توافق 1975 الجزایر چه بود؟
گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس ـ مصطفی خدابخشی؛ منطقه خاورمیانه به عنوان یکی از مهمترین و پرچالش‌ترین نقاط جهان در دهه 60 شاهد بزرگ‌ترین و طولانی‌ترین جنگ تاریخ در یکصد سال اخیر بود. جنگی که طی آن اکثر کشورهای منطقه هجوم همه جانبه عراق به خاک ایران را حمایت کردند و رئوس بلوک شرق و غرب یعنی آمریکا و شوروی به عنوان حامیان اصلی عراق در این جنگ، تمام توان خود را برای به زیر کشیدن پرچم انقلاب نوپای ایران که مستقل از هرگونه وابستگی و با شعار نه شرقی و نه غربی پا به عرصه سیاست گذاشته بود؛ به کار گرفتند.
آشنایی با رویدادهای آن دوره از تاریخ پر فراز و نشیب ایران، یقینا می تواند کمک شایانی به سوالات بی شمار جوانان مبنی بر چرایی دشمنی غرب با کشور ما داشته باشد. کشوری که فعل خواستن را در به دست آوردن استقلال صرف کرد و با اتکا به جوانان خود سلسله عملیات هایی را به مرحله اجرا درآورد که بسیاری از کارشناسان نظامی تحقق آنها را غیر ممکن می‌دانستند.
به منظور بررسی بیشتر چرایی، چگونگی ادامه و پایان جنگ باید به سلسله سوالاتی در این زمینه پاسخ داد. در مبحث قبل به موضوع تحریف نام اروندرود از سوی نظام سیاسی عراق اشاره شد و در این شماره به چند و چون قرارداد 1975 الجزایر خواهیم پرداخت.
عراق در ادامه مجموعه ناسازگاری‌های خود با ایران در سال 1350 هجری شمسی اقدام به قطع روابط خود با ایران کرد و مبارزه شدیدی را علیه کشورمان در سازمان ملل متحد و اتحادیه عرب کلید زد.
اولین رویکرد عراق بعد از این اقدام، اخراج هزاران تن از ایرانیان مقیم این کشور بود که این رفتار بر خلاف تمامی کنوانسیون‌های بین‌المللی به حساب می‌آمد. درگیری‌های پراکنده مرزی بین ایران و عراق در حال گسترش بود که عراق در سال 1974 با طرح شکایت از ایران در شورای امنیت تقابل خود را با کشورمان جدی‌تر کرد، اما با میانجی‌گری این شورا دو کشور در تاریخ 16 اسفند 52 تن به آتش‌بس دادند.
در سال 53 روابط دو کشور مجددا برقرار شد و در بین روزهای بیست و ششم دی تا سی دی همان سال مذاکرات موفقی بین دو کشور صورت گرفت.
روابط سرد و سینوسی دو کشور همچنان ادامه داشت تا اینکه از تاریخ 13 الی 15 اسفند سال 53 اجلاس سران اوپک در الجزایر برگزار شد و برای اولین بار شاه ایران در این اجلاس حضور یافت. طی این اجلاس صدام حسین به عنوان معاون حسن البکر رئیس جمهور عراق با محمدرضا پهلوی پادشاه ایران دو جلسه طولانی برگزار کرد. حاصل این نشست اعلامیه مشترکی بود که در تاریخ ششم مارس 1975 منتشر شد.
در این اعلامیه موارد مورد توافق طرفین اعلام شد که بخشی از توافقات صورت گرفته به این شرح است:
- خط تالوگ به عنوان معیار و محور مرزهای آبی طرفین در نظر گرفته شد.
- افزایش میزان کنترل مرزها به جهت جلوگیری از ورود اشرار و جلوگیری از هرگونه نفوذ و خرابکاری.
- تقویت پیوندهای دوستی با تکیه بر تماس‌های دائم.
- علامتگذاری مرزهای زمینی بر اساس پروتوکل 1913 و تحدید حدود 1914.
از مهمترین امتیازات این توافق برای ایران در نظر گرفته شدن خط تالوگ برای مرزهای آبی کشورمان و عراق بود این در حالی است که ایران در این توافق متعهد شد تا از حمایت خود از کردهای بارزانی دست بکشد.
پس از این توافق وزرای امور خارجه دو کشور و وزیر امور خارجه الجزایر طی چهار نشست نهایتا توافق 1975 الجزایر را به امضا رساندند.
انتهای پیام/
