صریح و صمیمی؛ روایت شاعران از دیدار با رهبر انقلاب
به گزارش گروه سایر رسانه های دفاع پرس، از آن با تعابیر مختلفی در نظر اهل شعر و هنر یاد می‌شود: «شب شاعران بی‌دل»، «شب قدر شاعران»، «شب پانزدهم»، شبی که در آن چشم‌انداز جریان شعری کشور ترسیم می‌شود. نیمه ماه مبارک رمضان برای بسیاری از شاعران یادآور لحظات خوشی است که بسیاری آن را چشیده‌اند و بسیاری دیگر در آرزوی درک آن هستند. حضور رهبر معظم انقلاب میان شاعران و اهل قلم، مربوط و محدود به سال‌های اخیر نیست، ایشان به‌روایت خود شاعرانی چون اخوان ثالث و امیری فیروزکوهی، پای ثابت برخی از انجمن‌ها در مشهد و بعد در تهران بودند. دیدار شاعران با ایشان در دوره ریاست جمهوری و در زمان رهبری نیز ادامه داشت و مشغله‌ها مانع برگزاری این نوع جلسات نشده است. استمرار این نوع جلسات پیام‌های دیگری غیر از ادب‌دوستی رهبر معظم انقلاب دارد و آن اهتمام ویژه ایشان به شعر به‌عنوان یک میراث ملی و استفاده از تمامی ظرفیت‌های ادبی کشور در مقوله شعر انقلاب و متعهد است.
نگاه تمدن‌ساز
در دوره رهبری ایشان طبق سنتی چندساله شاعران در نیمه ماه مبارک گرد هم آمده و برخی از آنها تازه‌ترین سروده‌های خود را در محضر رهبر انقلاب قرائت کرده و در نهایت، سخنان رهبر معظم انقلاب درباره شعر و جریان‌های ادبی در کشور حسن ختام مجلس است. جلسات نیمه ماه مبارک رمضان بیش از آنکه به یک شب شعر ختم شود، نشان‌دهنده نوع نگاه رهبر معظم انقلاب به شعر به عنوان یک ابزار فرهنگی و تمدن‌ساز است؛ نگاهی که از بینش تاریخی سرچشمه گرفته و وقوف معظم‌له بر این حوزه را نشان می‌دهد. در روزگاری که اقبال از هنرهای تصویری هر روز بیشتر می‌شود و هنرهای مکتوبی مانند شعر جای خود را کم‌کم از دست می‌دهند و در میان هیاهوی دیگر هنرها گم می‌شوند، رهبر انقلاب از آن با عنوان «ثروت ملی» یاد می‌کنند؛ ثروتی که باید هر روز بر آن افزوده شود. نگاهی که پیش از این در میان مسئولان کشور، حتی مسئولان مترتبط با حوزه‌های فرهنگی بسیار کم دیده شده است.
محک شعر امروز
استمرار جلسات نیمه ماه مبارک رمضان، آن هم با وجود دغدغه‌های ریز و درشتی که هر سال وجود دارد، علاوه بر تکریم شعر، نتایج دیگری نیز در میان اهالی ادبیات و شعر داشته است. به نظر بسیاری از شاعران و کارشناسان ادبی، جلسات نیمه ماه مبارک رمضان در واقع شب قدر شاعران است که نقشه راه آنها در آینده ترسیم و چشم‌انداز مشخص می‌شود. محدود شدن جلسات شعر به «به‌به» و «چه‌چه» کردن‌ها و غفلت از نقد اساسی شعر در میان رابطه‌های دوستانه یا غیر دوستانه، جلسات شعر را به جلسات تعارف و بده بستان تبدیل کرده است. در این میان، جلسات نیمه ماه مبارک غنیمتی است برای شاعران تا با وجود فضای صمیمی، سروده‌هایشان محک زده شود. نتیجه این جلسات صریح و صمیمی، معرفی نسل جدیدی از شاعران توانا و آینده‌دار به جریان شعر کشور است.
روشنی چراغ شعر فارسی
زکریا اخلاقی، از شاعران پیشکسوتی است که در سال‌های اخیر هم در این جلسات حضور داشته و هم چند سروده از اشعار خود را ارائه داده است. او درباره تأثیر این جلسات بر رونق ادبیات در کشور می‌گوید: شخصیت مقام معظم رهبری یک شخصیت به تمام معنا شعرشناس و مشرف بر جریان‌های شعری و صاحب‌نظر در این حوزه است؛ بنابراین جلسه نیمه ماه مبارک از جلسه نمادین شاعران با ایشان فراتر رفته و نظرات کارشناسانه در این دیدار مطرح می‌شود. نکته دیگر اینکه، جلسه دیدار شاعران با رهبر انقلاب دو اثر در حوزه شعر معاصر و به ویژه بر جریان شعر جوان کشور دارد؛ نخست به دلیل حمایت مقام معظم رهبری از شعر سبب شده که این جلسه برای شاعران مایه تشویق و دلگرمی باشد. اینکه شخص اول مملکت تا این اندازه به شعر علاقه و توجه نشان می‌دهند و پای صحبت‌های شاعران و شعرهای شاعران بنشینند و با دقت گوش دهند، سبب می‌شود که شاعران با دلگرمی بیشتر در این مسیر حرکت کنند و فضای شعر کشور رونق خاص خود را داشته و چراغ شعر کشور برافروخته باشد.
معرفی شاعران تازه‌نفس
برگزاری جلسات در سال‌های گذشته و توجه رسانه‌ها به این رویداد فرهنگی سبب شده تا نوع نگاه مسئولان و جامعه به شعر نیز تغییر کند. بسیاری از شاعرانی که اشعارشان در این سال‌ها بر سر زبان‌هاست یا در میان هیئات خوانده می‌شود و کم‌کم وارد لحظات و زمان‌های خاص مردم شده‌اند، از دل همین جلسات معرفی شده‌اند. شاید اگر نبود چنین جلسه‌ای، فرصتی نیز برای معرفی و ظهور این شاعران نبود.
علیرضا قزوه که مدیریت این جلسات را در سال‌های اخیر برعهده دارد، درباره تأثیر این جلسات بر شکل‌دهی جریان‌های ادبی جدید در کشور می‌گوید: شاعران جوان و شهرستانی پشت و پناه بالایی ندارند اما با انگیزه و اشتیاق حضور می‌یابند و رهبر انقلاب آنها را تشویق می کنند. هستند کسانی که در شهرستان خودشان، برای رئیس اداره ارشاد غریبه باشند اما رهبر انقلاب آنها را می شناسند. مثلا در جلسه سال گذشته مهدی جهاندار شعری را گفته بود و بسیاری آن را نشنیده بودند. رهبر انقلاب فرمودند شعری که سرودید بسیار زیبا بود. بعضی وقت‌ها کتاب تقدیم می‌کنند اما ایشان این کتاب را قبلا خوانده اند. خود من در یک سال می‌خواستم کتابی را تقدیم کنم اما فراموش کردم با خودم به جلسه بیاورم. در میان جلسه رهبر انقلاب اشاره کردند که من این کتاب را از ابتدا تا آخر خوانده‌ام و کتاب بسیار خوبی است.
شاعران گمنام را می‌شناسند
به گفته او؛ ایشان همه چهره‌های جوان را می شناسد و این برای خود شاعر هم گاهی جای تعجب دارد که یک چهره گمنام را چگونه ایشان می‌شناسند. رهبر انقلاب کتاب‌های چاپ شده را بسیار دقیق مطالعه می‌کنند و گاهی تقریظ هم می‌کنند. امروز نویسندگان درخواست بسیار دارند تا جلسه‌ای با رهبر انقلاب ترتیب داده شود، اشتیاق و درخواست بسیار زیاد است و این نشان می‌دهد که یک جاذبه دو طرفه میان نویسندگان و رهبر انقلاب وجود دارد.
بازیابی حلقه‌های گم‌شده جهان فارسی در یک جلسه شعر
حضور شاعرانی از کشورهای منطقه در سال‌های اخیر از دیگر برکات شب شعر نیمه ماه مبارک رمضان در محضر رهبر انقلاب است. شاعرانی که فارسی زبان مادری‌شان نیست، اما جلسات حاضر انگیزه‌ای شده است تا در این حوزه فعالیت کنند. چهره‌های مختلفی در سال‌های گذشته از این طریق به جامعه فارسی‌زبانان معرفی شده‌اند. از بازیگر زنی که به فارسی علاقه دارد گرفته تا شاعران جریان‌سازی چون مومن قناعت سروده‌های خود را در این جلسات ارائه داده‌اند که مورد استقبال عامه مردم قرار گرفته است.
احمد شهریار، شاعر پاکستانی و از جمله چهره‌هایی است که در سال‌های اخیر به واسطه همین جلسات به جامعه ادبی فارسی‌زبانان معرفی شده است. او می‌گوید سال‌ها برگزاری این جلسات را از طریق رسانه‌ها در پاکستان پیگیری کرده و شرکت در این جلسات برایش یک آرزو بوده است. شهریار که در شعر دستی توانا دارد و بیشتر به سبک هندی شعر می‌گوید، معتقد است که بعد از شرکت او در این جلسات بسیاری از دوستانش در هند و پاکستان ترغیب شده‌اند که به زبان فارسی شعر بگویند تا در محضر رهبر انقلاب شعر بخوانند.
شعر آخرین تحفه انسان به جهان
در فضایی که جهان اسلام به دردهای مختلفی مبتلی است، شعر شاید بتواند دوایی برای این مردم باشد. زخم‌های عمیقی که در سال‌های گذشته بر پیکره جهان اسلام وارد شده، نیازمند مرهمی است که بهبود یابد؛ و چه درمانی بهتر از فرهنگ و هنر. برخی از شاعرانی که از کشورهای منطقه در جلسه نیمه ماه مبارک شرکت کرده اند، بر این باورند که این جلسات وفاق و همدلی در میان اهالی فرهنگ کشورهای اسلامی را بیشتر کرده است، حلقه‌های نو به یکدیگر متصل شده‌اند و امید است تا روزی در جهانی عاری از جنگ، این حلقه‌ها از آرمان‌هایشان بگویند.
حسین آکین، شاعر ترکیه‌ای که سال گذشته در جلسات نیمه ماه مبارک رمضان حاضر بود، در گفت‌وگو با تسنیم در این‌باره می‌گوید: ما شاعران نیز فرزندان زمانه خود هستیم، اتفاقات منطقه و جهان اطراف خود را می‌بینیم، درک می‌کنیم و به آن واکنش نشان می‌دهیم. در جلسات نیمه رمضان انسانیت معنای دیگری می‌یابد. مراسم خوب و بسیار دیدنی و جذاب است؛ چرا که رهبر انقلاب به واسطه شناختی که از انسان، انسانیت و ارتباط انسانیت با شعر دارند، در این جلسه حاضر می‌شوند. در واقع جمعی که انتخاب می‌شوند و به دیدار ایشان می‌روند، بازنمودی از فضای انسانی میان رهبری یک جامعه با شاعران آن مملکت است. به طوری که نکات رهبر معظم انقلاب قوت قلبی برای شاعران است. همه چیز اقتصاد نیست، همه چیز سیاست نیست، اصل انسانیت است. انسانیت با شعر گره خورده است و با این گفتمان‌ها و فضاها، انسانیت معنای دیگری می‌یابد.
با وجود این، برخی از شاعران معتقدند که بیانات مقام معظم رهبری درباره شعر، در زمینه‌های مختلف، به درستی پیگیری و جامه عمل پوشانده نشده است. این دسته می گوید که رهبر انقلاب هر ساله نکاتی را درباره ارتقای کیفیت اشعار، ورود شاعران به حوزه‌های جدید، توجه آنها به موضوعات روز و لزوم بی‌توجه نبودن به برخی اتفاقات و ... در جمع شاعران اشاره می‌کنند که جریان‌سازی آن نیازمند ورود دستگاه‌ها و مراکزی است که به صورت مستقیم با شعر و شاعران در ارتباطند؛ مراکزی که روزگاری حتی با یک جمع کوچک، جریان پایه‌های شعر انقلاب را شکل دادند، اما امروزه دچار روزمرگی شده‌اند.
هرچند هنوز بین اینکه آیا شعر به عنوان یک هنر جوششی، می‌تواند مدیریت شود یا خیر، بین اهالی این حوزه نظر واحدی وجود ندارد، اما در اینکه گوش سپردن به بیانات رهبر انقلاب که ناظر بر جریان کلی شعر کشور است، به یک شب ختم نشده و شعر در نظر مسئولین نیز «میراث ملی» در نظر گرفته شود، خواسته تمامی کسانی است که یا شاعرند و یا حداقل دغدغه زبان فارسی را دارند.
منبع: فارس
