روایتی از برپایی عید قربان در موزه هنر شهر هامبورگ

به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، «سفیر شیعه در غرب» روایتی مستند و مستدل درباره تاریخچه مرکز اسلامی هامبورگ و شرحی دقیق از مجاهدت‌های حجت‌الاسلام‌ و المسلمین محققی لاهیجی اولین امام جماعت مسجد امام علی (ع) است.

نحوه آغاز فعالیت این مرکز، چگونگی احداث مسجد امام علی (ع)، روایت‌هایی از گرایش اروپاییان به اسلام، ترسیم فضای تاریخی روز، موقعیت و جایگاه مرکز اسلامی هامبورگ در قلب اروپا، فعالیت‌های شهید بهشتی در آن مرکز و ... بخشی از مطالب خواندنی این کتاب است.

«سفیر شیعه در غرب» مشتمل بر پنج فصل بوده و اسناد، تصاویر و مدارک، ضمیمه محتوای کتاب شده است. این کتاب با مقدمه آیت‌الله رمضانی‌گیلانی دبیر کل مجمع جهانی اهل‌بیت (علیهم‌السلام) و به قلم حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر حمیدرضا ترابی مدیر آکادمی اسلامی و مسئول حوزه علمیه هامبورگ، تهیه و از سوی موسسه فرهنگی هنری مرکز اسناد انقلاب اسلامی چاپ شده است.

در این مجال به بهانه عید قربان بخشی از این کتاب مرور می‌شود:

چند ماهی از حضور حجت‌الاسلام والمسلمین محمد محقّقی لاهیجی در هامبورگ نگذشته بود که عید قربان از راه رسید. عید قربان به عنوان یک جشن عمومی برای همه مسلمانان، یک فرصت طلایی بود که حضور زیبای مسلمانان را در کنار هم ممکن می‌ساخت.

آن سال به سلیقه استاد محقّقی یک مجلس سخنرانی به مناسبت این عید بزرگ در سالن موزه هنر شهر هامبورگ در نظر گرفته شد. جمع کثیری برای شرکت در این جلسه که در تاریخ بیستم ژوئن ۱۹۵۶ (بیست و نهم تیر ۱۳۳۵ ش) برپا شد، دعوت شدند. گزارشی از این جلسه که در نوع خود بی‌نظیر بود، توسط روزنامه «هامبورگر آنتسایگر» و «هامبورگر آبند بلات» منتشر شد.

در بخشی از خبر این سخنرانی آمده است:

«سخنرانی وی به زبان فارسی ایراد شده و این امر نه تنها برای مسلمانان جذّابیت داشت، بلکه توجّه مردم آلمان را نیز به مسلمانان و طرز فکر آن‌ها بیشتر جلب کرد. آقای محقّقی در بخشی از سخنرانی خود چنین گفتند: «کسالت و حقیر شمردن خود، کلید همه بدبختی هاست. کسی که کسل باشد، حقّی را نمی‌تواند ادا کند و کسی که خود کم‌بین باشد، حقّی را نمی‌تواند بگیرد. رسول اسلام حضرت محمّد (صلی الله علیه وآله وسلّم) فرمودند: «بدترین مردم کسانی هستند که بارِ دوش دیگرانند».

علی عماری که در آن زمان مسئولیت دبیرکلی جمعیت را برعهده داشت، سخنرانی حجت الاسلام محققی را به زبان آلمانی برای حاضران ترجمه کرد. این سخنرانی که وی در آن دنیای اسلام و مسیحیت را به صلح، دوستی، تلاش و کار دعوت کرد، در واقع اولین فعالیت فرهنگی، دینی و گفت‌وگوی میان ادیان (اسلام و مسیحیت) در هامبورگ بود که از طرف جمعیت ایرانیان مسلمان در آلمان صورت گرفت.

حُسنِ سلیقه و هوشمندی استاد محققی در انتخاب موضوع سخنرانی زمانی روشن‌تر می‌شود که ببینیم او در روزگاری کسالت و تنبلی را نفی می‌کند که آلمانی‌ها پس از ویرانی‌های ناشی از جنگ جهانی، به شدّت محتاج کار و تلاش بودند. به این ترتیب محتوای سخن او نیاز مبرم آلمان و پاسخی به ضرورت سازندگی و آبادانی کشور بود؛ بنابراین باید بگوییم او زبان مشترک مسلمانان و شهروندان و حتی راهبرد مسئولان و نخبگان آلمانی را یافته بود.

به این ترتیب، خبر فعالیت‌های استاد محقّقی برای ساخت مسجد به سرعت در شهر پیچید. با گسترش فعالیت‌های استاد محقّقی، در خرداد ۱۳۳۶ش (۱۹۵۷م) دفتری برای جمعیت اسلامی در نظر گرفته شد که با حضور عده‌ای از مسلمانان افتتاح شد.

از مسائل قابل توجّه این بود که از همان ابتدا وی تلاش کرد تا انضباط مالی و حساب و کتاب درستی برای درآمد‌ها و هزینه‌های جمعیت ایجاد کند. در این روز‌ها از استاد محقّقی برای سخنرانی در جلسات و شهر‌های مختلف دعوت به عمل می‌آمد که در مطبوعات هامبورگ انعکاس می‌یافت. همچنین وی که خود استاد دانشگاه تهران و اهل فلسفه و علوم عقلی بود برای ارتباط و گفتگو با اساتید دانشگاه هامبورگ و روحانیون کلیسا‌ها بسیار علاقه نشان می‌داد و به منظور تبادل نظر درباره مسائل مختلف از دیدگاه اسلام و مسیحیت جلساتی ترتیب می‌داد.

در ظرف همان یکی دو سال اوّل، آوازه فعالیت‌های اسلامی در هامبورگ از حوزه شهر هامبورگ تا آمریکا نیز رسید و اشخاص و گروه‌ها خواستار برقراری ارتباط فکری شدند.

کتاب «سفیر شیعه در غرب (حجت‌الاسلام والمسلمین محمد محققی لاهیجی)»، تازه نشر موسسه فرهنگی هنری مرکز اسناد انقلاب اسلامی به مناسبت گرامیداشت دهه ولایت با ۳۰ درصد تخفیف در اختیار علاقه‌مندان، محققان و عموم قرار گرفت.

انتها پبام/ 118