چرا شورای انقلاب به فرمان امام خمینی (ره) تشکیل شد؟

به گزارش خبرنگار اخبار داخلی دفاع پرس، تشکیل شورای انقلاب اسلامی یکی از نخستین اقدام‌های عملی در جهت اداره کشور و تاسیس بالاترین نهاد تصمیم‌گیری به شمار می‌رفت که به نقطه عطفی برای نهضت اسلامی تبدیل شد چراکه تا قبل از آن تاریخ، نیرو‌های انقلاب نمی‌دانستند که انتقال قدرت از رژیم پهلوی به جمهوری اسلامی چگونه صورت خواهد گرفت.

تشکیل شورا که چندماه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی مقدمات آن فراهم شده بود در ۲۲ دی ۱۳۵۷ خورشیدی با فرمان امام (ره) آغاز به کار کرد. این شورا برای تحقق اهداف اسلامی از افرادی باصلاحیت و متعهد تشکیل شد.

باید اذعان کرد که تشکیل این شورا نقطه عطفی برای نهضت اسلامی به شمار می‌رفت چراکه قبل از آن نیرو‌های انقلاب نمی‌دانستند، انتقال قدرت چگونه صورت می‌گیرد و بسیاری از فرصت طلبان می‌خواستند در نبود افرادی که بتوانند اداره امور را در دست بگیرند به نظام ضربه بزنند، اما امام (ره) با مشورت افراد باصلاحیتی مانند آیت‌الله مطهری توانستند با ایده تشکیل این شورا، برنامه‌های آینده حکومت اسلامی را مدون کنند.

ریاست این شورا در ابتدا برعهده آیت الله مرتضی مطهری بود، اما با شهادت وی ریاست آن به آیت الله طالقانی منتقل شد.

پس از پیروزی انقلاب و تشکیل دولت موقت، حسن حبیبی، عباس شیبانی، ابوالحسن بنی صدر، احمد جلالی و حبیب الله پیمان نیز به جمع اعضای شورای انقلاب افزوده شدند.

در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ خورشیدی و با استعفای دولت موقت با ادغام دولت در شورا، اعضای جدید شورا نیز انتخاب شدند از جمله این افراد می‌توان به آیت الله خامنه‌ای، آیت الله هاشمی رفسنجانی، محمد جواد باهنر، آیت الله مهدوی کنی، آیت الله محمد بهشتی، معین فر، عزت الله سحابی، علی‌اکبر معین‌فر و شهید قدوسی اشاره کرد.

این شورا در مدت کوتاهی از فعالیت خود توانست به موفقیت‌های چشمگیری در سروسامان دادن به مسایل کشور دست یابد.

اهداف و اقدامات شورای انقلاب اسلامی

تشکیل این شورا نخستین اقدام عملی در جهت اداره کشور به شمار می‌رفت، زیرا علاوه بر اینکه زمینه انتقال حکومت از سلطنت به جمهوری اسلامی را فراهم آورد، حتی در همان زمان قبل از پیروزی انقلاب اسلامی نیز بسیاری از مشکلات مردم را سروسامان داد.

از اقدامات مهم شورای انقلاب در ابتدا تشکیل آن، می‌توان به مذاکره با مقامات نظامی نیرو‌های مسلح، دیدار‌های دیپلماتیک، ترتیب دادن مسافرت بختیار به پاریس برای دیدار با امام (ره)، مأموریت راه اندازی نفت و انتخاب رییس دولت موقت اشاره کرد.

همچنین در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی، شورای انقلاب مهندس مهدی بازرگان را به عنوان نخست وزیر دولت موقت پیشنهاد و امام (ره) نیز وی را به عنوان رئیس دولت موقت انقلاب منصوب کردند.

از مهم‌ترین اهداف شورای انقلاب اسلامی می‌توان به ساماندهی انقلاب و کمک به اداره کشور اشاره کرد. همچنین این شورا رهبری و تنظیم راهپیمایی‌های مردمی را نیز برعهده گرفت؛ برای نمونه پس از راهپیمایی‌های بزرگ عیدفطر و دیگر راهپیمایی‌های بزرگ ضرورت داشت تا به‌صورت مشخص، ستادی برای هدایت و نظم دادن به این جریانات بزرگ و خودجوش مردمی ایجاد شود.

مهمترین تجلی این برنامه‌ریزی ستادی از طرف شورای انقلاب در ۲ راهپیمایی رفراندوم در روز‌های تاسوعا و عاشورای ۱۳۵۷ خورشیدی خود را نشان داد؛ این راهپیمایی‌ها بدون هیچ‌گونه آسیب و درگیری به‌قدرت‌نمایی بزرگ ملت تبدیل شد. ضربه زدن به بقایای رژیم پهلوی از دیگر اهداف این شورا بود، زیرا محمدرضا پهلوی آخرین تلاش‌ها را برای استمرار رژیم سلطنت انجام می‌داد و قدرت‌های حاکم بر منطقه هم در تلاش بودند، راه حل مناسبی که با منافع خود تطبیق داشته باشد، بیابند، بنابراین همه نیرو‌های مخالف انقلاب به تشکیل حکومت بختیار رضایت دادند و به توافق رسیدند تا بدین ترتیب به نحوی شعله‌های انقلاب خاموش سازند، اما تشکیل این شورا ضربات مهلکی بر پیکر نیمه جان رژیم پهلوی وارد ساخت.

گفتنی است با شروع کار مجلس در هفتم خرداد ۱۳۵۹ خورشیدی و تشکیل شورای نگهبان و دیگر نهادها، مسوولیت و ضرورت وجودی شورای انقلاب به پایان رسید.

البته آخرین جلسه شورا در ۲۶ تیر ۱۳۵۹ برگزار شد؛ که در آن جلسه حسن ابراهیم حبیبی سخنگوی شورای انقلاب گفت: امروز با رسمیت یافتن مجلس شورای اسلامی و کامل شدن اعضای شورای نگهبان و تصویب قانون اساسی، کار شورای انقلاب که تاکنون وظیفه قانونگذاری را بر عهده داشت، نیز به پایان رسید.

گزارش از امیر قشقایی

انتهای پیام/ ۳۵۱