فراهم شدن زمینه فتح خرمشهر با عزل بنی‌صدر از فرماندهی کل قوا

گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس: احسان یعقوبی - سوم خرداد ۱۳۶۱ برای ایرانی‌ها روزی مهم و تأثیرگزار در دوران دفاع مقدس بود، به‌طوری که در این روز عملیات بیت‌المقدس که با هدف آزادسازی خرمشهر طراحی شده بود، به نتیجه رسید و شهر خرمشهر بعد از ۵۶۷ روز اشغال از سوی متجاوزان و زورگویان رژیم بعثی به دست نیرو‌های خودی افتاد و حدود ۱۹ هزار عراقی نیز به اسارت درآمدند.

در این عملیات هم مانند اکثر عملیات‌هایی که صورت گرفته بود، گردان‌ها و یگان‌های مختلفی از سپاه و ارتش به فرماندهی محسن رضایی و شهید صیاد شیرازی برای آزادسازی خرمشهر به این شهر رفتند، اما نقطه عطف این عملیات که آن را از سایر عملیات‌ها متمایز کرد، حضور انبوه نیرو‌های داوطلب مردمی برای آزادسازی خرمشهر بود که این اقدام حتی در رسانه‌های خارجی نیز بازتاب داشت و اغلب آن‌ها بر این باور بودند که ۸۰ درصد نیرو‌های حاضر در عملیات بیت‌المقدس، نیرو‌های داوطلب مردمی هستند.

شکست عراقی‌ها در عملیات بیت‌المقدس و از دست دادن خرمشهر، وجهه آن‌ها در حوزه نظامی و سیاسی در جهان را خدشه‌دار کرد؛ چراکه عراقی‌ها از تجهیزات بهروز و با تعداد بالایی برای حفظ خرمشهر استفاده کرده بودند و مقابل آن‌ها نیز رزمندگانی بودند که با حداقل تجهیزات توانستند کاری بزرگ را البته با کمک نیرو‌های داوطلب مردمی انجام دهند.

حضور نیرو‌های مردمی و استفاده از این ظرفیت در جنگ‌ها و زمانی که کشور‌ها مورد هجوم و تجاوز زورگویان قرار می‌گیرند، از این جهت حائز اهمیت است که تعداد این نیرو‌ها در آمار و شناسایی‌های دشمنان محاسبه نمی‌شود؛ بنابراین یکی از مهمترین اقداماتی که در دوران دفاع مقدس از سوی ملت ایران صورت گرفت، حضور سیل عظیمی از نیرو‌های داوطلب مردمی در جبهه‌های مقاومت بود که اتفاقاً همین موضوع منجر به پیروزی‌های مختلف رزمندگان در عملیات‌های مختلف شد که آزادسازی خرمشهر را نیز مدیون همین تدبیر و بصیرت ساکنان خرمشهر هستیم.

قبل از اینکه نیرو‌های مردمی وارد جبهه‌ها شوند، در بسیاری از عملیات‌ها شکست خورده بودیم، اما بعد از ورود نیروی انسانی انبوه به جنگ، سرنوشت جنگ به نفع جمهوری اسلامی ایران تغییر کرد. اما نکته مهم در این ماجرا، سنگ‌اندازی ابوالحسن بنی‌صدر در دوران دفاع مقدس بود، به‌طوری که بنی‌صدر که مسئولیت فرماندهی کل قوا را برعهده داشت، هرگز اجازه نمی‌داد تا نیرو‌های مردمی به کمک نیرو‌های نظامی بروند. در همین عملیات بیت‌المقدس که برای آزادسازی خرمشهر طراحی شده بود، وقتی رزمندگان زیر آتش گسترده دشمن بودند، نیرو‌های داوطلب مردمی به بنی‌صدر نامه نوشتند تا به کمک نیرو‌های نظامی بروند، اما این درخواست نیز با مخالفت بنی‌صدر مواجه شد.

اما وقتی بنی‌صدر از فرماندهی کل قوا کنار گذاشته شد، سرنوشت جنگ نیز با ورود نیرو‌های مردمی به جبهه‌های حق علیه باطل، تغییر کرد و شرایط طوری شد که عراقی‌ها در بسیاری از عملیات‌ها غافلگیر می‌شدند و این طور می‌توان گفت که نقش نیرو‌های داوطلب مردمی در آزادسازی خرمشهر، نقشی تأثیرگذار و بی‌بدلیل بود؛ بنابراین کارشناسان معتقدند که برکناری ابوالحسن بنی‌صدر از فرماندهی کل قوا زمینه پیروزی رزمندگان در عملیات بیت‌المقدس و به‌دنبال آن آزادسازی خرمشهر را فراهم کرد.

بعد از آزادسازی خرمشهر، همین رویه که نیرو‌های نظامی از نیرو‌های داوطلب مردمی در عملیات‌های مختلف استفاده کنند، رایج شد و درحقیقت ملت ایران با معنویت و روحیه ایثار و شهادتی که داشتند، به مبارزه با دشمن بعثی رفتند و در نهایت موفق به شکست دشمنی شدند که مورد حمایت بیش از ۸۰ کشور خارجی قرار داشت؛ بنابراین آزادسازی خرمشهر را مدیون مقاومت و حضور نیرو‌های مردمی در صحنه بودیم، به همین دلیل است که روز سوم خرداد در کشور به روز ایثار، مقاومت و ایستادگی نام‌گذاری شد.

درحال حاضر نیز ملت ایران با درس گرفتن از آن دوران و توجه به دلایلی که منجر به آزادسازی خرمشهر شد، در مواقع بحرانی وارد صحنه می‌شوند و تجربه نشان داده، هرکجا که مردم وارد صحنه شدند، مشکلات حل و توطئه‌های دشمنان نیز خنثی شده است؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که داشتن روحیه مقاومت، ایستادگی، ایثار، شجاعت و وحدت و همدلی برای حل مشکلات، مفاهیمی است که از دوران دفاع مقدس و مقابله رزمندگان برای بازپس گیری خرمشهر از دست دشمنان به یادگار مانده است و ما باید ممنون شهدا و رزمندگانی باشیم که امروز تجارب بسیاری را در اختیار ما قرار داده‌اند؛ تجاربی که هر کدام از آن‌ها گره‌گشای مشکلات پیچیده و بزرگی است.

گزارش از احسان یعقوبی

انتهای پیام/ ۱۱۷