رضایت مادر «متوسلیان» از یک نقاشی/ انگیزه‌هایی که باعث نقاشی از شهدای مدافعان حرم شد
گروه فرهنگ و هنر دفاع پرس: رهبر انقلاب در دیدار رمضانی با دانشجویان که 27 خردادماه 1396 برگزار شد، آن‌ها را به تلاش جدی و همه‌جانبه برای غلبه دادن گفتمان انقلاب در دانشگاه توصیه کردند. ایشان در ضمن این بحث فرمودند: «من به همه‌ی آن هسته‌های فکری و عملیِ جهادی، فکری، فرهنگی در سرتاسر کشور مرتّباً می‌گویم: هرکدام کار کنید؛ مستقل و به‌قول میدان جنگ، آتش‌به‌اختیار.»
این فرمان رهبر انقلاب از سوی طیف‌های مختلف فرهنگی و هنری با واکنش‌های گسترده و متفاوتی روبه‌رو شد. از طرفی گروه‌های خودجوش مردمی را نیز به استمرار فعالیت‌هایشان ترغیب کرد.
«مرتضی شهریاری» هنرمند نقاش کشورمان یکی از هزاران جوان مومن انقلابی است که فرمان «آتش‌به‌اختیار» رهبر معظم انقلاب را لبیک گفته و با کار هنری به میدان جنگ نرم آمده تا یاد و خاطره شهدا را زنده نگه دارد. برای بازنشر گوشه‌ای از فعالیت‌های این هنرمند انقلابی خبرنگار دفاع پرس گفت‌وگویی را با وی انجام داده است که به شرح زیر می آید:
دفاع پرس: جناب شهریاری قدری کامل‌تر خودتان را معرفی کنید.
بسم‌الله الرحمن الرحیم. مرتضی شهریاری، متولد دهم تیرماه 1365 از تهران هستم و هم اکنون در قسمت معاونت فرهنگی مترو تهران فعالیت دارم.
دفاع پرس: کار نقاشی را کی شروع کردید؟
حدود 20 سال است نقاشی می‌کنم. از نقاشی کنته، پاستل تا رنگ روغن، اما در چند سال اخیر ـ چون علم هر روز رو به پیشرفت است و بحث شبکه‌های مجازی نیز داغ شده و ـ انتشار نقاشی دیجیتالی به دلیل فضای پخش خیلی اثرگذاری بیشتری دارد، وارد این حوزه شده‌ام این نوع نقاشی را یاد گرفتم. یاد گرفتن این سبک هم فقط برای کار شهدا بود.
دفاع پرس: یعنی هیچ نقاشی غیر از شهدا انجام نداده‌اید؟
الحمدالله در این چند ساله فقط برای شهدای دفاع مقدس و اخیراً انحصاراً فقط برای شهدای مدافع حرم کار می‌کنم.
دفاع پرس: نمایشگاه یا اتفاق دیگری غیر از حوزه شهدا نداشته‌اید؟
نه؛ چون ضرورتی حس نمی‌کردم.
دفاع پرس: 20 سال پیش هدف شما از یادگیری نقاشی فقط برای شهدا بود؟
نه ابتدا به ساکن؛ 20 سال پیش چنین هدفی نداشتم اما خوب هدفم از یادگیری بحث نقاشی دیجیتال فقط برای شهدا بود. نقاشی کردن از گل و گیاه را خیلی‌ها انجام می‌دهند. این برای من ارزش نداشت چون ما باید دغدغه‌های انقلاب و نظام اسلامی را نمایش دهیم.
کارهای زمین مانده این است که ما بدانیم وقتی نزدیک به مهر ماه هستیم و بازار لوازم تحریر داغ است جوان و نوجوان ما دفتری بخرد که عکس بن تن دارد یا اینکه عکس شهدا روی آن باشد. خب این‌ها دغدغه می‌شوند.
هنر یک مجاری بسیط و گسترده دارد که می‌تواند خیلی تاثیرگذار باشد؛ چون زبان هنر وسیع و اثرگذر است. مردم ما هنر را دوست دارند و وقتی یک نقاشی و عکس می‌بینند خیلی برایشان تاثیرگذار است. مردم با یک عکس از شهید حججی شهدای مدافع حرم را بیشتر شناختند پس این عرصه را باید جدی بگیریم.
تاثیرگذاری عکاسی و نقاشی به قدری است که در جامعه موج ایجاد می‌کند. ما به خاطر تاثیر هنر با این ابزار به شهدای مدافع حرم پرداختیم.
دفاع پرس: سبقه‌ای که باعث شد فعالیت‌های شما به موضوع شهدا گره بخورد ربطی به دایی شهید شما دارد؟
این مسئله قطعاً پیش زمینهای برای این فعالیت‌ها بوده است. شهید سعید طوقانی الحمدالله چون شهید نوجوان بودند یک شاخصه داشتند و آن بحث پهلوانیشان بوده است. من قصد ندارم درباره ایشان صحبت کنم اما ایشان به ما جهت داده‌اند.
بالاخره خانواده‌ای که خانواده شهید است بیشتر می‌توانند عواطف، حساسیت‌ها و روحیات خانواده‌های شهدا را درک کند. ما از این جهت بیشتر آشنا هستیم اما انگیزه اصلی ما برای حرکت فرهنگی و هنری در راستای شهدا صحبت‌های آقا (مقام معظم رهبری) بود که فرمودند آن جوان‌هایی که کار خودجوش فرهنگی انجام می‌دهند کارشان را محکم‌تر ادامه دهند و یکی هم بحث شهید هادی ذولفقاری بود. یک مصاحبه از ایشان منتشر شد که گفته بودند که ما دوست داریم بعد از شهادت یک پوستر طراحی شده داشته باشیم. این 2 مطلب زنگی در گوش من بود
بلاخره جنش شهدای مدافع حرم فرق می‌کند. آقا فرمودند اجر این شهدا از شهدای دفاع مقدس بیشتر است. چون اول اینکه این شهدا بیرون از خاک سرزمین خودشان می‌جنگند که نکته مهمی است. 2 اینکه حال و هوای جنگ و دفاع مقدس امروز کم رنگ است چون دشمن مستقیم به ما هجوم نکرده است.
کاری که شهدای مدافع حرم کردند در فضایی که استکبار و جنگ نرم و شبیه‌خون فرهنگی وجود دارد کسانی مثل محسن حججی و شهدای دهه‌ی شصت و هفتاد حرکت‌های مقتدرانه‌ای انجام می‌دهند رسالتی را برای منِ هنرمند نقاش ایجاد می‌کند که درباره این شهدا کار کنم.
خیلی زشت است که ببینیم شناخته شدن قهرمان‌های واقعی شهرمان برای جوانان و نوجوانان کم رنگ باشد اما از طرفی «بن تن من و سوپر من» که افسانه هستند با فیلم و آهنگ و خیلی از تصاویر و کارتون به ما القا می‌شوند و اگر اسم یک شهید گفته شود، کسی آن را نشاسد. حداقل کار من این بود که با نقاشی بتوانم یک شناسایی و معرفی از شهدا داشته باشم.
دفاع پرس: چه مدت برای شهدای مدافع حرم کار کردید؟
سه سال است که انحصاراً برای شهدای مدافع حرم نقاشی دیجیتال کار می‌کنم. قبل از این برای شهدای دفاع مقدس نقاشی آنالوگ انجام می‌دادم.
دفاع پرس: اولین شهیدی که در حوزه دفاع مقدس کار کردید چه کسی بود؟
شهید آوینی بود. البته ایشان بعد از دفاع مقدس به شهادت رسیدند اما خوب چون ایشان چون یک هنرمند بودند خیلی تاثیرگذار است.
دفاع پرس: برنامه سرکشی از خانواده‌های شهدا را از چه زمانی آغاز کردید؟
ابتدا این کار را انجام نمی‌دادم و فقط نقاشی انجام می‌دادم. از زمانی که موج بازگشت شهدای مدافع حرم به ایران اتفاق افتاد برای شهید «محمدحسین عطری» کار کردم. ایشان از شهدای شاخص شمال بودند. او بچه رشت است و من وقتی نقاشی ایشان را انجام دادم در فضای مجازی منتشر کردم که برادرزاده وی در صفحه اینستاگرام من نوشتند که ممکن است نقاشی شهید را به خانواده شهید اهدا کنید.
توفیق پیدا کردیم و به همراه همسر و دختر کوچکم به قم رفته و این نقاشی را تقدیم به خانواده شهید کردیم. جالب بود که خانواده ایشان با اینکه اهل شمال بودند، به واسطه فضای فرهنگی مناسب قم به این شهر آمده بودند تا اینکه پدر خانواده به شهادت رسید. او دومین شهید مدافع حرم استان گیلان بود.
من بعد از این حرکت یک هدف گذاری جامع برای خودم گذاشتم. چون اکثر این خانواده‌ها بچه خردسال داشتد جامعه هدفی ترسیم کردم که کارهایم را طوری انجام دهم تا این کودک فکر نکند خون پدرش هدر رفته است؛ بلکه بداند وقتی یک هنرمند نقاشی پدرش را کشیده است باید احساس غرور کند و بداند پدر او قهرمان است.
در بحث اساطیری نقاشی فقط از الگوها و قهرمانان کشیده می‌شد. وقتی من نقاشی را به فرزند شهید عطری دادم، خیلی با غرور عکس پدرش را ماچ کرد و بوسید. بعد از این، جریانات خیلی خوبی رخ داد چون خانواده‌ها خیلی زیبا با نقاشی ارتباط برقرار کردند. در یک تصویر وقتی فرزند شهید در حال غذا خوردن است یک قاشق غذا را به سمت تصویر پدر تعارف کرده که نشان می‌دهد این خانواده‌ها ارتباط خیلی عمیقی برقرار میکنند. شاید نقاشی برای من فقط یک اثر هنری باشد اما برای خانواده حکم نقاشی یک قهرمان است.
این شد که ما نذر 40 نقاشی انجام دادیم و وقتی استقبال زیاد شد ما نذرمان را شکستیم و تعداد را زیاد کردیم و متعدد نقاشی انجام دادیم و حضوراً به خانواده‌هایشان در مشهد، قم، تهران، قزوین و ... اهدا کردیم.
دفاع پرس: انتخاب شهید را چطور انجام می‌دادید؟
انتخاب شهدا دلی بود و ما اصلاً آن‌ها را نمی‌شناختیم. بیشتر به سمت شهدای گمنام مدافع حرم رفتم. کسانی که کمتر کسی آن‌ها را می‌شناسد. برای یکی از شهدای مظلوم فاطمیون یک نقاشی انجام دادم که خانواده ایشان را نمی‌شناختم و عکسشان را داخل صفحه اینستاگرام قرار دادم تا اینکه کسی پیدا شد و آدرس داد و ما رفتیم. خاطرات و حکایت‌های عجیبی از این شهدا برای ما رخ داد.
برای شهید مدافع حرم حجت اسدی در ماه محرم یک کار انجام دادم. ایشان شهید مداح استان قزوین بود. او هیئت چند هزار نفری داشت که هفتگی برنامه سینه‌زنی داشتند اما ماه محرم خیلی کم مداحی می‌کرد. سال گذشته یک عکس از ایشان دیدم که با سه فرزند خود یک عکس گرفته و صورت به هم چسبانده‌اند و یک عکس خیلی شاد گرفتهاند.
من این عکس را حالت کارتن کار کردم. با اینکه خانواده ایشان را نمی‌شناختم روز عید غدیر عکس را منتشر کردم و زیر آن نوشتم کسی خانواده ایشان را می‌شناسد حضوراً تقدیم می‌کنم. کسی آدرس آن‌ها را داد و حضوراً به قزوین رفتیم. خیلی جالب بود که سه پسر پُرانرژی داشتند که خیلی محکم بودند. بچه‌ها از عکسی که من کشیده بودم بزرگتر شده بودند.
آخر دیدار، عکس را باز کردیم و به فرزندان شهید نشان دادم. آن‌ها تا عکس را دیدند جیغ و هورا کشیدند و خیلی خوشحال شدند. تابلو را روی دیوار زدند. همسر شهید یک نکته جالب گفت که روز عید غدیرخیلی دلمان گرفته بود که دیگر بابایی نیست و پسرم و گفت بابا عیدی ما را داد چون نقاشی ما را کشیدند.
دفاع پرس: این کار شما چه حُسنی دارد؟
وقتی رهبر انقلاب خودشان را مقید می‌دانند که هر چندوقت یک‌بار حضوراً با خانواده‌های شهدا دیدار داشته باشند حتماً برکتی دارد که ایشان انجام می‌دهند. ما نیز به تاسی از ایشان چنین حرکتی را آتش به اختیار انجام می‌دهیم و از این حرکت خیلی درس‌ها گرفته‌ایم.
دفاع پرس: فعالیت شما برای شهدای فاطمیون چقدر بوده است؟
کار برای شهدای فاطمیون ارزش بیشتری دارد چون آن‌ها مظلوم‌تر هستند. توفیق بوده که نقاشی‌هایی انجام داده‌ام و چند خانواده را حضوراً رفته‌ایم البته برای تعداد بیشتری نقاشی انجام داده‌ایم. به همکاری حوزه هنری تصاویر حدود 10 شهید فاطمیون نقاشی شد و یک نمایشگاه مدافع حرم سال گذشته انجام دادیم که استقبال فوق‌العاده‌ای داشت. پرسنل حوزه هنری گفتند ما افتتاح هیچ گالری را به این اندازه با استقبال مردمی ندیده بودیم. معلوم می‌شود که کار برای شهدا مدافع حرم با استقبال مردم روبرو خواهد شد.
شهید محمدرضا دهقان که در چیذر دفن شده، شهید جوانی است که خیلی در شهدای مدافع حرم مورد توجه مردم است. چهره شهید محسن حججی به قول رهبر انقلاب باعث شد مدافعان حرم از گمنامی بیرون آیند. ما وظیفه داریم این چهره‌ها را از گمنامی بیرون آوریم.
در هر حوزه‌ای که می‌توانیم کار هنری انجام دهیم باید درباره شهدا کار کنیم. هر هنرمندی نیاز به دیده شدن دارد اما رسالت اصلی ما چیز دیگری است. وقتی اطراف کشورمان را نگاه می‌کنیم به عظمت کار شهدا پی می‌بریم. چند روز پیش یک عملیات انتحاری در رژه اهواز انجام شد. ببنید چه درک عمیقی می‌توان از کار شهدای مدافع حرم داشت که چه حرکت عظیمی انجام دادند. باید قهرمان‌های گمنام شهر را که شهدای مدافع حرم هستند را کار کنیم.
دفاع پرس: تلاشی برای تربیت هنرمند انقلابی برای نقاشی شهدا انجام داده‌اید؟
ما یک طرح به حوزه هنری دادیم که موجب شد یک نمایشگاه از شهدای مدافع حرم در گالری عالی برگزار شود. آقای شجاعی طباطبایی که یکی از عمارهای انقلاب اسلامی هستند خیلی ما را در این راه یاری کردند. او در نمایشگاه هولوکاست صدای نتانیاهو را در اسرائیل بیرون آورد. ایشان که یکی از معرف‌ترین عکاسان و کاریکاتوریست‌های دفاع مقدس است بخاطر همین فعالیت‌ها همین الان به بیست و چند کشور دنیا ممنوع ورود هستند.
عباس گودرزی و حسن روح الامین و بسیاری از هنرمندان شناخته نشده در این حوزه فعالیت کرده بودند که هیچ نمایشگاه برگزار نکرده بودند. ما در یک نمایشگاه تجیمع آثار کردیم و این حرکت باعث شد بازخوردهای خوبی داشته باشیم.
دفاع پرس: خاطره جالب شما از این دیدارها متعلق به کدام خانواده بود؟
دیدار با خانواده حاج احمد متوسلیان خیلی برای ما جالب بود. روز اول عید نقاشی ایشان را کشیدم که نقاشی خاصی شد. نقاشی را تقدیم مادر حاج احمدآقا کردم که ایشان خیلی خوششان آمد و نقاشی را روی دیوار نصب کردند.
خواهرشان گفتند یک شکستگی روی بینی حاج احمد بوده که تنها کسی متوجه آن شده شما بودید که در نقاشی به چشم می‌خورد. وقتی عکس خوب و باکیفیتی از یک شهید نیست و ما با نقاشی یک نقاشی با کیفیت ارائه می‌کنم که کسی مانند مادر حاج احمد متوسلیان را خوشحال می‌کند، خیلی برای ما خوب است. رضایت مادر حاج احمد متوسلیان برای ما انرژی و بازخورد مثبت بود.
دفاع پرس: چقدر زمان لازم است برای همه شهدای مدافع حرم نقاشی انجام شود؟
تعداد شهدای مدافع حرم خیلی زیاد است. اگر اشتباه نکنم نزدیک 2 هزار شهید مدافع حرم وجود دارد. برای نقاشی این شهیدان لازم است همه هنرمندان یاعلی گویان شروع به کار کنند.
دلیل اینکه بحث فیلم کشورهای غربی خیلی قوی است بحث کمیک استریپ آن‌ها است. کمیک استریپ در کشور ما خیلی کم رنگ است. استاد سعید رزاقی پدر کمیک استریپ ایران نیز معتقد بودند باید برای شهدا و مدافعان حرم کمیک استریپ کار شود. یعنی داستان را به زبان کارتون به بچه‌ها بگوییم. در این زمینه خیلی کم کاری شده است. قلم‌های خوبی وجود دارد که باید وارد کار شوند. ما هرجایی برای شهدای مدافع حرم کار کرده‌ایم برکت‌اش را دیده‌ایم و قطعاً بقیه هنرمندان نیز این برکت را لمس خواهند کرد.
انتهای پیام/ 121
خدا ایشالله ازتون قبول کنه 
