«در رثای سیمرغ تجلی»؛ تلاش خستگی‌ناپذیر یک هنرمند در آستانه ۶۵ سالگی/ حبیب‌ صادقی از پیش قراولان هنر اعتراضی بود

«مصطفی گودرزی» نقاش، پژوهشگر هنر و مدیر سابق دفتر تجسمی حوزه هنری در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، با بیان اینکه بی‌شک اگر کسی بخواهد روح یک ملت بزرگ را در چهار دهه طوفانی دریابد، می‌بایست به آثار هنرمندان آن دوره نظر کند، اظهار داشت: آثار هنرمندان بزرگی همچون زنده‌یاد حبیب‌الله صادقی، کاظم چلیپا و حسین خسروجردی نیز یکی از آیینه‌هایی هستند که اگر نگوییم همه، لاقل بخشی از تاریخ و سرنوشت یک قوم و ملت در روزگار معاصر در آن‌ها متجلی شده است. 

وی آثار هنری را ناشی از دید هنرمند از حقیقت دانست و ادامه داد: هنر حقیقی روح را زنده و بارور نگه می‌دارد و نشان از شکفتگی درون تجلیات روح است، نمی‌تواند متجلی شود مگر آن‌که در قلمروهای معنوی متاثر شود. اثر هنرمندی که به حقیقت دینی لفظ می‌اندیشد، تجلی قدسی جهان است که نه در عینیت اشیاء بلکه در کشف و شهود چهره می‌گشاید. بسیاری از آثار هنرمندان مورد اشاره، در این قلمرو از جهان معنا و صورت هنری شکفته شده‌اند. در روزگار پریشانی جهان از هم‌گسیخته انسان معاصر، اگر چشمی بی‌غرض به آثار هنرمندی مانند زنده‌یاد حبیب صادقی بنگرد، بی‌شک صفای روح و ارتباط جادویی و باطنی هنرمند را با اشیاء و امور خواهد دید؛ چیزی که در بسیاری از آثار خلق‌شده بی‌روح و منجمد، حضور ندارد. 

مدیر سابق دفتر تجسمی حوزه هنری در تشریح هنر زنده‌یاد صادقی تاکید کرد: حبیب، از پیش‌قراولان (بلکه پیش‌قراول) هنر اعتراضی، هنر متعهد و هنر انقلاب بود؛ هنرمندی چندوجهی که در حوزه‌های مختلف هنر فعالیت و تجربه داشت؛ تصویرسازی، جراید و نشریات، طراحی و گرافیک، طراحی صحنه، کاریکاتور، خوشنویسی، طراحی و نقاشی؛ از این حیث، هنرمندی کم‌نظیر بود. او علاوه بر خلق آثار هنری که طی بیش از چهار دهه فعالیت مستمر به آن پرداخت، در زمینه‌های دیگر مرتبط با فرهنگ و هنر، از جمله پژوهش‌های هنری، مدیریت هنری (از جمله یک دوره مدیریت موزه هنرهای معاصر تهران) و البته آموزش هنر فعال بود.

گودرزی تصریح کرد: زنده‌یاد دکتر حبیب‌الله صادقی، علاوه بر فعالیت گسترده و عمیق در قلمروز خلاقیت‌های هنری و تولید آثار شاخص، در عرصه آموزش نیز استادی توانا بود. او به آموزش نسل جوان و انتقال تجربیات به ایشان، عشق می‌ورزید و با سخاوت تمام، آن‌چه را می‌دانست به آن‌ها می‌بخشید و به اشتراک می‌گذاشت. در آموزش، چه به شکل رسمی و دانشگاهی و چه به صورت غیررسمی و حتی علیرغم بی‌مهری و نامهربانی نظام اداری به او که باعث شد در دانشگاه تهران و دانشکده هنرهای زیبا پس زده شده و در دانشگاه شاهد مستقر شود، اما سخاوتمندانه و مهربانانه، حدود سه دهه با هنرهای زیبا همکاری داشت و عملاً معلم آن مجموعه محسوب می‌شد. او معلمی مهربان و دوست‌داشتنی بود. به شهادت تمام دانشجویان و همکارانش، معلمی بسیار مهربان بود و با نسل جوان و دانشجویانش، رابطه‌ای پدارنه و عاطفی داشت. به‌جرات می‌توان گفت که به دانشجویانش همچون فرزندانش، مهر می‌ورزید. 

وی ادامه داد: حاج حبیب‌الله صادقی، هنرمندی عمیقاً دینی بود و برای هر کاری که انجام می‌داد مبانی و مبادی دینی آن را می‌کاوید. او هنرمندی به تمام معنا عاشورایی بود. علاوه بر موضوعات متعددی که مرتبط با نهضت تاریخی حضرت اباعبدالله الحسین(علیه‌السلام) بود، در زیست هنری خود، هنرمندی عاشورایی بود. بارها او را دیده بودیم که حتی هنگام کار بر روی تابلوهایش، فضای کار را با ذکر مصیبت‌های اهل بیت(علیه‌السلام) و نوحه‌های ترکی و فارسی، عطرآگین می‌نمود. بارها دیده شده بود گاهی هنگام کار و موقع شنیدن روضه یا نوحه، به پهنای صورتش اشک می‌ریخت. همچنین باید توجه او به ادبیات و موسیقی ایرانی را یادآوری نمود. اعتقادات دینی و فرهنگ عاشورایی او و توجه عمیقش به هنر ایرانی، خصوصا به شعر و موسیقی اصیل ایرانی، در موضوعات و مضامین و عنوان آثارش به‌خوبی دیده می‌شود. 

این پژوهشگر هنر با اشاره به تابلوی نقاشی «در رثای سیمرغ تجلی» اظهار داشت: حبیب صادقی، هنرمندی به‌تمام معنا تلاش‌گر و خستگی ناپذیر بود؛ هیچ سال و ماه و هفته و روزی را در بیش از چهار دهه از زندگی شریف هنری‌اش را نمی‌شناسیم که به اصطلاح بیکار بوده باشد. کافی است به آخرین اثر او، «در رثای سیمرغ تجلی» نگاهی بیندازیم تا تلاش خستگی‌ناپذیر این هنرمند را در آستانه ۶۵ سالگی ببینیم. 

گودرزی گفت: این نقاشی در ابعاد ۱۰۰ متر مربع و بر روی ۲۰ بوم اجرا شد؛ اثری مملو از نماد‌ها و نشانه‌ها و خرده‌موضوعاتی که یک موضوع و مفهوم تاریخی را درباره انسان ایرانی روایت می‌کند؛ اثری که در حقیقت تصویری از زمینه‌های تاریخی ملت بزرگ ایرات تا وقایع مهم تاریخ معاصر را روایت می‌کند و به موضوعاتی زمینه‌های اسطوره‌ای فرهنگ ایرانی، زمینه‌ها و سیر تاریخی انقلاب اسلامی ایران، دفاع مقدس، جنایات نیرو‌های استکباری داعش و رشادت‌های سپهبد حاج قاسم سلیمانی پرداخته شده است.

گفتنی است؛ مرحوم حبیب‌الله صادقی هنرمند انقلابی مرداد سال گذشته در آستانه ۶۵ سالگی دارفانی را وداع گفت. دغدغه اصلی او ماهیت هنر ملی، دینی، ایرانی و انقلابی بود و از جمله نقاشانی بود که در زمینه هنر عاشورایی فعالیتی گسترده و تاثیرگذار داشت و در دانشگاه‌های مختلفی همچون دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، دانشکده هنر دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه الزهرا و واحد هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز به آموزش هنر و مدیریت هنری پرداخت.

عضویت در واحد تجسمی حوزه هنری، عضویت پیوسته در فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران و ریاست موزه هنرهای معاصر تهران از مهمترین سوابق مدیریتی او به حساب می‌آید. وی ۵ مرداد ماه  ۱۴۰۱ به دلیل عارضه قلبی دار فانی را وداع گفت.

اولین سالگرد درگذشت حبیب‌الله صادقی، هنرمند نقاش، کاریکاتوریست و گرافیست، استاد دانشگاه، منتقد هنری و رئیس گروه هنرهای تجسمی فرهنگستان هنر، با عنوان «مجلس حبیب» در حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی برگزار شد.

انتهای پیام/ 121