آیا ترکیه مجوز حمله به منبج را می‌گیرد؟
به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع پرس به نقل از اعتماد، حسین شهسواری در یاداشتی نوشت: آنکارا در طول یک هفته گذشته به کانون رایزنی‌های دیپلماتیک امریکا در مورد سوریه بدل شده است. در حالی که قرار است رییس‌جمهور ترکیه، رجب طیب اردوغان، امروز برای سفری یک روزه و دیداری دوجانبه با ولادیمیر پوتین رییس‌جمهور روسیه به این کشور سفر کند، مقام‌های آمریکایی تماس‌های خود را با مقامات ترکیه افزایش داده‌اند.
سرنوشت منبج، شمال شرق سوریه و شرق فرات، بعد از عقب‌نشینی اعلامی نظامیان ایالات متحده امریکا از این منطقه، موضوع اصلی رایزنی‌های اخیر آنکارا است. دیدار دوجانبه میان روسای جمهور ترکیه و روسیه در شرایطی برای امروز برنامه‌ریزی شد که خبری در مورد برگزاری نشست پیش‌بینی‌شده سه‌جانبه رهبران ایران، روسیه و ترکیه در مسکو که قرار بود در ماه جاری میلادی برگزار شود، منتشر نشده است. رهبران سه کشور در چارچوب توافق آستانه موفق شده‌بودند در دیدار‌های پیشین، کاهش تنش در مناطق مختلف سوریه را تضمین و از افزایش تنش‌ها در ادلب جلوگیری کنند.
اما به نظر می‌رسد ترجیح آنکارا این باشد که سرنوشت منبج و شمال شرق سوریه که امنیت آن بعد از شکست داعش در اختیار امریکا و متحدان شبه‌نظامی کرد واشنگتن بود، بدون حضور ایران و با رایزنی‌های مستقیم با واشنگتن و مسکو حل و فصل شود. طی روز‌های گذشته رییس‌جمهور و وزیر خارجه امریکا در تماس‌های تلفنی جداگانه با همتایان ترک خود در مورد آنچه از سوی وزارت خارجه امریکا «هماهنگی خروج نیروهای امریکایی از سوریه» خوانده شده است، گفت‌وگو کرده‌اند. این گفت‌وگو‌ها پس از آن صورت می‌گیرد که سفر جان بولتون، مشاور امنیت ملی رییس‌جمهور آمریکا به ترکیه برای توجیه آنکارا در مورد خروج نظامیان امریکا از سوریه، به نوشته واشنگتن پست «بایک شکست تمام عیار» همراه بود. در این سفر مشاور امنیت ملی رییس‌جمهور امریکا موفق نشد از رییس‌جمهور ترکیه وقت دیدار دریافت کند. در طول 40 روز گذشته، روسای جمهوری ترکیه و امریکا سه بار تلفنی گفت‌وگو کرده‌اند. در برابر دیدار اردوغان با پوتین، اولین رایزنی آن‌ها در سال جاری میلادی خواهد بود.
ترکیه خواستار دخالت نظامی مستقیم برای کنترل گروه‌های شبه‌نظامی کرد در خاک سوریه است، اما امریکا به عنوان متحد اصلی گروه‌های کرد و روسیه به عنوان متحد اصلی دولت سوریه با چنین اقدامی مخالفت کرده‌اند. وزیر خارجه ترکیه روز سه‌شنبه در سخنانی گفته بود: «کشور‌های غربی از گروه‌های تروریستی حمایت می‌کنند که اکنون ترکیه را هدف می‌گیرند، اما ممکن است در آینده به کشور‌های دیگر نیز آسیب برسانند.» رجب طیب اردوغان هم دو روز پیش در سخنرانی‌ای تاکید کرده‌بود که «ترکیه خواستار تصرف سرزمین‌های سوریه نیست، بلکه قصد دارد امنیت را در این مناطق احیا کند و آن را به صاحبان اصلی‌اش بازگرداند.»
افزایش تماس‌های واشنگتن
اولین دیدار‌ها میان مقام‌های امریکایی و ترک، روز جمعه با سفر لیندسی گراهام، سناتور بلندپایه امریکایی به ترکیه آغاز شد. گراهام که از نزدیک‌ترین نمایندگان سنا به رییس‌جمهور امریکا محسوب می‌شود، در اظهارنظر‌های علنی خود از «عقب‌نشینی بدون برنامه از سوریه» انتقاد کرده است. گراهام در این سفر با رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهور ترکیه و همچنین برخی مقام‌های دیگر این کشور از جمله خلوصی آکار وزیر دفاع دیدار و گفت‌وگو کرد. لیندسی گراهام بعد از دیدارهایش در جمع خبرنگاران با اظهار نگرانی از عقب‌نشینی بدون برنامه نظامیان امریکایی از سوریه گفت: «من انگیزه‌های عقب‌نشینی را درک می‌کنم، اما عقب‌نشینی بدون برنامه یعنی هرج و مرج.» او اضافه کرد: «من نمی‌خواهم رییس‌جمهور امریکا همان اشتباهی را تکرار کند که اوباما (رییس‌جمهور پیشین) با کاهش عمده نیروهای نظامی در عراق مرتکب شد.» دو روز بعد از این دیدار، روز یکشنبه، دونالد ترامپ رییس‌جمهور امریکا با اردوغان تلفنی گفت‌وگو کرد. به گزارش شبکه تلویزیونی تی‌آر‌تی ترکیه اردوغان در این گفت‌وگو به واشنگتن خبر داده بود که کشورش آمادگی کامل دارد گرفتنِ بلافاصله امنیت شهر منبج را در شمال شرقی سوریه بر عهده بگیرد. این تماس بعد از انتشار خبر انفجار انتحاری در منبج انجام شد که بر اثر آن چند نظامی امریکایی جان خود را از دست داده‌بودند. مسوولیت این عملیات را داعش بر عهده گرفت. این رایزنی‌ها روز دوشنبه هم ادامه پیدا کرد. مایک پمپئو، وزیر خارجه ایالات متحده امریکا هم روز دوشنبه با همتای ترک خود، مولود چاووش اوغلو تلفنی گفت‌وگو کرد.
تلاش آمریکا برای جلو زدن از روسیه
به نوشته پایگاه خبری نشنال امارات متحده عربی، واشنگتن امیدوار است تا پیش از سفر پیش‌بینی شده اردوغان به روسیه و دیدار او با ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه، بتواند به یک توافق در مورد وضعیت شمال شرقی سوریه با آنکارا برسد. محور این گفت‌وگو‌ها پیشنهاد رییس‌جمهور امریکا مبنی بر ایجاد یک نوار حائل به عرض 32 کیلومتر در مرز میان ترکیه و سوریه است. دولت امریکا علاقه‌مند است بتواند با اجرایی کردن این پیشنهاد هم نگرانی‌های امنیتی ترکیه از حضور نیروهای شبه‌نظامی کرد در مرز‌های خود را برطرف کند و هم امنیت نیروهای دموکراتیک سوریه و به ویژه گروه یگان‌های مدافع خلق را که از سوی ترکیه به عنوان گروه تروریستی تلقی می‌شوند، تامین کند. با این حال شرط اجرایی شدن چنین نوار حائلی، چشم‌پوشی ترکیه از حمله به خاک سوریه تلقی می‌شود.
طی هفته‌های گذشته مقام‌های امریکایی به صورت مکرر نسبت به احتمال عملیات نظامی ترکیه علیه کرد‌های سوریه اظهار نگرانی کرده‌اند، از جمله رییس‌جمهور امریکا که با انتشار پیامی جنجالی در حساب کاربری توییتر خود نوشت در صورت حمله ترکیه به کرد‌های سوریه «اقتصاد ترکیه را نابود» خواهد کرد؛ هر چند 24 ساعت بعد از انتشار این توییت، تماسی تلفنی میان روسای جمهور امریکا و ترکیه برقرار شد و رییس‌جمهور امریکا در چرخشی علنی بر «وجود زمینه بالقوه برای افزایش عمده تجارت» میان دو کشور خبر داد. رجب طیب اردوغان پیش از سفر به روسیه یادداشتی در روزنامه کامرسانت این کشور منتشر کرده است؛ یادداشتی که در آن با اشاره به «اهمیت حیاتی همکاری روسیه و ترکیه برای حل بحران سوریه» آمده است: «کشور ما در مورد مبارزه با گروه‌های تروریستی که بیش از 30 سال است فعالیت‌های‌شان ما را تحت تاثیر قرار داده است، از هیچ کشور خارجی دستور نمی‌گیرد و نیاز به مجوزی برای مبارزه با تروریسم ندارد.» رییس‌جمهور ترکیه در این یادداشت نوشته است: «ما حق خود را محفوظ می‌دانیم و هر زمان لازم باشد تروریست‌هایی را که از خاک سوریه علیه امنیت ما اقدام می‌کنند، تحت تعقیب قرار خواهیم داد.»
25 گفت‌وگو در یک سال
اولین دیدار سال جدید میلادی میان روسای جمهور روسیه و ترکیه و اولین تماس آن‌ها بعد از اعلام ناگهانی عقب‌نشینی نیروهای امریکایی از سوریه انجام می‌شود. به گزارش خبرگزاری آناتولی، روسای جمهور دو کشور در طول 12 ماه گذشته 25 بار با یکدیگر رایزنی کرده‌اند، این رایزنی‌ها در طول سال 2018 در قالب یک دیدار رسمی، 6 دیدار در حاشیه نشست‌های چند جانبه و 18 گفت‌وگوی تلفنی انجام شده است. در میان این تماس‌ها دو دیدار به صورت سه‌جانبه میان روسای جمهوری اسلامی ایران، ترکیه و فدراتیو روسیه در آنکارا و تهران انجام شد؛ دیدار‌های سه‌جانبه‌ای که در راستای حل و فصل مساله سوریه در قالب ابتکار سه‌جانبه آستانه به صورت نوبتی در پایتخت‌های سه کشور برگزار می‌شود. قرار بود اولین دیدار سه‌جانبه میان روسای جمهوری ایران، روسیه و ترکیه، در ماه جاری میلادی برگزار شود. میخاییل بوگدانف، معاون وزیر خارجه روسیه پیش از آغاز سال جاری میلادی تاکید کرده بود که این دیدار سه‌جانبه «احتمالا در هفته اول ژانویه و به میزبانی مسکو» برگزار خواهد شد، اما تاکید کرد که برگزاری این دیدار به برنامه کاری روسای جمهوری سه کشور بستگی دارد؛ دیداری که با گذشت سه هفته از ژانویه هنوز برگزار نشده است و تاریخ دقیق برگزاری آن مشخص نیست.
انتهای پیام/ 112
