خبرنگاری جنگ!
گروه دفاعی امنیتی دفاع‌پرس- علی حیدری؛ اگر سنت‌شکنی کنیم و سخن آخر را اول بگوییم، باید گفت که «خبرنگاری شغل نیست»؛ به عبارت دیگر کار خبر و خبررسانی، علم - هنری است که از جنبه‌های گوناگون دارای ویژگی‌ها و اقتضائاتی است که آن را از کار‌های دیگر متمایز می‌کند و در یک جمله می‌توان گفت که خبرنگار دارای روح پرسشگر و حقیقت‌جو است که همه مساعی خود را صرف کسب اطلاعات و کشف حقایق می‌کند تا در پرتو آن افکار و اذهان تشنه حقیقت را سیراب کند. خبرنگاران در واقع سمبل و نماینده آحاد جامعه هستند که با همت، پشتکار، تلاش بی‌وقفه به رسالت‌شان که آگاهی‌بخشی و روشنگری است، می‌پردازند.
این را به عنوان مقدمه بپذیریم و در ادامه در باب «خبرنگاری جنگ» که می‌توان آن را شعبه‌ای از «خبرنگاری بحران» قلمداد کرد، به نکاتی اشاره کنیم.
انسان‌ها به‌طور طبیعی همواره با بحران‌های طبیعی و غیرطبیعی مواجه‌اند که این بحران‌ها می‌توانند آسیب‌ها و مخاطراتی را برای جامعه پدید بیاورند؛ بحران‌هایی که مدیریت و نوع مواجهه با آن‌ها نیازمند اقدامات متنوعی است. یکی از این اقدامات، نوع اطلاع رسانی و پوشش خبری است که اگر بر مبنای اصول حرفه‌ای و با توجه به شرایط و اقتضائات باشد، تا حد زیادی می‌تواند در آرامش روانی جامعه موثر واقع شود و به تاب‌آوری اجتماعی برای مقابله با بحران‌ها کمک نماید.
به جرات می‌توان گفت که خبرنگاری جنگ، بازنمایی و گزارش میدانی شدیدترین بحران‌هاست که به‌واسطه برخورد دو جبهه و قدرت نظامی در سطحی از جغرافیای طبیعی و انسانی شکل می‌گیرد. خبرنگار جنگی جان خود را به خطر می‌اندازند تا به‌عنوان دیده بینای افکار عمومی در دل آتش و خون حضور پیدا کند و گوشه‌ای از واقعیت‌های میدانی را بابیان، قلم و دوربین خود به تصویر بکشد.
خبرنگار جنگی در کنار ویژگی‌های خبرنگاری مثل؛ ذوق و استعداد، تخصص، سرعت و دقت، حس کنجکاوی و حقیقت‌جویی و مسئولیت اجتماعی، باید شجاعت و شهامت ورود به میدان جنگ و درگیری را داشته باشد و از نقطه نهایی برخورد گزارش‌هایی مستند تهیه کرده و به مخاطبان خود ارسال کند.
نقش خبرنگاران جنگی در گزارش صحنه منازعه بسیار مهم بوده و می‌تواند تصویر ذهنی مخاطبان را از فاصله فرسنگ‌ها با میدان جنگ شکل بدهد و از گزارشگری صرف پا را فراتر بگذارد و فریاد طرف مورد ظلم و تهاجم قرار گرفته را به گوش جهانیان برساند.
تجربه تاریخی نشان می‌دهد نقش خبرنگاران جنگی در انتشار واقعیت‌های جنگ ویتنام آنقدر اثرگذار بود که حتی مردم آمریکا را از نظامیان خودشان به شدت متنفر کرد و پنتاگون سال‌ها تلاش کرد تا با ساخت فیلم‌های هالیوودی متعدد و هزینه‌های هنگفت، تنفر عمومی ایجاد شده را از بین ببرد.
دفاع مقدس هشت ساله ملت ایران در برابر جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق با پشتیبانی قدرت‌های بزرگ جهان هم میدان عملی برای ایفای نقش خبرنگارانی بود که به مسئولیت اجتماعی خود در قبال مردم و کشورشان عمل کردند و تعدادی از آن‌ها هم به فیض شهادت و جانبازی نائل شدند. ماحصل حضور شجاعانه این خبرنگاران در میادین مختلف جنگ، مجموعه ارزشمندی از گزارش‌ها، اخبار، تصاویر و فیلم‌هایی است که پس از گذشت بیش از ۳۰ سال از پایان جنگ، مانند گنجینه‌ای پرب‌ها نمایانگر گوشه‌ای از مجاهدت‌های فراوان رزمندگان اسلام و پشیبانی ملت بزرگ ایران در آن برهه تاریخی از انقلاب اسلامی است.
پس از پایان دفاع مقدس نیز حضور خبرنگاران در مناطق بحرانی و درگیر جنگ از افغانستان، عراق، لبنان، فلسطین، سوریه و در سال‌های اخیر در جبهه مقاومت، برای گزارش صحنه جنگ و درگیری بین گروه‌های تروریستی و مردم سوری، عراق و رزمندگان مقاومت و ثبت ظلم بزرگی بود که با پشتیبانی نظام سلطه و صهیونیسم بین‌الملل بر ملت‌های مسلمان منطقه می‌رفت. شاید اگر نقش و جایگاه رسانه و حضور شجاعانه خبرنگاران نبود، واقعیت صحنه طور دیگری نمایانده می‌شد.
اما پایان سخن اینکه به موضوع خبرنگاری جنگ توجه لازم صورت نگرفته و امروز این حوزه نیازمند اهتمام بیشتری است. ضروری است با توجه به اصول علمی و حرفه‌ای رسانه نسبت به بازتعریف خبرنگاری جنگ، شاخصه‌های خبرنگار جنگ، نحوه آموزش و تربیت خبرنگاران جنگ و باید و نباید‌های خبرنگاری جنگ پرداخته شود و خبرنگارانی با انگیزه و توانمند این مسیر را ادامه دهند؛ البته به امید روزی که دیگر هیچ جنگی در جهان اتفاق نیفتد.
انتهای پیام/ 231
