روایت تقابل انجمن‌های مهندسی اروپا با مهندسی رزمی ایران در عملیات «خیبر»
«مهدی مزرجی» پیشکسوت مهندسی رزمی در جهاد سازندگی خراسان و از طراحان پل خیبر در گفت‌وگو با خبرنگار دفاع‌پرس در مشهد به تشریح جوانب مختلف مجاهدت طراحان مهندسی رزمی جهاد سازندگی در جریان پروژه ساخت پل خیبر پرداخت و اظهار داشت: عملیات خیبر بنا بود تا در منطقه هورالعظیم اجرا شود و این منطقه به دلیل همجواری با رودخانه‌های بزرگی همچون دجله و کرخه، در واقع یک باتلاق در مقیاس بسیار وسیع بود.
وی افزود: به دلیل مشکلات توپولوژی این منطقه، دشمن به هیچ عنوان تصور نمی‌کرد که رزمندگان ایرانی بخواهند از این بخش عملیات انجام دهند زیرا اساساً هیچ یگانی نمی‌توانست در نیزارهای هورالعظیم با آبگیرهایی به عمق ۴ الی ۶ متر وارد درگیری شود.
مزرجی گفت: شاید تابهحال کمتر به این موضوع توجه شده باشد اما بعثی‌ها که ایجاد موانع طبیعی و استحکامات دست‌ساخته را به‌عنوان تاکتیک اصلی حفظ متصرفات خود در دستور کار داشتند و از یکسو با میدان‌ها وسیع مین و سیم‌خاردار و از سوی دیگر با رهاسازی آب رودخانه‌ها در مناطق و ایجاد آبگیرهای مصنوعی، همواره تلاش داشتند تا از پیشروی رزمندگان ما جلوگیری کنند، از منطقه هورالعظیم اطمینان داشتند چراکه این منطقه به‌صورت طبیعی به‌اندازه کافی صعب‌العبور بود و به‌هیچ عنوان امکان انجام درگیری وسیع نظامی در آن وجود نداشت.
این پیشکسوت جهاد سازندگی با تأکید بر اینکه نباید ساخت پل خیبر را محدود به یک یگان عملیاتی خاص دانست، خاطرنشان کرد: پل خیبر نقش بسیار مهمی در تحقق اهداف عملیات داشت و در واقع تحت کنترل درآوردن جاده العماره، در اختیار گرفتن فاو و ایجاد دسترسی به منطقه تیررس بصره، همه درگرو وجود این پل و جابجایی به‌موقع نیروها بود.
وی ادامه داد: گرچه نمی‌توان نقش مهندس بهروز پورشریفی و مهندسی رزمی جهاد سازندگی را در طراحی، ساخت و اجرای این پل نادیده گرفت اما من قائل به این هستم که نباید عملیات پل خیبر را منحصر در یک مجموعه یا گروه خاص دانست و یگان‌های مختلفی همچون قرارگاه لشکر ۷۷ پیروز ثامن‌الائمه (ع)، سپاه پاسداران و نیروی زمینی ارتش در جریان پروژه تقریباً ۸۰ روزه طراحی و ساخت نقش داشتند.
مزرجی در پاسخ به سؤالی درباره علت غافلگیرشدن بعثی‌ها از اجرای این طرح علیرغم عظمت و پیچیدگی‌های فنی آن تصریح کرد: عملیات اطلاعاتی و حفاظتی بسیار پیچیده‌تری در جریان نصب قطعات پل خیبر اجرا شد که عمدتاً نسبت به آن بی‌توجهی می‌شود. گروه‌های ارزیاب با کارشناسی دقیق شرایط آب و هوایی و ارائه پیش‌بینی‌های هواشناسی، عملیات نصب قطعات از پیش‌ساخته پل را در ایامی انجام می‌دادند که شب‌ها در تاریکی مطلق و روزها در هوای ابری انجام شود و حتی حملات نامنظم دیگری از بخش‌های مختلف انجام می‌شد تا توجه دشمن معطوف به منطقه هورالعظیم نباشد.
وی تأکید کرد: مهندسی رزمی یک‌بار این پروژه را به‌طور کامل در مجموعه آبی آزادی در تهران انجام داد و تمام نقاط ضعف و جوانب فنی آن را آزمایش و رفع کرد. تیرآهن‌های دوقلو در بالا و پایین، بالشتک‌های پروفیل و فایبرگلاس به همراه پوشش روغنی در وسط و ورقه‌های ۱۰ میلی‌متری به‌عنوان پوشش، ساختاری بود که به‌طور دقیق از قبل طراحی شده و ارزیابی‌های مهندسی آن انجام شده بود.
این پیشکسوت جهاد سازندگی گفت: تابهحال به این موضوع اشاره نشده است اما حقیقتاً یک جنگ مهندسی پنهان در جریان عملیات خیبر برقرار بود که یک‌طرف آن مهندسی رزمی ایران و طرف دیگر گروه‌های آنالیز و مهندسی اروپایی در جبهه بعثی‌ها بودند. وقتی پل خیبر ساخته و نصب شد، انجمن‌های مهندسی اروپایی به کمک بعثی‌ها آمدند و آبگیرهای هورالعظیم را با رهاسازی حجم عظیمی بنزین آلوده کردند که این بنزین به دلیل چگالی کمتر روی آب باقی می‌ماند و فایبرگلاس پل را دچار خوردگی می‌کرد که درنتیجه آن، بدنه آهنی پل باقی می‌ماند و زیر آب می‌رفت.
وی افزود: از قبل حتی راهکارهای عراق برای تخریب پل را هم ارزیابی کرده بودیم و از بمباران گرفته تا اقدامات پدافندی شیمیایی، برای هر اقدام بعثی‌ها، راهکار پاسخ آن را در نظر داشتیم. هنگامی‌که هورالعظیم به پیشنهاد گروه‌های مهندسی شیمی اروپایی به بنزین آلوده شد، ما هم عملیات احداث بزرگراه سیدالشهدا (ع) را با خاک‌ریزی در باتلاق‌ها و اشباع آن‌ها آغاز کردیم تا راه ثانویه‌ای به طول حدود ۱۵ کیلومتر و عرض ۱۸ متر برای تردد تجهیزات سنگین و نفرات وجود داشته باشد.
مزرجی در انتها تصریح کرد: هرکس ادعا کنند که تدابیر فرماندهان دفاع مقدس مبتنی بر تصمیمات آنی و فکر نشده بوده است، مشخصاً هیچ تجربه‌ای از حضور میدانی در عملیات‌ها ندارد چراکه تمهیدات پیچیده و سنجش جوانب عملیات در پروژه پل خیبر مشت نمونه خروار است و منطق حکم می‌کند که اگر برای ساخت یک پل که مأموریت جانبی از یک عملیات اصلی بوده تا این حد برنامه‌ریزی و ارزیابی می‌شود، برای اجرای عملیات بزرگی همچون آزادسازی خرمشهر و سری عملیاتهای کربلا و والفجر، ماه‌ها کار اطلاعاتی و کارشناسی نظامی انجام می‌شده است.
انتهای پیام/
