به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاعپرس، شناسنامههای یگانی یکی دیگر از آثار مرجع مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس هستند که به عملکرد یگانهای شرکتکننده در عملیاتهای دفاع مقدس میپردازد و عملیاتهای آفندی و پدافندی آن یگان را موردبررسی قرار میدهد. همچنین سرنوشت یگان مربوطه بعد از جنگ تحمیلی از نکات مهمی است که در این نوع از کتابها به آنها پرداخته شده است. شناسنامه لشکر ۷ ولی عصر (عج) اولین شناسنامه یگانی است که توسط گروه مطالعات و جغرافیای نظامی این مرکز منتشر و در بازار نشر ارائه میشود. به همین مناسبت با «اکبر رستمی» مدیر گروه مطالعات و جغرافیای نظامی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس و سردار «عبدالمحمد کوچک» نویسنده این اثر به گفتوگو پرداختیم.
رونمایی از اولین شناسنامه یگانی
اکبر رستمی مدیر گروه مطالعات و جغرافیای نظامی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس از انتشار شناسنامه لشکر ۷ ولی عصر (عج) به عنوان اولین شناسنامه از یگانها خبر داد و اظهار داشت: انتشار شناسنامه یگانها از سال ۱۳۹۳ در گروه مطالعات نظامی استارت خورده است و همزمان سه یگان در دستور کار قرار گرفت تا شناسنامه آنها به صورت کتاب منتشر شود.
مدیر گروه مطالعات و جغرافیای نظامی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس افزود: امروز شناسنامه لشکر ۷ ولی عصر (عج) بهعنوان اولین یگانی است که به چاپ نهایی رسیده و از آن رونمایی میشود.
وی با بیان اینکه هر شناسنامه از سه بخش کلی تشکیل شده است، عنوان کرد: شناسنامهها عملکرد یگان مورد بررسی را در طول دوران دفاع مقدس از بدو تشکیل تا آخر جنگ در سه بخش کلی مورد بررسی و کنکاش قرار میدهند. بخش اول به شکلگیری یگان و زمینههای تشکیل آن میپردازد، دومین بخشی که در این شناسنامهها به آن پرداخته میشود و مهمترین بخش و بخش اعظمی از کار را شامل میشود، عملیاتهای آفندی است که آن یگان در طول دوران دفاع مقدس داشته است و سومین بخش، مأموریتهای پدافندی آن یگان است.
رستمی وجه تمایز کارهای یگانی در شناسنامهها را پرداختن به موضوع پدافند مطرح کرد و گفت: بحث پدافند یگانها موضوعی است که کمتر در آثار مرکز حداقل در گروه مطالعات و جغرافیای نظامی پرداخته میشود، ولی در شناسنامهها بهصورت روتین و ساختارمند به بحث پدافند یگانها پرداخته میشود و این نکته مثبتی در کارهای یگانی ما است.
مدیر گروه مطالعات و جغرافیای نظامی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در ادامه در خصوص شناسنامه لشکر ۷ ولی عصر (عج) بیان کرد: سردار عبدالمحمد کوچک پژوهشگر این اثر بود. او خود از فرماندهان اطلاعات یگان بود و کار پژوهش این اثر را بر عهده داشت.
وی با اشاره به اینکه نظارت این کار هم در چند برهه انجام شده است، اظهار کرد: یک بُعد کار، نظارت اولیه بوده است که در گروه مطالعات و جغرافیای نظامی مرکز انجام شد. در واقع بخش نظارت مرکزی را در مقطعی زارع زاده و سپس طباطبایی بر عهده داشتند.
رستمی افزود: در بحث محتوای کتاب نیز سردار رئوفی و مرحوم سردار کوسهچی تأیید اطلاعاتی و محتوایی این اثر را بر عهده داشت. در فاز سوم نظارت، تعداد ۲۰ نسخه از این اثر قبل از انتشار نهایی در اختیار همه فرماندهان رده گردان به بالای این تیپ و این لشکر قرار گرفت تا نقطه نظرات خودشان را بدهند و در انتها جمعبندی شد و با اصلاحاتی که از این افراد و فرماندهان رسیده بود کار نهایی شد و به چاپ نهایی اثر رسید.
مدیر گروه مطالعات و جغرافیای نظامی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با بیان اینکه در شناسنامه لشکر ۷ ولی عصر (عج) به ۱۴ عملیات آفندی و شش مأموریت پدافندی پرداخته شده است، توضیح داد: معمولاً مأموریتهای پدافندی یگانها خیلی پراکنده و همزمان بوده است و ممکن است چند مأموریت پدافندی در طول نوار مرزی داشته باشند ولی چون محدودیت خروجی و حجم کار را داشتیم، مهمترین پدافندهای یگان را منتشر کردهایم.
در ادامه سردار عبدالمحمد کوچک نویسنده کتاب «شناسنامه لشکر ۷ ولی عصر (عج)» که علاوه بر شناسنامه لشکر اطلس شناسنامه لشکر ۷ ولی عصر (عج) را به نگارش درآورده است در ابتدا شرح مختصری از خود گفت و اظهار داشت: بنده در تاریخ ۱۳۵۸/۰۹/۰۲ زمانی که ۱۸ ساله بودم در سپاه دزفول مشغول به خدمت شدم. بلافاصله هم در کارهای عملیاتی انجام وظیفه کردم. من جزء نیروهایی بودم که در غرب کرخه فعالیت میکردم و نسبت به منطقه عمومی غرب کرخه آشنایی کامل داشتم.
نویسنده کتاب «شناسنامه لشکر ۷ ولی عصر (عج)» افزود: به دلیل پتانسیل بالایی که در سپاه دزفول وجود داشت، ما را قبل از شروع جنگ تحمیلی به شهرهای باکو، ماکو، ارومیه و مهاباد اعزام کردند. تقریباً سه ماه قبل از شروع جنگ تحمیلی در آن مناطق حضور داشتیم و در آنجا با ضدانقلاب مقابله میکردیم.
وی به شروع جنگ تحمیلی اشاره و اظهار کرد: با شروع جنگ تحمیلی، ما از شهر مهاباد به دزفول آمدیم. جبهههای غرب کرخه شامل دالپری، دشت عباس، تپه چشمه، کرخه، صالح مشطط، عنکوش، رقابیه و تنگ سعده بود یعنی در حدود ۹ جبهه پدافندی توسط سپاه دزفول فرماندهی و کنترل میشد. یکی از جبههها دشت عباس بود که در مجاورت جبهه عراق قرار داشت. من در آنجا حضور داشتم و از آنجا کارهای چریکی و کمین زدن و مینگذاری روی جادههای تدارکاتی عراق را انجام میدادیم.
سردار کوچک به تشکیل تیپ ۷ ولی عصر (عج) سه ماه قبل از عملیات فتحالمبین اشاره کرد و گفت: تقریباً در دی سال ۱۳۶۰، تیپ ۷ مقاومت دزفول تشکیل شد که بعداً این تیپ هم به تیپ ۷ ولی عصر (عج) تغییر نام پیدا کرد. آن موقع ما اصلاً توپخانه به آن شکل نداشتیم، پدافند هوایی نداشتیم و عملیات فتحالمبین اولین عملیات گسترده تیپ بود. بنده هم به عنوان جانشین طرح و عملیات تیپ ۷ انتخاب شدم.
نویسنده کتاب «شناسنامه لشکر ۷ ولی عصر (عج)» به عملیاتهایی که لشکر ۷ ولی عصر (عج) در آنها حضور داشته و حماسهآفرینی کرده است اشاره و بیان کرد: علاوه بر آن یک سال و نیمی که قبل از تشکیل لشکر ۷ ولی عصر (عج) در غرب کرخه حضور داشتیم، در ۱۴ عملیات ازجمله فتحالمبین، بیتالمقدس، رمضان، والفجر مقدماتی، والفجر ۱، خیبر، بدر، والفجر ۸، کربلای ۴، کربلای ۵، نصر ۴، نصر ۸، والفجر ۱۰ و بیتالمقدس ۷ شرکت داشتیم.
وی با تأکید بر اینکه لشکر ۷ ولی عصر (عج) تنها لشکر خوزستان در دوران دفاع مقدس بود، یادآور شد: لشکر ۷ ولی عصر (عج) یا همان تیپ ولی عصر (عج) روز ۱۳۶۸/۱۰/۰۱ قبل از شروع عملیات والفجر مقدماتی یعنی روز ۱۳۶۱/۰۹/۰۱ تبدیل به لشکر شد و تا پایان جنگ تحت عنوان لشکر ۷ ولی عصر (عج) در عملیاتها شرکت داشت و ما شهدا و مسئولین زیادی را هم در دوران دفاع مقدس از طرف لشکر تقدیم انقلاب کردیم. البته خوزستان تیپهای دیگر هم داشت منتها تنها لشکر ۷ ولی عصر (عج) بود.
سردار کوچک اظهار کرد: در سال ۱۳۹۱ بعد از ۳۳ سال بازنشسته شدم، بلافاصله تصمیم گرفته تا زحماتی که در این لشکر توسط فرماندهان و رزمندگان کشیده شده را به رشته تحریر دربیاورم. از طرفی چون نسبت به کارهای عملیاتی در سطح لشکر آشنایی کامل داشتم و از ابتدا تا پایان هم با لشکر بودم و در متن کارهای طرحریزی، مناطق عملیاتی، مسئولین و بحثهای عملیاتی بودم تصمیم گرفتم تا نقش لشکر در عملیاتهایی که شرکت داشت را بنویسم.
نویسنده کتاب «شناسنامه لشکر ۷ ولی عصر (عج)» به اقداماتی که برای نگارش این کتابها بود اشاره کرد و گفت: برادرانی که در سطح استان خوزستان میشناختم را یا به محل کار خودم دعوت میکردم یا من به محل کار آنها یا منزلشان میرفتم و با آنها مصاحبه میکردم. برای هر عملیات چیزی در حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ تن را فرامیخواندم و با آنها مصاحبه میکردم.
وی درمورد روند کار مصاحبه خود اظهار کرد: در پایان کار که ۱۴ عملیات لشکر را نوشتم، با حدود دو هزار و ۶۰۰ تن از برادران پاسدار و بسیجی مصاحبه کردم. علاوه بر خوزستان به استانهای لرستان، مرکزی، قم، تهران و زنجان سفر کردم و برادرانی که در طول دفاع مقدس در لشکر ۷ ولی عصر (عج) مسئولیت داشتند مصاحبه کردم و خاطراتشان را بهعنوان تاریخ شفاهی گرفتم و این مصاحبهها و خاطرات را بهصورت کتاب درآوردم. تاکنون هشت مورد از این عملیاتها یعنی عملیاتهای فتحالمبین، بیتالمقدس، رمضان، والفجر مقدماتی، والفجر ۱، خیبر، بدر و والفجر ۸ به چاپ رسیده است.
سردار کوچک در ادامه به چرایی نگارش کتاب «شناسنامه لشکر ۷ ولی عصر (عج)» اشاره و عنوان کرد: روزی با سردار رئوفی صحبت کردم و گفتم قصد دارم کل عملیاتهای لشکر را در قالب یک کتاب به نگارش در آورم. ایشان خیلی خوشحال شد و گفت: «من شما را به دکتر اردستانی رئیس فقید مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس معرفی میکنم.» مرحوم اردستانی به من گفت: ما برای نگارش این نوع از کتابها فرمتی داریم و شما باید طبق این فرمت برای ما کار کنید. بنده پس از قبول شرایط، شناسنامه این یگان را بر اساس اسناد و مدارکی که مرکز در اختیارم قرار داده بود، نوشتم.
نویسنده کتاب «شناسنامه لشکر ۷ ولی عصر (عج)» تأکید کرد: علاوه بر نقشههای عملیاتی و اسنادی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، پژوهشهای خود نیز در خصوص ۱۴ عملیات لشکر در این موضوع به من کمک کرد.
وی در خصوص نظارت بر این کتاب گفت: شناسنامه لشکر توسط سردار رئوفی، مرحوم سردار کوسهچی و بنده در مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس صفحه به صفحه، جمله به جمله و کلمه به کلمه مطالعه شد و اشکالاتی که احیاناً سردار رئوفی یا سردار کوسهچی داشتند در حضور برادران مرکز بررسی کردیم و اشکالات احتمالی رفع شد.
سردار کوچک در رابطه با مخاطبان کتاب «شناسنامه لشکر ۷ ولی عصر (عج)» اظهار کرد: این کتاب هم برای پژوهشگران و هم برای مردم عادی مخصوصاً رزمندگانی که در این عملیات بودند، قابلاستفاده است. از طرفی جامعه هدف ما پاسداران، پادگانهای نظامی، یگانهای نظامی و افرادی هستند که علاقهمند پژوهش در کارهای دفاع مقدس هستند.
انتهای پیام/ 118