آینده مبهم اقلیم کردستان عراق/ خانه‌تکانی اساسی در پیش است

به گزارش گروه سایر رسانه های دفاع پرس، هر روز که می گذرد وضعیت و آینده سیاسی اقلیم کردستان عراق پیچیده تر می شود؛ تحولات چند روز اخیر در این منطقه نشان می دهد که روزهای پرفراز و نشیبی را باید برای آن متصور بود.

اقلیم کردستان عراق بعد از دوره آرامش یعنی طی سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۴ وارد سالهای پرفراز و نشیب شد. بعد از تشدید اختلافات بین دولت مرکزی و مسئولان اقلیم، این منطقه با مشکلات و مسائل اقتصادی شدیدی مواجه شد و این وضعیت اقتصادی بر روی پایه های حکومت محلی اقلیم نیز تاثیر گذاشت و حتی به اعتراض های خیابانی کشیده شد.

در حالی که مردم کردستان عراق نگران وضعیت و آینده اقتصادی خود بودند که با ظهور داعش و درگیر شدن بخشی از مردم این منطقه با آن، مسائل و مشکلات اقتصادی و سیاسی فراموش شد و همه نگاه ها به سمت و سوی داعش کشیده شد.

هر چند که با کمک های جمهوری اسلامی ایران و دولت مرکزی عراق نه تنها داعش نتوانست ذره ای از خاک اقلیم را تصرف کند، ولی ورق به ناگه برگشت و مسعود بارزانی از فرصت استفاده کرده و مناطق مورد مناقشه با دولت مرکزی عراق از جمله کرکوک نفت خیز را به تصرف خود درآورد.

گام بعدی مسئولان اقلیم کردستان عراق برگزاری همه پرسی برای استقلال اقلیم بود، اقدامی که نه تنها مورد حمایت دولت مرکزی عراق و همسایگان و حتی کشورهای اروپایی و آمریکایی نیز قرار نگرفت که حتی در درون نیز تعدادی از گروه ها با اما و اگرهای بسیاری با این اقدام همراه شدند.

هر چند که بارزانی توانست با سوار شدن بر موج احساسات مردم اقلیم کردستان عراق همه پرسی را برگزار کند ولی تنها چند روز بعد از این اقدام شکاف های درونی و همچنین مخالفت های دولت مرکزی رنگ دیگری به خود گرفت و به همین دلیل دولت مرکزی عراق در اقدامی کرکوک نفت خیز و دیگر مناطق مورد مناقشه را به کنترل خود درآورد و مرزها به سال ۲۰۰۳ برگشت.

تشدید اختلافات درونی در اقلیم

حضور ارتش عراق و استقرار آن در مناطق مورد مناقشه باعث شد تا اختلافات درونی در اقلیم کردستان عراق سرباز زده و طرفداران جریان بارزانی ضمن حمله به خانواده طالبانی و اتحادیه میهنی از عنوان خیانت کار برای آنها استفاده کرده و آنها را مقصر جلوه دهند و البته از سوی دیگر جریان تغییر و جریان های جدید شکل یافته هم به مخالفت با بارزانی وارد میدان شدند.

در حالی که سه شنبه دوم آبان ماه پارلمان اقلیم کردستان عراق زمان برگزاری انتخابات پارلمان را هشت ماه دیگر عقب انداخته بود و از شورای ملی نیز خواسته شده بود، زمان ریاست بارزانی بر حکومت اقلیم را دوباره چند ماه دیگر تمدید کند که فضای متشنج سیاسی اقلیم باعث شد تا بارزانی از مسئولیت خود به صورت رسمی کناره گیری کند.

البته باید به این نکته هم توجه داشت که هفته قبل جریان تغییر با همراهی چندین چهره های شاخص سیاسی این منطقه از جمله برهم صالح، با انتشار بیانیه ای خواستار کناره گیری بارزانی از قدرت شده و درخواست داده بودند که هر چه سریعتر باید حکومت انتقالی در این منطقه تشکیل شود.

بالاخره فشارهای مخالفان و همچنین اوضاع نامناسب اقلیم کردستان عراق باعث شد تا روز یکشنبه هفتم آبان ماه مسعود بارزانی در نامه ای به پارلمان اقلیم کردستان عراق به صورت رسمی از قدرت کناره گیری کند.

وی البته شامگاه یکشنبه نیز پیامی ویدیوئی را منتشر کرد و در آن ضمن اشاره به وضعیت اقلیم کردستان عراق و همچنین برگزاری همه پرسی، از عدم همراهی کشورهای اروپایی و آمریکا با این اقدام اقلیم کردستان عراق به شدت انتقاد کرد.

انتقاد بارزانی از عدم همراهی آمریکا با اقلیم

مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق مدعی شد: همه پرسی اقلیم کردستان عراق به خاطر ایجاد راهکارهای مسالمت آمیز برای حل مشکلاتمان بود. بغداد از همه پرسی برای حمله به اقلیم کردستان بهره برد.

وی افزود: آنچه در شب ۱۵ ماه جاری در کرکوک رخ داد خیانت بزرگی ضد پیشمرگه بود. ما انتظار داشتیم که جامعه بین المللی و بغداد به جانفشانی های پیشمرگه ارج نهد.

بارزانی اعلام کرد: سئوال مهم این است که آیا واشنگتن مایل به مجازات کردستان است؟ ما انتظار نداشتیم که آمریکا در قبال حمله ضد ما ساکت بنشیند.

وی در این گفتگو به صورت صریح وبا به کار بردن کلمه خیانت، به صورت ضمنی رقبای سیاسی خود را به متهم کرد که البته همزمان با انتشار این ویدئو بود که جلسه پارلمان اقلیم کردستان عراق نیز از سوی عده ای مورد حمله قرار گرفت.

پارلمان اقلیم کردستان عراق که در جلسه بعد از ظهر یکشنبه موافقت خود را با کناره گیری بارزانی اعلام کرده بود، مورد حمله عده ای قرار گرفت و حتی نمایندگان مخالف بارزانی نیز از سوی حمله کنندگان مورد ضرب و شتم قرار گرفته و برای چند ساعتی در درون ساختمان پارلمان محاصره شدند.

البته این برخوردها تنها به پارلمان اقلیم کردستان عراق منوط نشد و شامگاه یکشنبه رسانه های منتقد مسعود بارزانی مورد حمله قرار گرفته و در منطقه زاخو نیز به دفاتر دو حزب اتحادیه میهنی و تغییر حمله شده و ساختمان های آنها به آتش کشیده شد.

احتمال ظهور جریان سوم در اقلیم کردستان عراق

هر چند که مسئولان اقلیم از شب گذشته در تلاش هستند تا ضمن دعوت از مردم فضا را آرام کنند، ولی مواجهه طرفداران دو جریان اصلی موافقان و مخالفان مسعود بارزانی در اقلیم کردستان عراق به فضای عمومی جامعه نیز کشیده شده است و به همین دلیل پیش بینی می شود که زمان زیادی لازم است تا این آرامش بار دیگر حاکم شود.

نماینده اقلیم کردستان عراق در کشورمان در پاسخ به سؤالی در خصوص پیش‌بینی انتخابات آتی اقلیم کردستان عراق گفت: با توجه به تحولات اخیر، امکان تغییر در نقشه سیاسی اقلیم کردستان بسیار زیاد است. در انتخابات آتی هم شاهد ریزش آرای مسعود بارزانی و هم آرای اتحادیه میهنی خواهیم بود و شاید یک جریان جدید سیاسی بتواند قدرت را به دست بگیرد.

ناظم دباغ با اشاره به شرایط پیش رو به ویژه در انتخابات آینده، عنوان کرد: هیچ یک از احزاب سنتی کرد نمی‌توانند در انتخابات پیش‌رو، اکثریت آرا را به دست بیاورند.

با کناره گیری رسمی بارزانی از قدرت بار دیگر بی ثباتی سیاسی به اقلیم کردستان عراق بازگشته و هر چند که مخالفان بارزانی تاکید دارند که قدرت رئیس اقلیم باید تقسیم شده و نوع اداره حکومت محلی تغییر کند، ولی به نظر می رسد با توجه به تحولات شب گذشته و لشکرکشی خیابانی تحولات جدیدی را در این منطقه به دنبال خواهد داشت.

 

منبع: مهر