گزارشی از موزه و یادمان شهدای چیذر؛

امامزادگان عشق در کنار امامزاده علی اکبر (ع)/ اینجا نگارخانه دل‌های سوخته‌ است

در صحن آستان امامزاده علی‌اکبر (ع) در چیذر، ۵۵۶ شهید خاکسپاری شده که آخرین شهید آن محمدحسین مرادی از شهدای مدافع حرم است که در کنار مزار دایی شهیدش به خاک سپرده شده است.
کد خبر: ۵۲۳۵۴۹
تاریخ انتشار: ۳۰ ارديبهشت ۱۴۰۱ - ۰۰:۲۰ - 20May 2022

به گزارش خبرنگار حماسه و جهاد دفاع‌پرس، آستان مقدس امامزاده علی اکبر (ع) به دلیل واقع شدن در محله چیذر، به نام امامزاده علی‌اکبر چیذر شهرت یافته است. برخی منابع، صاحب بقعه را علی‌اکبر (علیه السلام)، از نوادگان امام سجاد زین‌العابدین (علیه السلام) می‌دانند. این منابع بیان می‌کنند که علی‌اکبر بن ابراهیم بن حسین بن امام سجاد زین‌العابدین (علیه السلام) در ده شمیران به خانه بعدالله یونس رسید، آن بد عاقبت، امامزاده را دشنام داد و بیلی برگرفت و محکم بر پیشانی علی‌اکبر (ع) زد و او را شهید کرد.

مکان دفن امامزاده را که به نام بشیرزد معروف بود، زیر چنار دانسته‌اند. بشیرزد بعداً به چیزر و حال به چیذر تبدیل شده است. برخی مردم محل نیز معتقدند که امامزاده، نهصد سال پیش (قرن پنجم قمری) به چیذر آمده است و عده‌ای نیز آمدن امامزاده را در زمان مأمون عباسی و در پی ولایت امام رضا (علیه السلام) می‌دانند.

امامزادگان عشق در کنار امامزاده علی اکبر (ع)

شجره امامزاده علی اکبر (ع) منتسب به حضرت سجاد زین‌العابدین (ع) است. بعضی از افراد، قدمت امامزاده را مربوط به ۹۰۰ سال قبل می‌دانند و بعضی دیگر آن را مقارن با ورود حضرت عبدالعظیم (ع) به شهر ری می‌شمارند.

هرچند که مکان امامزاده علی اکبر (ع)، قبل از انقلاب اسلامی، تنها یک گورستان محلی برای دفن اموات بود و کمتر زیارت از امامزاده مورد استقبال قرار می‌گرفت، اما پس از انقلاب، با آوردن پیکر شهدای جنگ تحمیلی که در میان آنها، شهدایی با پسوند «چیذری» نیز زیاد به چشم می‌خورد، به یک پایگاه مذهبی در شمال شهر تهران تبدیل شده است.
آستان مقدس امامزاده علی اکبر (ع) در محله چیذر قرار دارد.

به گفته راویان محلی، تاریخ بنا به قرن پنجم برمی‌گردد. بازسازی آن در دوره قاجار بوده است. در جوار حرم مطهر، گلزار زیبایی از شهدای دفاع مقدس قرار دارد که به شکلی منحصر به فرد طراحی شده است که خود به زیبایی نمای بیرونی حرم مطهر می‌افزاید. بقعه به علت واقع شدن در چیذر به نام امامزاده علی‌اکبر چیذر شهرت دارد. با افزایش تعداد شهدای مدفون، هیأت امنا به دستور اداره اوقاف، بنیاد شهید، بنیاد جانبازان، بنیاد مستضعفان و صنایع دفاع، جهت رسیدگی به وضعیت بقعه، اقدام به گسترش و تعمیر بقعه کردند و کم‌کم، طی سال‌ها بقعه به صورت کنونی درآمد.

بقعه در جهت غرب به شرق، رو به قبله است. مسیر دسترسی به بقعه از یک سو میدان تجریش، خیابان شهرداری، خیابان دکتر علی شریعتی، بلوار صبا، خیابان شهید کریمی، خیابان شهید برادران سلیمانی، خیابان هاشمی علیا، میدان ندا، میدان امامزاده علی‌اکبر (ع) است. بقعه از شمال به خیابان هاشمی، از شرق به خیابان شهید بهمن‌پور، از غرب به خیابان سلیمی و از جنوب به خیابان واعظی، منتهی می‌شود. در جنوب امامزاده، مسجد قائم (عج) چیذر قرار دارد. اماکن فرهنگی، آموزشی و تربیتی که در اطراف بقعه دیده می‌شوند، عبارت‌اند از موزه شهدای امامزاده علی‌اکبر (ع)، مدرسه راهنمایی، دبیرستان، دبستان دخترانه و ورزشگاه باستانی آیت‌الله طالقانی. بنا‌های اطراف بقعه غالباً نوساز و عمدتاً مسکونی و بعضاً واحد‌های تجاری‌اند. به دلیل قرار گرفتن امامزاده در وسط پهنه چیذر، مغازه‌های مختلف و متنوعی در اطراف بقعه دیده می‌شوند.

امامزادگان عشق در کنار امامزاده علی اکبر (ع)

از درِ سبزرنگ امامزاده چیذر که وارد می‌شویم، سنگ مزار‌های کوچک و سیاه رنگ با عکس‌های صاحبان آن در بالای سر، نظر‌ها را به خود جلب می‌کند. قاب‌هایی سبزرنگ از عکس جوانان، در سرتاسر امامزاده، نمای زیبایی از شهادت را به نمایش گذاشته‌اند.

اینجا همیشه خانواده‌هایی را بر سر مزار شهیدشان می‌بینی. سنگ قبر‌ها یکدست تا جلوی در امامزاده چیده شده‌اند. هر کدام از این شهدا یادآور روز‌هایی از ۸ سال دفاع مظلومانه ایران مقابل دشمنی هستند که کمر به نابودی این سرزمین بسته بود. هر کدام از این شهدا سرگذشت فراق از دنیا و وصال به قرب الهی هستند، هر کدام روزی بازگشتند که دیگر جانی در بدن نداشتند و حالا در کنار امامزاده‌ی زیبای علی اکبر (ع) چیذر خفته‌اند.

حاج‌آقا سیدمحمد جوزی مسئول مجموعه و گنجینه آثار شهدای چیذر است. دو برادر از خانواده جوزی در دوران دفاع مقدس به شهادت رسیده‌اند. «سیدعلیرضا جوزی» به عنوان کوچکترین شهید امامزاده علی اکبر (ع) چیذر در سن ۱۴ سالگی به همراه چهار شهید دیگر در ۶۰ کیلومتری جاده اهواز - خرمشهر به شهادت رسید. یادمانی به نام پنج شهید خمسه سادات نیز در محل شهادت این شهدا بنا شده است.

هر قدم از موزه بوی شهیدی می‌دهد. به دیوار‌ها و قفسه‌ها که نگاه کنی عکس و یادگاری از شهیدان را می‌توان دید. بدون شک موزه‌ی شهدای امامزاده علی اکبر (ع) چیذر اگر بی‌نظیر نباشد در نوع خودش کم‌نظیر است. این را می‌توان از کلاه شهید و خون ریخته شده روی آن و جای اصابت ترکش دید و یا انگشتری که شهید هنگام شهادت به دست داشت و یا قرآن جیبیای که به خون پاک و مقدس شهید آغشته شده است.

سیدمحمد جوزی آماری از شهدای امام زاده علی اکبر چیذر می‌دهد و می‌گوید: «این مکان حدود ۵۵۶ شهید دارد که آخرین شهید آن شهید محمد حسین مرادی از شهدای مدافع حرم به شهادت رسیده در سوریه است که در کنار مزار دایی شهیدش به خاک سپرده شده. سید علیرضا جوزی نیز کم سن‌ترین شهید امامزاده است که در سن ۱۱ سالگی به جبهه رفت و در سن ۱۴ سالگی به شهادت رسید.»

گوشه‌ای از حیاط امامزاده، ورودی موزه شهدای امامزاده علی اکبر چیذر است. درِ شیشه‌ای را به سمت طبقه دوم ساختمان طی می‌کنیم تا به محوطه موزه می‌رسیم. ورودی موزه آثاری از شهید صیاد شیرازی به همراه دست‌خطی از این شهید بزرگوار به نمایش گذاشته شده است.

مدیر موزه‌ی شهدای امام زاده علی اکبر چیذر به چگونگی شکل‌گیری این موزه و یادگاری شهید صیاد شیرازی اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: «مجموعه موزه و گنجینه آثار شهدای چیذر در چهارم اردیبهشت ماه سال ۷۶ توسط شهید صیاد شیرازی افتتاح شد. دست‌خطی از شهید صیاد شیرازی که در دفتر یادبود مجموعه به ثبت رسیده است همراه با لباس ایشان در ابتدای موزه قرار گرفته و آنقدر این دستخط جالب است که بر روی سنگ مزار ایشان نیز حک شده و می‌توان دید.»

امامزادگان عشق در کنار امامزاده علی اکبر (ع)

سرتاسر سالن بزرگ موزه در ویترین‌های شیشه‌ای، آثار اهدایی خانواده‌های شهدا دیده می‌شود. وصیتنامه، قسمتی از لباس، پوتین و کلاه، انگشتری، جانماز و قرآن، سربند و دیگر وسایل شخصی نمونه کوچکی از آثار شهداست. هر بخش از قفسه مربوط به یک شهید، شامل عکس و زندگی نامه کوتاه و یادگاری‌ها به معرض دید عموم قرار گرفته است.

چند قدم جلوتر از در ورودی دست چپ سالن، گلدان‌های بزرگ و تزئین شد‌های با شکوفه‌های صورتی و سفید که با دست پرمهر مادر شهید محمدعلی کاوه به گنجینه آثار شهدای چیذر اهدا شده است، دیده می‌شود.

سمت راست ماکتی از یادمان شهدای حج خونین به همراه آثار یکی از زنان شهیده حج به نمایش گذاشته شده است. در بخش کوچکی از موزه به شهدای صد سال گذشته کشور همچون شیخ فضل‌الله نوری به عنوان مبارزی انقلابی به همراه طرح انتزاعی زیبایی از اعدام گل سرخ به نمایش درآمده است.

اغلب آثار در طول بیش از ۱۵ سال به همت خانواده‌های شهدای منطقه شمیرانات و دیگر شهدای استان تهران گردآوری شده است. خانواده شهدا با میل و رغب برای به یادگار ماندن یادگاری‌های فرزندان خود تنها آثار به جای مانده را به این محل آورده‌اند تا هر روز مردمی که در این مکان گذر می‌کنند عطری از شهدا را استشمام کنند.

در انتهای موزه هم محلی برای نشستن گروه‌هایی که به بازدید از موزه آمده‌اند اختصاص داده شده. به گفته سیدمحمد جوزی گروه‌ها و مدارس زیادی تا به امروز برای بازدید از موزه آمده‌اند.

نقطه پایانی موزه نیز با ماکتی از صحنه‌ی شهادت حضرت ابالفضل (ع) بر دامن امام حسین (ع) محل خواندن روضه سیدالشهداست.

گزارش از مهدی کیانی

انتهای پیام/ 112

نظر شما
پربیننده ها
آخرین اخبار