"باغ تامل" محفل انس با شعرا و نویسندگان ایرانی و خارجی

به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاع پرس، "یدالله قائم پناه" امسال با کتاب "باغ تامل" در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران حضور خواهد داشت. این شاعر و نویسنده پرتلاش، پیشتر با کتاب "عرفان در شاهنامه" خود را به دوستداران کتاب معرفی کرد که بعد ها به همت دکتر "خلیل کاراویچ" استاد زبان فارسی دانشگاه بوسنی کتاب عرفان در شاهنامه وی به مواد درسی این دانشگاه اضافه شد.

قائم پناه که سرودن و نوشتن را از سال 1366 آغاز کرده، در حوزه های دین، عرفان و ادبیات آثاری را به زیور طبع آراسته و به بازار نشر روانه کرده است. وی در رشته کارشناسی ادیان و عرفان از دانشگاه تهران تحصیل کرده و با اخذ مدرک کارشناسی ارشد خود در برخی از دانشگاه ها تدریس می کند و همزمان به امر تحقیق و پژوهش و خلق آثار ادبی اهتمام دارد. در ادامه حاصل مصاحبت با این نویسنده خوش ذوق پیرامون کتاب «باغ تامل» به علاقه مندان تقویم می شود.

جناب قائم پناه لطفا در ابتدا توضیحی اجمالی در مورد کتاب "باغ تأمل" بفرمایید.

کتاب باغ تأمل کتابی است که در 478 صفحه به چاپ رسیده محوریت کل کتاب در حوزه ادبیات فارسی است و در قالب مقاله گردآوری شده است. مقالات کتاب در طی سالیان مختلف و بنا بر ضروریات و خواست اشخاص و یا ارگانهای مختلف نوشته شده و برخی از مقالات هم به خاطر علاقه قلبی خودم به یک موضوع تهیه شده است.

بخشی از کتاب شامل مجموعه مقالاتی است که در نقد کتب ادبی نوشته است، مثلاً نقد کتاب مجموعه شعر شاخه آفتاب، یا کتاب مجموعه شعر "تو مثل پنجره" خانم بهزادآزاد . البته نقد کتابهای ادبی مانند "شاهنامه آبشخور عارفان" و "چرا حافظ چرا" که نقدی است بر کتاب «چرا حافظ» دکتر محمودی بختیاری هم جزئی از این بخش است.

اما بخش اول کتاب شامل مقالاتی است که بعضی از آنها جنبه توصیفی دارند و بعضی جنبه ادبی دارند. مثل مقاله "نامهای به دوست جاودانهام نماز" و مقاله "نامهای به معلم"، این بخش نامهها و مقالات ادبی را در بر میگیرد. البته نامهها صرفاً قالبی ادبی دارد.

باغ تأمل شامل چند بخش است؟

این کتاب شامل دو بخش است که در قسمت اول مقالات کتاب شامل قطعات ادبی و نظریات خودم است در مورد ادبیات که گاهی رگههای نقد هم در مطالب این بخش موجود است. مثلاً مقالاتی هست که در نقد یک شعر نو یا یک غزل است. گاهی هم نقدها در نقد یک بیت است.ابیاتی که گاهاً حرفهای زیادی برای گفتن دارد. مثلاً نگاهی به شعر آب را گل نکنیم سهراب سپهری است که از دیدگاه خودم تجزیه و تحلیل شده است. ضمن آنکه در تمام این نقدها و تجزیهتحلیلها اشعار را با شرایط جامعه تطبیق داده و سعی کرده ام که بازخود شعر را در زمان خودش نشان دهم و اینکه همان شعر در جامعه کنونی ما چه حرف ها و پیام هایی برای گفتن دارد.

در مجموع بخش اول کتاب مجموعه ای از مقالاتی است که بعضی از آنها مانند قطعه ادبی هستند. مطالعه این مقالات بیشتر خوشایند کسانی است که طالب زیبایی و فرم ادبیات فارسی هستند و می خواهند قلم خود را در عرصه نویسندگی تقویت کنند و نوشتارهای ادبی خلق کنند . در این زمینه مقالات «نامه ای به دوست جاودانه ام نماز» و «نامه ای به معلم» در این راستا نگارش یافته اند. بعضی دیگر شرح و تفسیری است برای آثاری که به همت شاعران و نویسندگان بزرگی خلق شده اند.

در مورد قسمت دوم کتاب بفرمایید.

در قسمت دوم کلاً نقد کتابهای ادبی گنجانده شده است. یعنی نقد و بررسی کتبی است که در حوزه ادبیات فارسی منتشر شده اند در این قسمت آثاری چون «شاهنامه آبشخور عارفان»، «چرا حافظ »، « نگاهی به دنیای تئو»، « عاشقانه هندو»، «نگاهی اجمالی به دیوان سیف فرغانی» و ... گنجانده شده اند. گاهی هم در نقدها بررسی کردهام که نکته نظرات شعرا و نویسندگان چه اشکالاتی دارد، یا شامل چه نقاط قوتی است.

انگار در بین مقالات توجه ویژهای به شاهنامه داشتهاید، آیا این تعدد مقالات که درآن به شاهنامه پرداختهاید، دلیل خاصی دارد؟

نخیر دلیل خاصی نداشته است. شاید چون مدت زمان زیادی را به مطالعه و تحقیق عرفان در شاهنامه پرداختهام اینگونه به نظر برسد که نوشتن مقالات با محور شاهنامه از نظر بنده ارجحیت داشته است. اما از طرفی خود شاهنامه گنجینه ای از صناعات ادبی و داستان هایی است که با هویت و ملیت ما پیوند دارد و به تبع در مقایسه با برخی از کتاب ها و دیوان های شعرای دیگر حرف های بیشتری برای گفتن دارد و باید به گونه ای تفصیلی به آن پرداخت و طبیعی است که مقالاتی با محوریت شاهنامه هم باغی مجزا است که در باغ تامل موجود است.

آنگونه که از متن کتاب بر می آید در باغ تأمل علاوه بر شاعران و نویسندگان ایرانی از نویسندگان و شاعران خارجی هم استقبال شده، می­شود اجمالاً بفرمایید مهمانان سرشناس این باغ چه کسانی هستند؟

بله مهمانان و در واقع شعرای گرانقدر بسیاری بزم­نشین این باغند. از جمله فردوسی، سعدی، حافظ، کلیم کاشانی، سیف فرغانی، استاد شهریار، سهراب سپهری، گلشن کردستانی، استاد سید ابراهیم ستوده، حکیم هیدجی، سید ضیاء شفیعی، والمیکی، جبران خلیل جبران و بانو مستوره­ی کردستانی و خانوم کاترین کلمان و...

ترجمه اشعار آذری استاد شهریار هم به عهده خود شما بوده؟

بله هم از غزلیات ترکی وی در این کتاب ترجمه کرده ­ام و هم به فراخور نوشتار اگر بیتی به ترکی مناسب بوده که در متن آورده شود آورده­ام و ترجمه کرده­ام.

در مورد انتخاب نام کتاب بفرمایید. چون باغ تامل به معنی واقعی باغی است در حوزه ادبیات که آراسته از گلهای ادبیات فارسی است اما "تامل" بر انگیز بودنش برای چیست ؟

پرسش خوبی است چنانکه اشاره شد باغ، اشاره به تنوع و رنگارنگی مقالات در حوزه ادبیات دارد و تامل آن هم به سبب آن است که در این مقالات نظرات اینجانب در رابطه با کتابها و سروده ها و نوشتار های اساتید و دوستانم آورده شده است و چه بسا این نظرات یا قسمی از آنها مقبول صاحب اثر و حتی دوستان خواننده نباشد. لذا از نگاه حقیر خواننده­ی محترم اجازه دارد در نظرات مندرج در باغ تأمل، تأمل کرده و آن را حداقل برای خودش نقد و بررسی کند. بپذیرد یا نپذیرد. این اختیار برای همه­ی خوانندگان است.

باغ تأمل چندمین کتاب چاپ شدۀ شماست ؟

این کتاب نهمین کتاب چاپ شده من است.

کار چاپ و نشر کتاب باغ تأمل برعهده کدام انتشارات است و آیا این کتاب به نمایشگاه کتاب امسال خواهد رسید؟

در ابتدا انتشارات "پرسمان" قرار بود این کتاب را چاپ کند. اما در ادامه به دلایلی کار نشر به انتشارات "شالان" سپرده شد و شالان کار نشر را به عهده گرفت و انشاءالله امسال کتاب باغ تأمل، هم در غرفه انتشارات شالان قابل خرید است و هم در غرفه انتشارات پرسمان.

به مهمترین کتاب های چاپ شدۀ خودتان اشارهای بفرمایید.

کتاب از "کجا به کجا" مجموعه مقالاتی است با محوریت دین . کتاب "فرجام عشق" که مجموعه غزلیات بنده است. کتاب "هرکسی کار خودش بار خودش" بازنویسی کتابی به همین نام، نوشته "آیتالله شیخ عبدالحسین فاضل گروسی" است. کتاب دو جلدی "عرفان در شاهنامه"، کتاب "گلگفتههای شهیدان" کتاب دیگری است که در آن به نوشتههای تاثیرگذار شهدا پرداخته ام. کتاب "شور عاشورا"و برخی از کتاب هایی که متاسفانه تجدید چاپ نشد و حتی خود من هم یک نسخه از آنها را ندارم و همه را به دوست و آشنا هدیه داده ام.

لطفا در مورد کتاب عرفان در شاهنامه بیشتر توضیح دهید.

عرفان در شاهنامه دو کتاب مجزاست. در این دو کتاب قرائت عرفانی از شاهنامه صورت گرفته که جلد سوم که درحال حاضر به ناشر سپرده شده و با همین محور تهیه و تالیف شده ، در واقع تطبیق اصول عرفانی با ابیات شاهنامه است. که در نگارش این کتاب سه جلدی بنده از کتاب "شاهنامه آبشخور عارفان" دکترمحمودی بختیاری بهره فراوان برده ام.

گویا کتاب دیگری در دست تهیه دارید که باز در قالب مجموعه مقالات در حال گردآوری است. این خبر درست است؟

بله. کتاب سوم من که به شکل مجموعه مقالات است انشاءالله در آینده به بازر نشر روانه خواهد شد،که با محوریت عرفان در حال گردآوری است. در کل اولین کتاب مجموعه مقالات من کتاب از کجا به کجا با محوریت دین بود. دومین کتاب باغ تأمل است و سومین کتاب هم انشاءالله با محوریت عرفان منتشر خواهد شد.

منبع : جوان آنلاین