» ۱۰ اورژانس ایجاد کرد؛ اما نمی‌توان با ذکر این موضوع اهمیت و نقش آن‌ها را بیان کرد؛ چراکه رزمندگان جهاد سازندگی در خطوط مقدم کلیه جبهه‌هاى «فتح‌المبین» یک ابتکار نو و خارق‌العاده به‌کار گرفته و اورژانس‌هایى با سقف بتنى و با ابعاد ۱۵*۸ با آب لوله‌کشى و برق احداث کردند؛ کارى که حقیقاً در نجات جان مجروحان و انجام خدمات لازم قبل از انتقال به بیمارستان‌ها که در فاصله بسیار دورى از جبهه بودند، نقش تعیین‌کننده‌ای داشت.
۶. پشتیبانى مادى و معنوى رزمندگان
علاوه بر اقدامات مؤثر فوق که کاملاً برجسته و مشخص و تعیین‌کننده بودند، اقدامات دیگرى صورت گرفته که در تجهیز و تدارک رزمندگان و پشتیبانى مادى و معنوى از آن‌ها نقش بسیار داشته‌اند؛ از جمله:
- ایجاد تعمیرگاه‌هاى ثابت در کلیه جبهه‌ها و اعزام واحدهاى سیار به خطوط مقدم.
- ایجاد ۱۴ حمام صحرایى از شش الى ۱۲ دوش در دل جبهه‌ها که در آن شرایط سخت مورد استقبال خیل عظیمی از رزمندگان قرار گرفت.
- تدارکات رزمندگان در کلیه جبهه‌ها و خطوط مقدم با استفاده از هدایاى مردمى.
- آب‌رسانى و شربت‌رسانى و بالاخره کارهاى تبلیغاتى بسیار گسترده از قبیل ایجاد مساجد و حسینیه‌ها، اعزام گروه‌هاى تبلیغاتى و ارسال کتاب و روزنامه و...
انتهای پیام/ 113
