ترامپ با شمشیر اروپا برجام را می‌کشد
به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع پرس، سید رضا میرطاهر در یادداشتی نوشت:
از زمان اعلام استراتژی جدید آمریکا در قبال ایران از سوی ترامپ در ۱۳ اکتبر ۲۰۱۷ که با تأکید بر عدم پایبندی ایران به برجام و ارجاع آن به کنگره همراه بود، این مسئله با واکنش منفی سایر اعضای گروه ۱+۵ از جمله سه دولت بزرگ اروپایی مواجه شد.
موضع صریح سران سه کشور اروپایی و نیز موضع‌گیری قاطع فدریکا موگرینی، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حمایت از برجام بار دیگر یکی از موارد مهم اختلاف اروپا و امریکا را آشکار کرد. با این حال به دلیل اینکه امریکا از ابزار‌های قدرتمندی برای اعمال فشار به اروپا برخوردار است، لذا شواهد حاکی از آن است که سه دولت بزرگ اروپایی با خواسته امریکا موافقت کرده‌اند که از دیدگاه آن‌ها موجب نجات برجام می‌شود. بدین ترتیب می‌توان گفت که تشدید فشار‌های برجامی امریکا بر اروپا ظاهراً نتیجه داده است. بر اساس یک سند محرمانه، انگلیس، فرانسه و آلمان برای متقاعد کردن امریکا به بهانه حفظ توافق هسته‌ای، تحریم‌های جدیدی را علیه ایران پیشنهاد کرده‌اند. به موجب این سند این سه کشور عضو گروه ۱+۵ برای متقاعد کردن امریکا به حفظ توافق هسته‌ای تحریم‌های اروپایی جدیدی را علیه ایران در مورد برنامه موشکی ایران و نیز نقش ایران در سوریه پیشنهاد کرده‌اند. این سند مشترک روز جمعه به پایتخت‌های اروپایی ارسال شده تا حمایت همه ۲۸ کشور عضو اتحادیه اروپا برای چنین تحریم‌هایی کسب شود. پیشنهاد تحریم‌های اروپایی جدید، پس از هفته‌ها گفت‌وگو میان وزارت خارجه امریکا و قدرت‌های اروپایی عضو گروه ۱+۵ و در قالب تلاش طرف اروپایی برای نرم کردن موضع دولت ترامپ ارائه شده است. سه کشور اروپایی خاطرنشان کرده‌اند که تحریم‌های پیشنهادی آن‌ها موجه هستند، چرا که ایران در قبال تعهدات برجام «اقدامات بیشتری برای توقف برنامه موشکی و فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده‌اش انجام نداده است.»
ظاهراً این پیشنهاد بخشی از راهبرد اتحادیه اروپا برای حفظ توافق هسته‌ای ایران است با این هدف که به دونالد ترامپ رئیس‌جمهور امریکا نشان دهد که راه‌های دیگری برای مقابله با سیاست‌های منطقه‌ای ایران وجود دارد. ترامپ که قبل از ورود به کاخ سفید نیز منتقد جدی برجام بود، ضرب‌الاجلی که ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۱۲ مه ۲۰۱۸) به پایان می‌رسد را تعیین کرد. وی در ۲۲ دی ۱۳۹۶ تعهدات این کشور را در زمینه تعلیق تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران تمدید کرد، اما گفت: ممکن است آخرین بار باشد که این کار را می‌کند. ترامپ دولت‌های اروپایی را تهدید کرد چنانچه تا چهار ماه آینده برای «اصلاح به‌اصطلاح نقائص فاجعه‌بار برجام» اقدام نکنند، امریکا را از آن خارج خواهد کرد. هرچند این بیانیه ترامپ با واکنش منفی اعضای اروپایی گروه ۱+۵ و نیز اتحادیه اروپا مواجه شد، اما به‌رغم موضع‌گیری صریح اتحادیه اروپا در قبال بیانیه ترامپ، این اتحادیه و اساساً دولت‌های بزرگ اروپایی عضو گروه ۱+۵ بر سر دوراهی بزرگ، همراهی با ترامپ یا همراهی با برجام قرار گرفتند که ظاهراً همراهی با ترامپ را برگزیده‌اند. تمرکز بر مسئله موشک‌های بالستیک ایران محتمل‌ترین راهکار برای سران کشور‌های اروپایی جهت حفظ برجام است. از دیدگاه اروپایی‌ها، در برجام اشاره‌ای به ممنوعیت اقدام علیه توسعه موشکی ایران نشده و لذا توافقات امریکا و اروپا برای محدود کردن برنامه موشکی ایران، لزوماً نیازمند مذاکره مجدد بر سر برجام نیست. روند رایزنی‌ها و اقدامات امریکا با اروپا اکنون نتیجه داده و ظاهراً واشنگتن اروپایی‌ها را وادار کرده تا در کارزار کنونی واشنگتن برای واداشتن ایران به پذیرش خواسته‌های فرا برجامی ترامپ از ایران به ویژه در دو زمینه مهم یعنی توقف آزمایش‌ها و زرادخانه موشکی ایران و سیاست‌ها و اقدامات منطقه‌ای ایران، با امریکا همراهی کنند.
این سناریو می‌تواند منجر به مرگ برجام شود. به نظر می‌رسد توافق نهایی امریکا و اروپا در زمینه برجام، اعلام لزوم پذیرش خواسته‌های امریکا و اروپا از ایران در زمینه موشکی و سیاست‌های منطقه‌ای ایران است. اروپایی‌ها در سند محرمانه خود مدعی شده‌اند که طبق قطعنامه ۲۲۳۱ ایران حق توسعه یا آزمایش موشک‌های بالستیک دارای قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای را ندارد و در عین حال مدعی هستند موشک‌های ایرانی واجد این خصوصیت هستند. با پیروی اروپا از مسیر امریکا در زمینه برجام، برای ایران نیز چاره‌ای جز اقدام متقابل از جمله اتخاذ گزینه خروج از برجام باقی نخواهد ماند. تحقق این سناریو کاملاً با خواسته اروپا درباره برجام که آن را یکی از بزرگ‌ترین موفقیت‌های اتحادیه اروپا در زمینه حفظ صلح و امنیت بین المللی می‌داند در تعارض قرار دارد. با این حال اروپا اکنون باید در دوراهی باقی ماندن در برجام یا همراهی با امریکا، یکی را انتخاب کند. ظاهراً اروپا همراهی با امریکا را انتخاب کرده است. مسلماً همراهی با امریکا نه فقط در راستای منافع اروپایی‌ها نیست، بلکه به مفهوم رویگردانی دولت‌های بزرگ اروپایی از ایفای تعهدات خود و کاهش وجهه بین‌المللی آن خواهد بود. ضمن اینکه تبعات اقتصادی فروپاشی برجام و کاهش روابط تجاری و اقتصادی کشور‌های اروپایی با ایران چیزی نیست که این کشور‌ها به راحتی با آن کنار بیایند.
منبع: روزنامه جوان
