دیوان کیفری بین‌المللی در جنگ غزه سیاسی عمل می‌کند؟
به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع‌پرس، پنج کشور عضو دیوان کیفری بین‌المللی (آفریقای جنوبی، بنگلادش، بولیوی، کومور و جیبوتی) درخواستی برای بررسی تجاوزات رژیم صهیونیستی به نوار غزه ارائه کردند و دیوان روند تحقیقاتش را در زمینه جنایت‌های رژیم صهیونیستی در نوار غزه که از هفتم اکتبر در جریان است، آغاز کرد. دیوان پیش‌تر نیز در سال ۲۰۲۱ میلادی تحقیقاتی را در زمینه وضعیت فلسطین آغاز کرده بود که تاکنون نتیجه‌ای از آن به دست نیامده است.
طبق اساسنامه ۱۹۹۸ رم، هر کشور عضو می‌تواند پرونده‌ای را به دادستان ارجاع دهد که در آن یک یا چند جنایت که بررسی آن در صلاحیت دیوان باشد، بررسی شوند و از دادستان درخواست کند پرونده را با هدف تعیین اینکه آیا طرف یا طرف‌هایی باید متهم شوند، بررسی کند.
دیوان کیفری بین‌المللی به درخواست خانواده‌های صهیونیست اعلام کرد، کریم خان دادستان خود را به سرزمین‌های اشغالی اعزام کرده است، ولی به هیچ عنوان دیداری میان وی و خانواده‌ها انجام نمی‌شود. این منبع افزود: این تنها فرصتی مهم برای ابراز همدردی با خانواده قربانیان و آغاز تحقیقات است.
کریم خان از سرزمین‌های اشغالی و رام‌الله بازدید و بیانیه‌ای صادر کرد که در آن نشانه‌های حداقلی از تعصبش به رژیم صهیونیستی مشهود است. این موضوع نگرانی‌هایی را در زمینه احتمال سیاسی شدن پرونده جنایت‌های رژیم صهیونیستی در دیوان کیفری بین المللی به وجود آورد.
برخی ملاحظات مطرح شده در بیانیه عبارتند از:
اطمینان بخشی به رژیم صهیونیستی
کریم خان به خانواده‌های «جان باختگان حمله هفتم اکتبر در رژیم صهیونیستی» متعهد شد دیوان آماده همکاری با آن‌ها برای پاسخگویی به مسئولان است و به مقام‌های صهیونیست اطمینان داد، کار‌ها و دیدارهایش «از روی تعصب نخواهد بود». این نوع برخورد در حالی است که رژیم صهیونیستی طرف عضو اساسنامه رم نیست.
این بیانیه به مقام‌های صهیونیست گوشزد می‌کند، دیوان کیفری بین المللی به اصل تکمیل پرونده که یکی از اصول ساختاری دیوان است، تعهد دارد و برایش صلاحیت‌های کیفری داخلی نسبت به صلاحیت دادگاه‌های کیفری بین المللی در زمینه ابعاد بین المللی پرونده جنایت‌ها اولویت دارد؛ بنابراین دیوان نخستین مسئولیت، یعنی رسیدگی و تعقیب جرائم را در صلاحیت دادگاه و برعهده نهاد‌های قضایی داخی رژیم صهیونیستی خواند.
بر این اساس می‌توان گفت، کریم خان همان ابتدای کار به رژیم صهیونیستی اطمینان داد کارش به حق صهیونیست‌ها در رد حکم دیوان یا رد صلاحیت آن و نیز خودداری این رژیم از تحویل هر یک از شهروندانش برای محاکمه به اتهام ارتکاب جنایت‌های جنگی در سرزمین‌های اشغالی لطمه نمی‌زند.
ایراد اتهام کار ساختاری دیوان نیست
دادستان کل دیوان کیفری بین المللی در بیانیه خود گروه‌های فلسطینی را تروریستی توصیف و عنوان کرد، ساختار دیوان به طور مستقیم یا غیرمستقیم به جنایت‌های از نوع تروریسم نمی‌پردازد.
صلاحیت دیوان کیفری بین‌المللی به جنایت‌های از نوع نسل‌کشی، جنایت علیه بشریت، جنایت جنگی و جنایت تجاوز محدود می‌شود. سه جرم نخست تعریف و ارکان قانونی آن‌ها در نظام قضایی به تفصیل بیان شده است.
در زمینه جرم تصرف عدوانی هنوز تعریف دقیقی وجود ندارد. نسخه نهایی اساسنامه رم فاقد هرگونه تعریفی از جرم تجاوز بود تا اینکه مرجع عمومی دیوان کیفری بین‌المللی در سال ۲۰۱۰ میلادی کنفرانسی در کامپالای اوگاندا برگزار و اصلاحیه اساسنامه رم را تصویب کرد. در این اصلاحیه تعریف تجاوز افزوده شد، ولی مشروط بر اینکه اصلاحیه به وسیله اکثریت کشور‌ها مورد موافقت قرار گیرد، در غیر این صورت لازم الاجرا نخواهد شد.
تبعیض آشکار میان غیرنظامیان
کریم خان جان باختگان غیرنظامی صهیونیست را «غیر نظامیان بی گناه صهیونیست» توصیف کرد، در حالی که عبارت بی گناه در توصیف غیرنظامیان فلسطینی وجود نداشت و از جنایت‌های ارتکابی علیه آن‌ها اثری نبود و در پرونده آن‌ها عبارت رنج دیده قید شد، نه اینکه آن‌ها مستحق رسیدگی در سطح جنایت‌های بین المللی باشند.
بر خلاف این، دادستان کل دیوان کیفری بین‌المللی آنچه را که فلسطینیان هفتم اکتبر علیه غیرنظامیان صهیونیست مرتکب شدند، به عنوان «جنایت در صلاحیت دادگاه» تعریف کرد؛ اما اصلا مطرح نشد آنچه رژیم صهیونیستی علیه غیرنظامیان فلسطینی انجام می‌دهد جنایت بین المللی است که در صلاحیت بررسی دیوان است و حتی آن را جنایت توصیف نکرد.
با قیاس میان دو متن متوجه می‌شویم، کریم خان در بیانیه خود درباره صهیونیست‌ها گفت، حملات علیه غیرنظامیان «بی‌گناه» صهیونیست در هفتم اکتبر نشان‌دهنده برخی از جدی‌ترین جنایت‌های بین‌المللی است که وجدان بشریت را شوکه می‌کند، جنایت‌هایی که دیوان کیفری بین‌المللی برای رسیدگی به آن تأسیس شد.
متن تحت اللفظی مربوط به فلسطینیان در بیانیه این گونه است: من با خانواده‌های قربانیان فلسطینی نیز صحبت کردم و از شنیدن روایت‌های شخصی شان از آنچه در غزه و کرانه باختری گذشت، قدردانی کردم. ما هرگز نباید تسلیم چنین رنجی شویم.
با وجود اینکه محافل بین المللی روی دیوان کیفری بین‌المللی برای تحقق عدالت نسبت به قربانیان جنگ غزه حساب باز کرده اند، مدت هاست این محکمه حقوقی دچار سیاست زدگی و برخورد آشکار تبعیض آمیز میان عاملان جنایت‌های مختلف شده است و چشمانش را بر روی جنایت‌های ارتکابی غرب می‌بندد.
منبع: راهبرد معاصر
انتهای پیام/ ۱۳۴
