واکاوی کودتای 28 مرداد از نگاه رهبر انقلاب اسلامی

به گزارش خبرنگار اخبار داخلی دفاع پرس، نهضت ملی شدن صنعت نفت، در سال 1329 سرآغاز یک همدلی فعالانه میان همه گروهها و شخصیتهای سیاسی و مذهبی در ایران بود که به منافع ایران و اسلام میاندیشیدند. کودتای 28 مرداد که با طراحی انگلیس و آمریکا و اجرای مشترک آن دو برای به پایان رساندن این همدلی داخلی در اثر نهضت ملی شدن صنعت نفت طراحی شدهبود؛ آغاز دوره جدیدی از دیکتاتوری و استبداد را در کشورمان پایه گذاری کرد.

آمریکا و انگلیس با هدف تصاحب منابع عظیم نفتی ایران، سیاستهای یکسانی را علیه نهضت ملی در پیش گرفته بودند و اتحاد جماهیر شوروی هم نیز علیرغم شعارهای که در باب دفاع از حقوق زحمتکشان و طبقه کارگر میداد به منابع اقتصادی و سیاسی ایران چشم طمع دوخته بود. لذا عدم توان دولت مصدق در جذب مشتری برای خرید نفت و علیرغم مخالفتهای انگلیس، که خریداران مستقلی در جهان داشتند، سبب کاهش شدید توان اقتصادی کشور شد و سیاستهای مثبتی که در جهت صادرات غیرنفتی در پیش گرفته شدهبود، کفایت هزینههای کشور را نمیکرد.

سیاستهای آمریکا و انگلیس در مسیر کودتا علیه دولت مصدق و نهضت ملی به طور جدی پی گرفته شد. در سوم خرداد سال 1332 «جان فاستر دالس»، وزیر خارجه وقت آمریکا، خبر از وقوع تحولاتی مهم در خاورمیانه داد. در اواخر خرداد 1332 «آیزنهاور» در قبال درخواست کمک دولت ایران اعلام کرد :چون دولت ایران توانایی فروش نفت خود را دارد، دولت آمریکا هیچگونه کمک مالی به ایران نخواهد کرد. افزون بر این تا رضایت دولت انگلیس جلب نشود، آمریکا از خرید نفت ایران خودداری خواهد کرد. با وجود این، ما نسبت به سختی و موقعیت دشوار ایران آگاهیم و امیدواریم تا وضع ایران بدتر نشده دولت ایران نظرات دولت انگلیس را بپذیرد.

اما با وجود این، مصدق در نامهای به آیزنهاور از مواضع آمریکا در قبال ایران ابراز نارضایتی کرد و خواهان افزایش کمکهای اقتصادی آن کشور به ایران شد. آیزنهاور نیز به مصدق پاسخ رد داد و از او خواست تا فرصت باقی است اقداماتی برای جلوگیری از بدتر شدن اوضاع به عمل آورد.

عملیات کودتا در 25 و 28مرداد سال 1332 با همکاری مشترک انگلیس و آمریکا عملی شد. ولی برنامهریزی و طراحی و اجرای نقش اصلی آن با انگلیسیها و عوامل آنها بود. زاهدی چهره شناخته شدهای بود که نقش فرماندهی را بازی میکرد. اینها عوامل دولت انگلیس بودند. «کرمیت روزولت» نیز نقش نظارت بر حسن اجرای کودتا را به عهده داشت.

اما رهبر معظم انقلاب اسلامی این کودتا را حادثهای مملو از تجربه برای مردم ایران میدانند و فرمودند: کودتای 28 مرداد یکی از حوادثی است که ملّت ایران را با تجربهها آمیخته میکند، مانع از خطا و اشتباه دیدِ میشود. در این حادثه یک تجربهی بزرگ برای ملّت ایران به وجود آمد، این تجربه را هرگز نباید فراموش کرد؛ بله، از سال 32 تا حالا شصت سال میگذرد. اوّلاً در خلال این شصت سال این قبیل حوادث تکرار شده است، ثانیاً حادثه تاریخی وقتی حامل درس است، گذشت زمان تأثیری ندارد و باید از آن درس گرفت.

ایشان تکیه به آمریکا را یک خطا بزرگ در مصدق دانستند و خاطر نشان کردند: حادثه از این قرار بود که دولت مصدّق که نفت را، منبع ثروت ملّی کشور را از چنگ انگلیسیها و از دست انگلیسیها با کمک افرادی که بودند -مرحوم آیتالله کاشانی و دیگران- توانست خارج کند، یک اشتباه تاریخی انجام داد و آن تکیه به آمریکا بود. در مقابلِ دشمنی انگلیسها، فکر کرد باید یک پشتیبانی درعرصهی بینالمللی داشته باشد، این پشتیبان آن روز از نظر او آمریکا بود؛ به آمریکاییها اعتماد کرد؛ امید او به آمریکاییها بود. از این خوشبینی و سادهاندیشی، آمریکاییها استفاده کردند، [کودتای] بیستوهشتم مرداد را به راه انداختند.

25 سال اختناق، فشار بر ملّت ایران، ضایع کردن منابع انسانی این کشور، غارت منابع طبیعیِ این کشور، بدنام کردن ملّت ایران در میان ملّتهای مسلمان در منطقه، کارهایی بود که آمریکاییها در این مدّت کردند. چقدر انسانها کشته شدند، چقدر انسانها زندان رفتند، چقدر انسانها شکنجه شدند، در داخل کشور چه سیاستهای خائنانهای علیه ملّت ایران انجام گرفت که همه در سایه حضور آمریکاییها و حضور دولت دستنشانده آمریکاییها در ایران [بود] و به خاطر اعتمادی که آن روز، آن آقا از روی سادهاندیشی به آمریکا کرد.

انتهای پیام/321