مذاکرات سه جانبه، عراق را مجبور به پذیرش آتش بس کرد

به گزارش خبرنگار حماسه و جهاد دفاع‌پرس، جهاد سازندگی به فرمان امام خمینی (ره) در روز ۲۶ اردیبهشت ۱۳۵۸ با هدف سرعت بخشیدن به سازندگی مناطق محروم و روستا‌ها و محرومیت زدایی تشکیل شد و در نخستین روز‌های ابتدایی جنگ با هدف کمک به رزمندگان اسلام و هموار کردن مسیر‌های عملیات و عبور برای رزمندگان به صورت خودکفا وارد جبهه‌های جنگ شدند و حضورشان به گونه‌ای بود که فعالیت آن‌ها در تسریع پیروزی‌های رزمندگان تأثیر زیادی داشت.

نشریه پل به برخی اتفاقات در جنگ تحمیلی اشاره کرده است که در ادامه می‌خوانید.

اوایل فروردین ۱۳۶۷ که عمیات والفجر ۱۰ تازه به پایان رسیده بود، اکثر نیرو‌های ایرانی در منطقه «حلبچه» بودند که رژیم بعثی برای بار دوم به منطقه فاو (منطقه عملیاتی والفجر ۸) حمله کرد. دومین عملیات فاو که در فروردین ۱۳۶۷ با حمله رژیم بعثی به منطقه فاو (منطقه عملیات والفجر ۸) برای بازپس گیری و تصرف دوباره این منطقه اتفاق افتاد، با موفقیت نیرو‌های ایران به پایان نرسید و علت آن همکاری اطلاعاتی امریکا با عراق و تغییر شرایط به نفع عراق بود.
نیرو‌های جهاد خراسان در اولین شب درگیری در فاو، در سه راه «کارخانه نمک» اقدام به احداث یک خاکریز در محل استقرار لشکر ۲۵ کربلا کردند تا این منطقه دور از دید دشمن باشد. اما میزان تلفات و پاتک‌های دشمن آنقدر زیاد بود که نتوانستند به کارشان ادامه دهند و مجبور به عقب نشینی شدند.

سمت جانشین فرمانده کل قوا، بسیج قوا علیه جبهه بعث

در سال پایانی جنگ، حملات نظامی عراق به مواضع ایران افزایش یافت و شرایط در جبهه‌های جنگ به نفع عراق تغییر کرد، در روز ۱۲ خرداد ۱۳۶۷ امام خمینی (ره) در حکمی آیت الله علی اکبر هاشمی رفسنجانی را با تمام اختیارات به سِمَت جانشین فرمانده کل قوا منصوب کردند تا وی بتواند تمام امکانات دولتی و نظامی (نیرو‌های مسلح) را علیه جبهه بعث به کار بگیرد.

آیت الله هاشمی رفسنجانی در بازدید از مناطق غرب و جنوب، برای ادامه کار، دو راه پیشنهاد داد که یکی از آن‌ها اتمام جنگ و دیگری؛ ادامه جنگ با آماده کردن نیرو‌ها و امکانات بود که البته امام (ره) راهکار دوم را انتخاب کردند.

احداث خاکریز نیرو‌های جهادی برای مقابله با نیرنگ منافقین

در روز ۲۹ خرداد ۱۳۶۷، نیرو‌های منافقین با کمک ارتش عراق و به عنوان بخشی از نیروی رزمی عراق به منطقه مهران حمله کردند و جبهه ایلام- مهران ناامن شد؛ البته برای متوقف کردن حملات و ممانعت از ورود منافقان به منطقه مهران، گردان‌های مهندسی زیر نظر قرارگاه نجف و جهاد که شامل خراسان، ایلام، لرستان و آذربایجان بود، مأمور به احداث چند خاکریز در اطراف مهران شدند که این خاکریز‌ها می‌توانستند مانع ورود منافقان به شهر مهران شوند.

روز چهارم تیر ماه ۱۳۶۷، ارتش عراق به منطقه بدر و خیبر که جاده هواز- خرمشهر بود، حمله دیگری را آغاز کرد، اما گردان‌های مهندسیِ قرارگاه کربلا در جهاد، به مقابله با آن پرداختند.

موافقت با تصویب قطعنامه ۵۹۸ راه حلی حقوقی برای دفع تجاوز عراق

در این شرایط که ایران توانایی نظامی و اقتصادی مناسب برای ادامه جنگ نداشت و قادر به اتمام فیزیکی و نظامی جنگ نبود، مسئولین با نظر امام (ره) با تصویب قطعنامه ۵۹۸ موافقت کردند. این قطعنامه، یک پایه حقوقی بین المللی برای دستیابی به صلح و دفع تجاوز ارتش عراق بود.

پس از پذیرش قطعنامه، نیرو‌های بعثی حملات دیگری را آغاز کردند و تصمیم آنها، تصرف قسمت‌های بیشتری از بخش‌های جنوبی کشور بود، اما این حرکت، مردم را به صورت نیرو‌های داوطلب به سمت جبهه‌ها حرکت داد.

عملیات مرصاد برای مقابله با حربه فروغ جاویدان

در تاریخ پنجم مرداد ماه ۱۳۶۷، منافقین برای عبور از تنگه چهارزبر و کرمانشاه، عملیات فروغ جاویدان را برنامه ریزی کردند و نیرو‌های سپاه و ارتش، برای مقابله با منافقین، نام «مرصاد» را بر روی آن گذاشتند و با رمز «یا علی (ع)» عملیات خود را آغاز کردند. رزمندگان اسلام در مسیر عبور منافقین در «پادگان ابوذر» برای دفع حمله آنها، تهاجم نظامی را به عمل آوردند که آن، از سرعت حرکت شان می‌کاست.

گردان‌های مهندسی جهاد، در دو منطقه سازمان یافتند که جهاد باختران و لرستان در محور‌های کِرِند- اسلام آباد و جهاد آذربایجان، ایلام و خراسان، در محور‌های مهران، سومار و گیلان‌غرب مستقر شدند که این گردان، در ابتدای منطقه گیلان‌غرب، یک پایگاه پدافندی ایجاد کرد.

رزمندگان اسلام باخبر شدند که منافقین از مناطق «سرپل ذهاب»، «کِرِند» و «قصر شیرین» قصد عبور دارند، اما از آنجا که خبری از ایشان نبود، فرمانده قرارگاه نجف جهاد، گروهی را برای جمع آوری اطلاعات به «کرند» فرستاد.
جهاد باختران با هماهنگی لشکر ۵۷ حضرت ابوالفضل (ع)، در همین منطقه چند خاکریز را احداث کردند.

نیرو‌های جهاد اسلام آباد، یا مانع هر نظامی را که قصد عقب نشینی داشت، می‌شدند یا اگر هم قصد درگیری نداشتند، سلاحشان را می‌گرفت و به نیرو‌های داوطلب می‌داد. در همین حوالی از قرارگاه مرکزی جهاد، دستور احداث خاکریز در اطراف «ماهی دشت» صادر شد.

مذاکرات سه جانبه، عراق را مجبور به پذیرش آتش بس کرد

پس از عملیات مرصاد که با پیروزی قطعی رزمندگان اسلام به پایان رسید و ناکامی عراق در حمله دوباره به ایران، یک ماه پس از پذیرش قطعنامه یعنی در تاریخ ۲۸ مرداد ۱۳۶۷، عراق مجبور به پذیرش آتش بس شد و مذاکرات سه جانبه‌ای میان ایران، عراق و سازمان ملل شکل گرفت و پس از آن، طرفین به مرز‌های خود بازگشتند و تحت نظارت ناظران سازمان ملل، در روز ۲۹ مرداد ۱۳۶۷ میان ایران و عراق آتش بس برقرار شد و در این روز، جنگ میان ایران و عراق به طور قطع پایان یافت و اسرای دو کشور پس از دو سال به کشور‌های خود بازگشتند. روز ۲۶ مرداد ۱۳۶۹ اسرای ایرانی از مرز خسروی وارد ایران شدند.

۱۸ آذر ۱۳۷۰، سرنوشت آغازگر جنگ مشخص شد

در روز ۲۳ مرداد ۱۳۷۰ دبیرکل وقت سازمان ملل (خاویر پرز کوییار) به دو کشور ایران و عراق نامه نوشت و از آنها خواست تا ادله و مدارک و خود را مبتنی بر طرف آغاز کننده جنگ به سازمان ملل بفرستند. عراق این نامه را جدی نگرفت و در فرستادن مدارک دقت به خرج نداد؛ اما ایران در روز ۲۴ شهریور ۱۳۷۰، مدارک مستند و مستدل خود را به سازمان ملل تقدیم کرد که سازمان ملل آن را در اختیار یک گروه بی‌طرف قرار داد. این گروه بررسی‌های خود را آغاز کردند و در روز ۱۸ آذر ۱۳۷۰ نظر خود را مبنی بر اینکه کشور عراق آغازگر جنگ بود، اعلام کرد.

انتهای پیام/ 118