گردآوری آثار ۲۷۰ ناشر برای معرفی بهترین کتاب سال دفاع مقدس/ اعطای جایزه ویژه به کتاب‌هایی با موضوع شهید سلیمانی
گروه فرهنگ و هنر دفاعپرس: نوزدهمین دوره انتخاب بهترین کتاب سال دفاع مقدس امسال در حالی برگزار می‌شود که شیوع کرونا و پیک همه‌گیری آن مشکلات متعددی را برای فعالیت‌های فرهنگی و هنری به‌وجود آورده است. به بهانه تشریح فعالیت‌های صورت گرفته در دبیرخانه این رویداد مهم ادبی به سراغ «محمدحسین کریمی‌پور» دبیر اجرایی این رویداد ادبی رفتیم.
با انتخاب دبیران علمی و اجرایی و طبق احکامی که از سوی رئیس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس ابلاغ شد، عملاً حرکت عملیاتی، اجرایی و برنامه‌ریزی دبیرخانه انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس به عنوان یک رویداد فرهنگی در ابعاد مختلف برنامه‌ریزی شد.
در ابتدا لازم بود فعالیت‌هایی در خصوص شناسایی کتب منتشره سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ با موضوع دفاع مقدس و مقاومت صورت گیرد چرا که داوری نوزدهمین دوره این رویداد به بررسی کتب این سال‌ها می‌پردازد. در کنار این فعالیت؛ برنامه‌ریزی و تامل درخصوص انتخاب شعار مربوط به نوزدهمین دوره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس صورت گرفت.
یک حرکت دیگر که به‌صورت موازی در دبیرخانه این رویداد برنامه‌ریزی و عملیاتی شد، برقراری ارتباط و تعامل با سازمان‌های همسو با انتخاب کتاب دفاع مقدس بود. تا به امروز تقسیم‌بندی کتب گردآوری شده در موضوعات مربوطه و همچنین انتخاب سرداورها صورت گرفته است. ان‌شالله شروع داوری‌ها از مهرماه آغاز خواهد شد.
دفاعپرس: شیوه شناسایی آثار برای داوری در انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس به چه صورتی بوده است؟
می‌‌دانستیم که در مجموعه‌هایی که دارای اطاعات لازم در حوزه نشر هستند، جامع‌نگری وجود ندارد. به این معنا که مراکز رسمی که متولی ثبت اطلاعات کتب منتشر در کشور هستند جامعیت وجود ندارد و اطلاعات همواره با نقص همراه هستند؛ لذا تدبیر بر آن شد که با دریافت لیست از کلیه مراکزی که نسبت به ثبت آثار دفاع مقدس به صورت تخصصی و عمومی فعالیت می‌کنند، تا حدود زیادی این نقیصه مرتفع شود.
ناظر بر این مساله، در اولین گام لیست آثار منتشر شده دفاع مقدس طی سال‌های ۹۸-۱۳۹۷ را از موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران دریافت کردیم. به موازت لیست‌هایی را از کتابخانه ملی، کتابخانه تخصصی جنگ حوزه هنری، کتابخانه ایثار و شهادت و کتابخانه موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس دریافت کردیم. با تجمیع اولیه این لیست‌ها نسبت به پالایش اقدام شد. کتاب‌های جمعآوری شده در دبیرخانه نوزدهمین دوره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس از لیست آثار ثبت شده در پنج سازمان مرجع که فعالیت تخصصی دارند، تهیه شده است.
آشفتگی در ثبت اطلاعات کتاب‌های دفاع مقدس
در هیچ مرکزی درخصوص ثبت اطلاعات کتاب‌های دفاع مقدس یک روش واحدی مورد استفاده قرار نگرفته است. یعنی فعالیت ثبت اطلاعات آثار استانداردسازی نشده است؛ مشخص نیست که در باره با یک کتاب چه مداخل و اطلاعاتی از آن را باید ثبت کنیم تا نیازمندی پژوهشگران و دیگر مراجعه‌کنندگان را مرتفع کند لذا هرکس از منظر خود اطلاعات کتاب‌ها را استخراج و ثبت می‌کند که این مسئله موجب آشفتگی در ثبت اطلاعات کتاب‌ها شده است.
همسان‌سازی اطلاعات زمان و فعالیت زیادی را می‌طلبید به‌گونه‌ای که طبق لیست‌ها دریافت شده حدود پنج هزار و ۸۰۰ عنوان کتاب طی دوسال منتشر شده بود که این حجم کتاب‌های منتشر شده آمار عجیبی بود. پس از پالایش صورت گرفته و با اعمال همسان‌سازی اطلاعات ثبت شده درخصوص کتاب‌ها و برگزیدن ۱۲ مدخل کاربردی از کتاب‌ها، آمار اولیه آثار منتشره عدد سه هزار ۳۵۰ عنوان کتاب را نشان می‌داد که این نیز نیازمند راست‌آزمایی با کتاب فیزیکی بود.
گروه‌بندی ناشران برای ارتباط‌گیری انجام شد. آمار ناشرانی که در طی سال‌های ۹۸-۱۳۹۷ از یک عنوان تا ۳۶۸ عنوان کتاب دفاع مقدس منتشر کرده بودند عدد جالبی را نمایان ساخت. ۶۹۲ ناشر در این بازه زمانی کتاب دفاع مقدس منتشر کرده‌اند و ۲۷۰ ناشر در این بازه زمانی بیش از سه عنوان کتاب دفاع مقدس منتشر کرده‌اند؛ این حجم با توجه به محدودیت‌هایی کرونایی، اقتصاد ضعیف نشر، بالا رفتن هزینه‌های تولید و دلایل عدیده دیگر بسیار قابل تأمل و دقت نظر هست و یک پیام رسا به‌دنبال دارد که نشر دفاع مقدس به عنوان یکی از ژانر‌های فعال در عرصه ادبیات کشور هست.
در شرایط کرونایی ارتباط مستقیم با این حجم از ناشران مقدور نبود لذا در فضای مجازی ارتباط‌گیری صورت گرفت. اطاعات ناشران دریافت و ثبت شد و با این ناشران ارتباط‌گیری صورت گرفت.
امروز می‌توانیم بگوییم که ۲۷۰ ناشر در سراسر کشور از سه‌عنوان بیشتر در سال کتاب با موضوع دفاع مقدس منتشر کرده‌اند. ارتباط با این ناشران از طرق مختلف برقرار شد و اطلاعات صحیح آنها ثبت و برای همه این ناشران در فضای مجازی دعوت‌نامه رسمی برای مشارکت در رویداد انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس ارسال شده. دبیرخانه نوزدهمین دوره تا کنون در این رویداد دو فراخوان منتشر کرده‌ایم؛ یک فراخوان، فراخوان عمومی از طریق پوستر و انتشار در رسانه‌ها بوده است. فراخوان اختصاصی ما به صورت دعوت رسمی از ناشران بوده است.
طبق فعالیتی که امسال در دبیرخانه صورت گرفت، بانک اطلاعات دقیقی از ناشران دفاع مقدس ثبت شده است. بعد از این مرحله؛ فعالیت دریافت آثار آغاز شد. ناشران حوزه دفاع مقدس اهتمام خاص و ویژه‌ای با این رخداد فرهنگی داشته‌اند و تا به امروز با مشارکت و همراهی قابل تقدیر ناشران خصوصی و دولتی دفاع مقدس و با وجود مشکلات اقتصادی بیش از ۲۲۰۰ عنوان کتاب دریافت شده است.
همزمان با دریافت آثار از ناشران، اطلاعات کتاب‌های دریافتی با لیست تهیه شده کنترل و راست‌آزمایی انجام شد؛ و کمبود‌ها از طریق‌های مختلف و با پیگیری مستمر و چندین‌باره انجام شد. نتیجه کار تا به امروز چنین شد که از آثار منتشر شده حدود ۲ هزار و ۲۰۰ اثر دریافت شده است؛ و بالغ بر ۶۰۰ کتاب نیز در حال ارسال است که پیش‌بینی می‌کنیم بالغ بر ۲۸۰۰ عنوان کتاب دریافت کنیم.
اهتمام دبیرخانه انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس برای داوری اکثریت آثار منتشر شده
برنامه‌ریزی اجرایی این دوره (از ابتدا تا انتهای انتخاب بهترین کتاب سال دفاع مقدس) هشت‌ماهه درنظر گرفته شده است؛ با توجه به تعداد بالای آثار منتشر شده و زمان محدود گردآوری آثار؛ تدبیری برای آثاری که به دبیرخانه ارسال نشده پیش‌بینی شده است. در این روش با همکاری کتابخانه تخصصی موزه دفاع مقدس ثبت اطلاعات از کتاب‌ها صورت خواهد گرفت و سپس از آثار موجود در این کتابخانه در مراحل مختلف داوری بهره خواهد گرفت.
دبیرخانه نوزدهمین دوره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس تلاش دارد برای داوری و بررسی کتب، حداقل سه هزار عنوان کتاب منتشره با موضوع دفاع مقدس را گردآوری کند. معتقدیم مقبولیت جایزه انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس درصورتی صورت خواهد گرفت که ما توانسته باشیم بیشترین حجم کتاب‌های منتشره را مورد بررسی و داوری قرار داده باشیم.
دفاعپرس: شناسایی و دریافت آثار را چطور ارزیابی می‌کنید؟
فرآیند سختی بود؛ فراخوان دریافت آثار یک دوره تمدید شد و جای امیدواری است که بتوانیم با تلاش همکاران دبیرخانه و ارتباط با ناشران حجم مورد نظر آثار گردآوری شود.
همزمان با دریافت آثار؛ ثبت در نرم‌افزار مادر و تقسیم‌بندی و تفکیک موضوعی آثار انجام شده است و تمام آثار دریافتی تفکیک موضوعی شده است. به خواست خداوند امیدواریم که داوری بلافاصله پس از دریافت حدنصاب آثار از مهرماه، آغاز خواهد شد.
دفاعپرس: امسال در این رویداد چه بخش‌های اجرایی در نظر گرفته شده و گروه‌های داوری چگونه خواهند بود؟
کمیته‌های تخصصی ستاد شامل پشتیبانی، روابط عمومی به‌خاطر اهتمام به موضوع رسانه و چند کمیته دیگر راه‌اندازی شده است. ستاد دبیرخانه به صورت کامل آمادگی شروع داوری را دارند. کتاب‌های رسیده تا این مرحله تقسیم‌بندی گروهی شده است و ۲۰ گروه برای داوری مشخص شده است.
گروه‌های تاریخ شفاهی؛ داستان و رمان؛ خاطره؛ کودک و نوجوان؛ مستند شامل (دل‌نوشته و ...)؛ زندگی‌نامه (داستانی و مستند)؛ پژوهش سیاسی ـ حقوقی؛ پژوهش فرهنگی ـ ادبی ـ اجتماعی؛ شعر و نشر ادبی؛ مقاومت بین‌الملل؛ مدافعان حرم (که به‌صورت خاص و ویژه مورد توجه خواهد گرفت)؛ گروه توطئه‌های داخلی(شامل اتفاقات منافقین)؛ گروه آثار مرجع؛ ترجمه (از و به)؛ هنرهای تجسمی؛ هنرهای نمایشی و پژوهش‌های هنری ازجمله گروه‌هایی خواهند بود که به محتوای کتاب‌ها می‌پردازند. سه گروه نیز به فرم و مهندسی کتاب می‌پردازد که شامل گروه‌های مدیریت هنری کتاب، فعالان حوزه کتاب شامل (منتقدین کتاب، تبلیغ کتاب، ارزیاب‌های کتاب و...) و گروه نشر شامل(کتابخانه، ناشر و خدمات نشر) می‌باشند.
جایزه ویژه به کتاب‌هایی با موضوع شهید سلیمانی
امسال آن دسته از کتاب‌هایی که در زمان حیات شهید حاج قاسم سلیمانی منتشر شده است را داوری خواهیم کرد. این گروه که به شعار ما نیز گره خورده است دستمایه‌ای خواهد بود برای دوره بعد انتخاب بهترین کتاب سال دفاع مقدس که جایزه خاصی را به کتاب‌هایی خواهیم داد که به شخصیت و ابعاد وجودی و رفتاری شهید سلیمانی پرداخته باشد.
دفاعپرس: امسال برنامه جنبی و آموزشی برای جایزه در نظر گرفته شده است؟
بله؛ سلسه نشست‌های تخصصی طراحی شده است. با توجه به شناختی که از سازمان‌های مرتبط با پژوهش و فعالیت‌های حوزه ادبیات داشتیم با سازمان‌های مختلف من‌الجمله پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی، موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، بسیج هنرمندان استان تهران، مجمع ناشران انقلاب اسلامی، مجمع ناشران دفاع مقدس، بنیاد فرهنگی روایت فتح وارد گفت‌وگو شدیم و برخی از آنان منجر به عقد تفاهم‌نامه‌هایی شد.
برای تببین شعار امسال سال که «حفظ هویت ملی با تولید آثار فاخر» می‌باشد؛ شعاری که کاملاً برگرفته از بیانات مقام معظم رهبری می‌باشد؛ فعالیتها و نشست‌هایی طراحی شده است.
سلسله نشست‌های تخصصی با بهره‌گیری از ظرفیت سازمان‌های مربوطه در نظر گرفته شده است که در این راستا ۱۶ نشست تخصصی با موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران با موضوع‌بندی مشخص نهایی شده است. تفاهم‌نامه‌ای با اندیشکده پایداری حوزه هنری صورت گرفته است که بر مبنای آن تاکنون سه نشست برگزار شده است و ان‌شالله تا انتهای سال تا دوازده نشست دیگر در دست طراحی و اقدام هست.
در این نشست‌ها اندیشمندانی حضور پیدا خواهند کرد. در این نشست به تبیین مفهوم و واژه هویت ملی، ارائه راهکارهای حفظ و بروز هویت ملی در انواع ادبیات دفاع مقدس (داستان، شعر، خاطره و ...)، محور نشست‌های ما «هویت ملی» است تا ابعاد تعریفی این هویت مورد توجه قرار گیرد و مفهوم هویت ملی روشن تعریف شود. به عنوان مثال یک نشست با عنوان «مفهوم هویت ملی در بیان امامین انقلاب» خواهیم داشت.
در این نشست‌ها به بیانات حضرت امام (ره) و رهبر معظم انقلاب اسلامی به عنوان کامل‌ترین نگاه در حوزه هویت ملی خواهیم پرداخت. کارکرد، کاربرد و راهکارهای حفظ و ترویج این هویت در ادبیات دفاع مقدس در این نشست‌ها تشریح خواهد شد. بحثی که ما در این نشست‌ها دنبال خواهیم کرد چگونگی بروز و ظهور دادن هویت ملی در ادبیات دفاع مقدس است و راهکارهای ظهور و بروز آن مورد توجه و بررسی قرار خواهد گرفت. همچنین به بیان خصوصیات آثار فاخر در هر حوزه پرداخت خواهد شد.
انتهای پیام/ ۱۲۱
